Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.12.1985, Qupperneq 107

Jökull - 01.12.1985, Qupperneq 107
Norðan við Þórðarhyrnu. Það örlar á gosmekki í baksýn og kolsvört Háabungan gægist yfir sjóndeildarhringinn. Lydía Pálsdóttir situr á sleðanum. Til vinstri er Jóhann- es Askelsson eða Sveinn Einarsson. (Ljósm. Guðmund- ur Einarsson). þau segja) ná gosstrókar u.þ.b. 1000 metra hæð. Þau komast svo nálægt brún Grímsfjalls að þau sjá gosið koma úr þremur gígum; mest gufubólstra og gjósku- stróka, gjarnan skáhallt upp fyrir stöllótta barma sprengiopanna. Svo hörfa þau til vesturs vegna gosgufu og gjóskufalls, alveg þar til fer að lækka bratt af Gríms- fjalli. Þá er gosið nokkuð á hlið við þau og bærilegra. Mest gýs úr vestasta gígnum. Vindur snérist hægt til austurs þennan dag og gerði að verkum að leiðangursmenn ákváðu að snúa aftur að farangrinum sunnan við Háubungu. Dagleiðin varð geysilöng og óveðursblika í austurloftinu. SNÖRP ÓVEÐURSHRYÐJA 14. og 15. apríl létu fjórmenningarnir fyrirberast í tjaldi í um 1600 metra hæð. Mikið hvassviðri og fannkoma færði tjaldið í kaf en það væsti ekki um fólkið. Allar ferðir út fóru menn í línu, enda ekki stætt í verstu hríðar- og gjóskuhryðjunum, sem sópuðu jökul- inn. 16. apríl grófu þau farangur og sleða úr fönn og héldu suðvestur af í Djúpárbotna. Virtist þá enn rjúka úr Grímsvötnum, líkt og áður. Urðu fagnaðarfundir með leiðangursmönnum og byggðafólki og góð var víst veislan í Djúpárbotnum. EFTIRMÁLI - GOSSTÖÐVAR FRÁ 1910? Grímsvatnaleiðangur þeirra Guðmundar og félaga varð til gagns. Jóhannes Áskelsson hóf þar sínar rann- sóknir, gjóskusýni fengust, unnt var að athuga goshætti og ferðin ýtti undir fleiri jökialeiðangra. Athyglisverð- ustu atriðin í frásögn Guðmundar Einarssonar (og að hluta til í dagbók Lýdíu Pálsdóttur) varða gosstöðvarnar nærri Þórðarhyrnu. Lítill vafi leikur á því að hluti gos- stöðvanna í Vatnajökli 1902-1904 var suðaustan við Þórðarhyrnu (aðalgoshrinan 28.-29. maí 1903?). Lýs- ing Guðmundar á sprungum í hálfhring, svörtum klett- um í börmum sigsins og fleiru sýna að þarna hefur gosið nýlega og kemur lega gosstöðvanna vel heim við miðin er birtast í „Vötnin stríð“ (Sigurður Þórarinsson, 1974). Einnig mun hafa gosið í Grímsvötnum á þessu árabili og jafnvel norðan þeirra (Haukur Jóhannesson, 1983). Svæðið, sem lýst er milli Geirvartna og Þórðarhyrnu, er líka greinilegar gosstöðvar og það ekki mjög gamlar, því enn sést í vikurdyngjur og vatn. Er nærtækast að álykta að þarna séu gosstöðvarnar frá árinu 1910. Haukur Jóhannesson telur að gosið hafi hafist í Síðu- jökli (Haukur Jóhannesson, 1983), en Sigurður Þórar- insson segir eldsumbrotin líklega hafa verið mjög vestar- lega í Vatnajökli (Sigurður Þórarinsson, 1974). Hann fer eftir miði frá Orustustöðum í Vestur-Skaftafells- sýslu, en þaðan sást gosið „austanhallt við Seljalands- fjall“ (Dalsfjall á kortum). Sýndist Sigurði slík lína liggja um 8 km vestan við Pálsfjall. Lítið þarf að hnika henni, vegna nálægðar bæjarins við fjallið, til að hún falli mun austar, um Geirvörtur og þá umrætt svæði. Nefnir Sigurður að nokkur vöxtur hafi komið í Skeiðará og Súlu um líkt leyti en telur það ekki hafa stafað af eldsumbrotum. Svo gæti þó verið að fengnum upplýs- Kort af vesturhluta Vatnajökuls. Leið leiðangursmanna er merkt á kortið ásamt eldstöðvum sem nefndar eru í greininni. JÖKULL 35. ÁR 105
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.