Fréttablaðið - 26.11.2016, Blaðsíða 16

Hinir ríku hafa notið mest góðs af
endurreisn alþjóðlega efnahagslífsins
í kjölfar kreppunnar 2008 ef marka
má nýja skýrslu efnahags- og framfara-
stofnunarinnar OECD. Í henni kemur
fram að raunlaun þeirra 10 prósenta
sem eru með lægstu launin í OECD hafi
lækkað um 16,2 prósent milli 2007 og
2010 á meðan raunlaun þeirra 10 pró-
senta sem eru með hæstu launin lækk-
uðu um 4,6 prósent.
Milli 2010 og 2014 hækkuðu laun
þeirra 10 prósenta sem lægstu tekj-
urnar hafa um einungis 1,6 prósent, en
laun þeirra tekjuhæstu hækkuðu um
5,2 prósent. Árið 2014 höfðu því hæstu
launin náð sömu hæð og fyrir efna-
hagskreppuna á meðan þeir sem voru
með lægstu launin voru ennþá með 14
prósent lægri laun en fyrir árið 2008.
Launamismunur er í sögulegu
hámarki. Samkvæmt Gini-stuðlinum,
sem ber saman ráðstöfunartekjur
heimila, hefur launaójöfnuður ekki
verið meiri síðan á níunda áratug síð-
ustu aldar og mældist 0,318 veturinn
2013/2014. Stuðullinn er hæstur í Síle
þar sem hann er 0,46, en er einnig mjög
hár í Bandaríkjunum þar sem hann
mælist 0,394. Stuðullinn mældist aftur
á móti lægstur, eða 0,244, á Íslandi árið
2014 og hafði þá lækkað töluvert frá
2007.
Bandaríkjamenn sem eru með 20
Laun ríkra hækkað
mest frá kreppunni
Launamisræmi er í sögulegu hámarki samkvæmt nýrri skýrslu OECD. Munur
milli hæstu og lægstu launa er mestur í Síle meðal OECD-landa og minnstur á
Íslandi. Launamismunur hefur aukist víða en hefur dregist saman á Íslandi.
Á síðasta ári var 51 prósent af inn-
lendri fatasölu sem átti sér stað á
þremur stærstu verslunarsvæð-
unum á Íslandi í aðdraganda jóla
búin áður en desember hófst. Ef
kauphegðun verður svipuð á milli
ára má gera ráð fyrir að eftir þessa
helgi verði líklega helmingi jólafata-
sölunnar lokið.
Söluhlutfallið var ólíkt milli
svæða þegar Black Friday-helgin
var yfirstaðin samkvæmt tölum
Meniga. Í Kringlunni voru 54 pró-
sent af fatasölunni búin áður en
desember hófst. Í Smáralind var 55
prósentum af fatasölunni lokið, en
í miðbænum voru aðeins 40 pró-
sent af fatasölunni búin áður en
desember hófst.
Samkvæmt tölum Meniga má sjá
að fatasalan eykst jafnt og þétt frá
októbermánuði en tekur verulegt
stökk á miðnæturopnun Smára-
lindar og Kringlunnar í kringum
mánaðamótin október/nóvem-
ber og að svo aukist salan örlítið
vegna Black Friday. Hún tekur svo
gríðarlegan kipp frá og með miðjum
desember og er allveruleg á Þorláks-
messu. Úrvinnsla Meniga byggir á
tölfræðilegum samantektum sem
aldrei eru persónugreinanlegar. – sg
Helmingur fatasölunnar
líklega yfirstaðinn
Helmingi jólafatasölunnar var lokið eftir þessa helgi í fyrra. Fréttablaðið/anton bandaríkjamenn hafa barist fyrir hækkun lágmarkslauna; launaójöfnuður er gríðarlegur þar í landi. Fréttablaðið/Getty
Netverslun jókst verulega í Banda-
ríkjunum á síðustu dögum og var
komin upp í 1,15 milljarða Banda-
ríkjadala, tæplega 130 milljarða í
lok þakkargjörðardagsins á fimmtu-
dag. Samkvæmt tölum Adobe Digi-
tal stuðulsins jókst verslunin um
14 prósent milli ára. Þetta er í takt
við spár greiningaraðila sem spáðu
aukningu í netsölu á milli ára.
