Jón á Bægisá - 01.09.2003, Side 86

Auðna Hödd Jónatansdóttir og Rannveig Jónsdóttir
án endurgjalds eða prófraunar af fullnægt er öllum skilyrðum til að öðl-
ast löggildingu.
■ 6. gr. Sá einn má nefna sig dómtúlk eða skjalaþýðanda sem hefúr til
þess löggildingu. Öðrum er óheimilt að nota íslensk eða erlend heiti sem
til þess eru fallin að villast megi á þeim og þessum heitum hvort sem um
er að ræða starfsheiti einstakra manna eða firmaheiti. Brot gegn þessu
varða sektum.
■ 7. gr. Lög þessi öðlast gildi i. júlí 2001.18
Sífellt færri þýðendur virðast sjá hag í því að ná sér í löggildingu. Það virð-
ist vera nóg að gera án hennar. Viðskiptavinir sem við ræddum við sögðu
að vissulega væri löggilding bónus, enda eini fasti mælikvarðinn sem hægt
er að setja á þýðendur, en löggilding væri engan veginn nauðsyn.
Sá hópur sem fæst við þessa gerð þýðinga er misleitur. Hlutfall löggiltra
skjalaþýðenda og dómtúlka í þeim flokki sem við kjósum að kalla skjala-
þýðingar er vitaskuld eitthvað hærra en í öðrum flokkum, þó hefur stærsti
hlutinn ekki löggildingu. Þýðendur hafa yfirleitt góða en sundurleita
menntun, en reynsla þeirra er þyngri á metunum. Þýðendur eru ýmist ein-
yrkjar eða starfa hjá þýðingastofum þar sem margir vinna undir einum
hatti. Vinnutími hjá þeim sem vinna á þýðingastofum er vitaskuld hefð-
bundinn skrifstofutími en einyrkjarnir hafa frjálsari hendur og geta hliðr-
að vinnutíma sínum til. Algengt er að þýðendur hafi búið og/eða lært er-
lendis, hafi stundað nám á viðkomandi tungu eða séu af erlendu bergi
brotnir. Þýðendur gera mismunandi kröfur til sjálfra sín en flestir eru
þeirrar skoðunar að viðskiptavinurinn komi aftur ef þýðandinn er kröfu-
harður á eigin vinnu. Til eru lög og reglugerð um löggilta skjalaþýðendur
og dómtúlka varðandi vinnubrögð og vinnureglur en þeir sem hafa ekki
þreytt prófið búa ekki við neinar kvaðir og því erfiðara að gera einhverjar
ákveðnar kröfur um vinnubrögð. Aður fyrr báru þýðendur sig saman um
verð, en með tilkomu samkeppnislaga frá 1994 var slíku hætt. Staðan er
samt sem áður sú í dag að flestir setja upp svipaða ef ekki sömu taxta. Við-
mælendur virðast almennt sammála um að starfið gefi vel af sér um leið og
komin er góð reynsla. Flestir þýðendur eiga sína föstu viðskiptavini sem
leita til þeirra aftur og aftur. Þýðingar sem heyra undir þennan flokk eru í
flestum tilfellum textar sem krefjast mikillar nákvæmni í þýðingum frem-
ur en mikillar skáldgáfu eða skapandi skrifa. Þýðendur sem rætt var við
þvertóku hins vegar fyrir það að þetta væri þurr eða leiðinleg vinna.
Til er stéttarfélag skjalaþýðenda, en að sögn Jóns Skaptasonar er það
„gersamlega óvirkt“. Annar viðmælandi, Lars Andersen, stakk upp á því að
18 Lög nr. 148 2000
84
á . ffiœydjá - Tímarit þýðenda nr. 7 / 2003