Þjóðmál - 01.06.2012, Page 76

Þjóðmál SUmAR 2012 75
makrílstofninum, þótt makríllinn sæki nú í
auknum mæli inn í lögsögu Íslands, hrygni
þar jafnvel og fitni mjög . Hér er um mikla
hagsmuni að tefla, sem numið geta 10% af
út flutningsverðmæti sjávarútvegsins .
Alls ekki má gefa slæmt fordæmi og hleypa
flota ESB­landanna inn í lögsöguna á eftir
makrílnum . Með samkomulagi verður að
ákveða á vísindalegum grundvelli, hversu
mikið verður tekið úr makríl stofn inum
innan íslenzkrar lögsögu af Ís lend ing um,
innan norskrar lögsögu af Norð mönnum
og hins vegar á opnu hafsvæði af ESB . Ef
ESB ætlar að beita Íslendinga afar kostum
ætti aðildarviðræðum að verða sjálf hætt
og einboðið að beina markaðs setn ingu
makríls ins út fyrir ESB . Hóti ESB lönd­
unar banni á öðrum tegundum, ber að
draga þá fyrir dóm vegna brots á alþjóða­
samn ingum .
Saman ráða Ísland og Noregur yfir geysi­
legum hafflæmum, sem er ESB þyrnir í
augum, því að þessi yfirráð loka í raun
aðgengi ESB að hafsvæðum, sem stefnu­
mótendum ESB þykir nauðsyn bera til að
lúti lögsögu Brüssel til að vega upp á móti
áhrifum Rússlands og Norður­Ameríku .
Hagsmunir Íslendinga verða bezt varðir
og þróaðir með aðild landsins að EES6 og
nánara samstarfi við Norðurlöndin, einkum
Noreg og Færeyjar, ásamt Grænlandi . Náið
bandalag hefur tekizt með Færeyingum og
Íslendingum, t .d . um makrílinn, og þetta
þarf að útvíkka til Noregs, einkum á sviði
olíu­ og gasvinnslu, þar sem Noregur má
síns mikils á heimsvísu . Ekki er tiltöku­
mál, þótt frændur greini á um einstök hags­
muna mál . Sameiginlegir hagsmunir vega
miklu þyngra .
Varnarhagsmunum Íslands er enn um
hríð bezt borgið innan NATO, og í nánustu
framtíð verður að efla Landhelgisgæzlu
Íslands mjög til að hún verði í stakk
búin til að stunda raunhæft eftirlit með
skipaumferð, e .t .v . í samstarfi við NATO, og
að vera í viðbragðsstöðu gagnvart auknum
fjölda skipa sem sigla um lögsögu Íslands og
aukinni mengunarhættu vegna vinnslu og
flutninga á olíu og gasi .
Til að hamla gegn ásælni stórríkis
Evrópu dugar ekki aukið samstarf Norður­
landanna, heldur verður að efla samstarf
við stórveldin BNA, Rússland og Kína . Það
verður bezt gert með myndun gagn kvæmra
viðskiptahagsmuna á sviðum utanríkis­
viðskipta og fjárfestinga á Íslandi .
Tilvísanir
1 . 1 Mtu/d = 1 milljón tunna af hráolíu á sólarhring .
2 . Verð á hráolíutunnu er um þessar mundir (apríl
2012) u .þ .b . 125 USD/tu . Eftirspurnin nú nemur
um 80 Mtu/d og er talin munu nema um 100
Mtu/d árið 2030 . Til að framboðið aukist svo mikið
verður líklega að hækka verðið í 200 USD/tu (tilgáta
höfundar), og þannig er fengin áætlun um verðið 150
USD/tu að 10 árum liðnum (2022) .
3 . Ísland er nú þegar næststærsti útflytjandi áls til
ESB og getur hæglega orðið stærsti útflytjandi áls
til ESB og síðar meir má vel hugsa sér þróun í úr­
vinnslu áls á Íslandi í umtalsverðum mæli . Í bí gerð
er hjá framkvæmdastjórn ESB að banna gerð nýrra
langtímasamninga um raforku til að efla frjálsa
samkeppni á raforkumarkaðinum . Íslend ingar þurfa
undanþágu frá þessu ákvæði, því að lang tíma samn­
ingur er grundvöllur fjárfestinga í stóriðju og í virkjun
og stofnkerfi .
4 . Með Hruninu er átt við fall fjármálakerfisins á
Íslandi í október 2008, eftir fall Lehmansbræðra 15 .
september 2008, er allar lánalínur til Íslands voru
rofnar af erlendum bankastofnunum, þar sem almenn
tortryggni magnaðist, og þær höfðu misst allt traust
á íslenzka fjármálakerfinu, m .a . vegna óheyrilegrar
yfirskuldsetningar þess .
5 . Vienna Convention on Diplomatic Relations
(1961) . Orðalag 48 . greinar sáttmálans er með þeim
hætti, að sumir fræðimenn telja hindrandi fyrir aðild
ESB að sáttmálanum, en ESB er engu að síður talið
bundið af þessum sáttmála .
6 . EES=Evrópska Efnahagssvæðið, þar sem auk
ESB­landanna eru Ísland, Noregur og Liechtenstein,
en Svisslendingar hurfu á braut þaðan eftir
þjóðaratkvæðagreiðslu þar um . Stærsti kosturinn við
aðild er aðgengi að innri markaði EES .