Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2011, Side 16

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 87. árg. 201112
ÚTDRÁTTUR
Í ljósi þess hve algeng þrýstingssár og byltur eru hjá sjúklingum, og
samfara aukinni notkun staðlaðs fagmáls í hjúkrun, þótti áhugavert
að kanna hvaða hjúkrunargreiningar og hjúkrunarmeðferð íslenskir
hjúkrunarfræðingar hafa notað til að skrá þrýstingssár og byltur
eða hættu þar á.
Lýsandi rannsókn var gerð þar sem hjúkrunargreiningar og
meðferð sem tengdust þrýstingssárum og byltum í sjúkraskrám
sjúklinga á árunum 2004 og 2005 voru kannaðar. Kerfisbundin
aðferð var notuð við val á sjúkraskrám (n=211 og n=196)
inniliggjandi sjúklinga á 29 deildum Landspítala.
Í ljós kom að fjórar hjúkrunargreiningar voru notaðar til að
skrá hjúkrunarvandamál sem tengdust þrýstingssárum, en
engin þessara greininga náði að lýsa með ótvíræðum hætti
að um þrýstingssár eða hættu þar á væri að ræða. Fimm
hjúkrunargreiningar voru notaðar til að skrá byltuhættu sjúklinga
og lýsti langalgengasta greiningin byltuhættu ótvírætt.
Notkun mismunandi hjúkrunargreininga til að skrá þrýstingssár og
byltur getur bent til óöryggis hjúkrunarfræðinga í að beita stöðluðu
fagmáli í klínískri vinnu eða rangrar notkunar hjúkrunargreininga.
Óljóst orðalag og skortur á gagnsæi hindrar einnig að
hjúkrunargreining sem best á við hjá sjúklingum hverju sinni sé
notuð, en það getur stefnt öryggi sjúklinga í hættu ef viðeigandi
hjúkrunarvandamál eru ekki greind eða skráð af nákvæmni.
Lykilorð: byltur, hjúkrunargreiningar, staðlað fagmál, þrýstingssár.
INNGANGUR
Notkun staðlaðs fagmáls við skráningu hefur aukist í hjúkrun
og ætti það að auðvelda aðgengi að gögnum um hjúkrun með
aðstoð upplýsingatækni. Upplýsingatæknin og notkun gagna
og upplýsinga í rafrænni sjúkraskrá eru álitin vera meðal þeirra
lausna sem nota má til að efla öryggi sjúklinga (Bakken, 2006).
Takmörkuð gæði upplýsinga og skráning á ástandi sjúklinga og
meðferð sem þeir fá getur því dregið úr öryggi sjúklinga og gæðum
þjónustu. Það má því leiða að því líkum að góð skráning stuðli að
öryggi og samfellu í þjónustu við sjúklinga þótt rannsóknir sýni að
góð skráning ein og sér bæti ekki hjúkrun (Saranto og Kinnunen,
2009).
Hjúkrunarfræðingar bera ábyrgð á að skráð gögn lýsi ástandi
skjólstæðinga og þeirri hjúkrun sem veitt er (Félag íslenskra
hjúkrunarfræðinga (FÍH), 2011). Tilgangur hjúkrunarskráningar
er að veita yfirsýn yfir sögu, ástand, greiningu, meðferð
og framvindu sjúklings, þar sem upplýsingar um hann eru
aðgengilegar fyrir klíníska ákvarðanatöku í hjúkrun. Á þann
hátt skapast grundvöllur til að meta gæði, kostnað og ávinning
veittrar hjúkrunar sem eru mikilvægar stjórnunarupplýsingar.
Samfella í hjúkrunarmeðferð og öryggi sjúklinga eykst auk þess
Ásta Thoroddsen, hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands
ERU HJÚKRUNARGREININGAR NÆGILEGA LÝSANDI?
ENGLISH SUMMARY
Thoroddsen, A.
The Icelandic Journal of Nursing (2011), 87 (4), 12-16
ARE NURSING DIAGNOSES DESCRIPTIVE
ENOUGH?
Pressure ulcers and falls are frequent problems with
patients and with increased use of standardized nursing
languages it was of interest to study which nursing
diagnoses and interventions Icelandic nurses have used to
document pressure ulcers and falls or risk thereof.
A descriptive method was used to study nursing diagnoses
and interventions related to pressure ulcers and falls
documented in patient records in the years 2004 and 2005.
A systematic method was used to select patient records
(n=211 and n=196) of inpatients in 29 wards at Landspitali.
Four nursing diagnoses were found to be used to document
patient problems related to pressure ulcers but none of
those diagnoses could describe explicitly the existence
of pressure ulcers or risk thereof. Five nursing diagnoses
were used to document patients at risk of fall and the most
prevalent diagnosis could describe risk of fall explicitly.
The variety of nursing diagnoses used to document
pressure ulcers and falls indicates nurses’ insecurity in
applying standardized nursing languages in clinical practice
or incorrect use of the diagnoses. Unclear wording and
lack of transparency can also impede use of the nursing
diagnosis that best fits patients at the point in time, which
can compromise patient safety as appropriate nursing
problems are not diagnosed or documented accurately.
Keywords: falls, nursing diagnosis, standardized nursing
language, pressure ulcer.
Correspondance: astat@hi.is
sem upplýsingarnar veita grunn fyrir kennslu og rannsóknir
í hjúkrun (Landspítali, 2008a). Á Landspítala skal sérhver
sjúklingur „sem þiggur þjónustu eiga hjúkrunarskrá sem
mynduð er úr skráðum gögnum um hjúkrun sjúklings og
fjölskyldu hans eftir því sem við á. Hjúkrunarskráin tekur
til upplýsingaskrár sjúklings, hjúkrunargreininga, áætlunar
um hjúkrunarmeðferð, veittrar hjúkrunarmeðferðar,
viðbragða sjúklings við meðferð, framvindu og mats á
árangri og útskriftaráætlunar“ (Landspítali, 2008a, bls.
4). Hjúkrunargreiningum er ætlað að lýsa raunverulegu