Svartur föstudagur, dagurinn
eftir þakkargjörðarhátíðina, hefur
sögulega verið mesti verslunardagur
ársins í Bandaríkjunum og markað
upphaf jólaverslunar. Eins og Frétta-
blaðið greindi frá hefur hátíðin þó
eitthvað verið að missa vægi sitt
hjá bandarískum neytendum sem
versla nú meira fyrir jólin á netinu
áður en dagurinn rennur upp.
Reuters greinir frá því að jólasala
sé mjög veigamikil hjá smásöluað-
ilum í Bandaríkjunum en allt að
fjörutíu prósent af heildarsölu árs-
ins fer fram hjá verslunum í nóvem-
ber og desember. Reynt er að lokka
að viðskiptavini með allt að 85 pró-
senta afslætti á þeim tíma. Áætlað
er að jólaverslun aukist um 3,6 pró-
sent á þessu ári og muni nema 655,8
milljörðum dollara. – sg
Netsala rauk upp á
þakkargjörðarhátíðinni
prósent hæstu launin eru að meðal-
tali með 8,7 sinnum hærri laun en þeir
sem þéna 20 prósent lægstu launin. Á
Norðurlöndunum; Íslandi, Noregi og
Danmörku, er hins vegar minnstur
launamunur. Þeir sem eru með 20 pró-
sent hæstu tekjurnar á Norðurlöndum
þéna að jafnaði 3,5 sinnum hærri launa
en þeir sem eru með 20 prósent lægstu
launin.
Launamismunur hefur dregist mest
saman í Tyrklandi frá árinu 2010 eða
um tvö stig, hann hefur hins vegar auk-
ist mest í Eistlandi, eða um þrjú stig.
Í skýrslunni kemur fram að þrátt
fyrir að atvinnuleysi hafi minnkað á
síðustu árum og atvinnuþátttaka hafi
aukist haldi ójöfnuður launa áfram að
aukast í OECD-löndunum. Langtíma
atvinnuleysi og lítið launaskrið hefur
komið í veg fyrir að laun hækki hjá
hópnum með lægstu launin.
Kjarajöfnun í gegnum skatta og
bætur hefur að meðaltali 27 prósent
áhrif á laun í OECD-ríkjum. Þessi
jöfnun mýkti áhrif  efnahagskrepp-
unnar á lægstu launin  samkvæmt
skýrslunni en kjarajöfnun hefur hins
vegar veikst í flestum löndum frá árinu
2010. saeunn@frettabladid.is
ÍSLE
N
SK
A
/SIA
.IS LYF 82248 11/16
Lyfja.is
Jólagjafahandbók Lyfju er komin út. Skoðaðu úrval
fallegra gjafavara fyrir alla fjölskylduna í næstu
verslun Lyfju eða í nýju netversluninni á lyfja.is.
Fallegar gjafir fyrir jólin
130
milljarða króna sala varð
á netinu á fimmtudaginn í
Bandaríkjunum.
Gini-stuðull um ráðstöfunartekjur árið 2014*
Ísland noregur Sviss oeCD Ítalía Spánn USa Síle
Heimild: oeCD *eða nálægasta ár
0,244 0,252
0,295 0,318
0,325 0,346
0,394
0,465
markaðurinn
2 6 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 L A U G A r D A G U r16 f r é t t i r ∙ f r é t t A b L A ð i ð
2
6
-1
1
-2
0
1
6

0
4
:2
9
F
B
1
4
4
s
_
P
1
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
1
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
7
1
-C
F
D
0
1
B
7
1
-C
E
9
4
1
B
7
1
-C
D
5
8
1
B
7
1
-C
C
1
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
1
4
4
s
_
2
5
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K