Fréttablaðið - 26.11.2016, Blaðsíða 20

Nú er að fara í hönd árstíð ljóss og friðar með allri þeirri gleði og tilhlökkun sem ríkir, bæði
hjá börnum og fullorðnum. Aðventan
að hefjast og jólahátíðin á næsta leiti.
Þetta er fyrir marga mjög skemmti-
legur tími og mörg okkar njóta hans
með fjölskyldu og vinum í þakklæti,
umhyggju og gleði.
En það er því miður ekki þannig
hjá öllum. Þessi tími, jólaundirbún-
ingur og jólahátíðin, getur á sumum
heimilum verið verulega flókinn og
erfiður og einkennst af mikilli van-
líðan, streitu og jafnvel hættuástandi.
Það kemur engum á óvart að flestir
eyða meiri peningum í desember en
aðra mánuði ársins og fyrir efnalitlar
fjölskyldur getur þessi mánuður ein-
kennst bæði af skorti og áhyggjum.
Það er líka þekkt að neysla áfengis
er meiri í desembermánuði en flesta
aðra mánuði ársins og það getur á
sumum heimilum valdið mikilli van-
líðan, skömm, sorg og ótta. Það sem
hins vegar ekki alveg jafn margir vita
er að ofbeldi á heimilum eykst líka í
þessum mánuði, jólamánuðinum.
Ofbeldi sem skapar óöryggi, van-
líðan, ótta, kvíða, skömm, sorg og
hættuástand.
Á heimilum þar sem ofbeldi er
beitt getur þetta verið erfiðasti og
versti tími ársins og það er mikilvægt
fyrir alla sem umgangast börn að vera
meðvitaðir um þetta. Þegar mörg
börn koma brosandi í skólann og full
af tilhlökkun fyrir því sem koma skal,
eru önnur börn sem koma brotin og
án allrar tilhlökkunar. Þau koma full
af kvíða yfir því sem koma skal því
reynslan hefur kennt þeim að þessi
tími er vondur, jafnvel hættulegur.
Ég veit vel að flesta langar alls ekki
til að heyra þetta, og alls ekki núna
og sumir spyrja mig af hverju ég þurfi
„alltaf að vera að tala um eitthvað
leiðinlegt“ en það verður eiginlega
bara að hafa það. Þetta er veruleiki
ungra barna, fleiri barna en flesta
grunar, sem hafa ekkert val um annað
og þá verðum við sem erum full-
orðin að taka á honum stóra okkar
og hlusta. Hlusta á veruleika þessara
barna og gera okkar til að grípa inn í
eins og við á.
Sem félagsráðgjafi hef ég, eins
og svo margir aðrir félagsráðgjafar,
komið að heimilisofbeldismálum í
mínu starfi. Ég hef unnið með brota-
þolum kynferðis- og heimilisofbeldis
um árabil og þekki vel hvað þessi tími
hefur oft þýtt fyrir mína skjólstæð-
inga. Þessi tími einkennist af mikilli
streitu og ótta og ótal tilraunum til
að „halda öllum góðum“, sem ekki
er raunhæft því ofbeldi er aldrei á
ábyrgð þess sem því er beittur.
Ekkert barn á að þurfa að lifa við
það að orka þess fari í að halda pabba
eða mömmu „á mottunni“ svo að
jólin – eða hvaða annar tími á árinu
sem er – geti verið þolanlegur og án
mikilla átaka. Ekkert barn á að þurfa
að vakna á aðfangadag – né nokkurn
annan dag ársins – og þurfa að byrja
á því að hlusta eftir aðstæðunum á
heimilinu. Þurfa að læðast fram og
athuga hvernig mamma og pabbi
eru stemmd. Athuga hvort spenna
liggi í loftinu, því trúðu mér börnin
finna það um leið hvort spenna er í
loftinu, þetta er þeirra veruleiki alla
daga ársins. Þessi börn kvíða ekki
minna fyrir jólunum heldur en þau
hlakka til og stundum er kvíðinn
alls ráðandi. Mín ósk til ykkar allra
sem þetta lesið er að þið munið eftir
þessum börnum fyrir þessi jól og látið
ykkur það varða ef þið verðið vör við
óviðunandi aðstæður barna á þessari
aðventu.
Hátíð ljóss og friðar?
Það er eitt að greinast með krabbamein með allri þeirri angist sem því fylgir fyrir þann
greinda og ástvini hans. Það er því
varla ábætandi að þurfa einnig að
kljást við fjárhagsáhyggjur sem því
miður margir krabbameinsveikir
þurfa að gera.
Varla þarf að fara mörgum orðum
um óhóflega greiðsluþátttöku þeirra
í heilbrigðiskerfinu; kostnað sem
oft og tíðum hleypur á hundruðum
þúsunda. Þeir krabbameinssjúkl-
ingar sem mæta reglulega í lyfja-
meðferð á Landspítalann þurfa,
ofan á allan annan kostnað, að
greiða stöðugjald á bílastæðum við
spítalann. Það er í sjálfu sér ekki
óeðlilegt og enginn kvartar yfir því.
Vandinn er aftur á móti sá að fæstir
vita hvað þeir dvelja lengi á spítal-
anum og þurfa því að gera sér ferð
út af spítalanum til að endurnýja
stöðugjaldið, ef þeir vilja ekki fá sekt
sem er 2.500 krónur.
Allir sem þurfa að gangast undir
lyfjameðferð við krabbameini,
þurfa að mæta oft og því geta stöðu-
gjöld verið umtalsverð. Það sjá allir
að veikt fólk á erfitt með að hlaupa
frá í miðri meðferð til þess að endur-
nýja stöðugjaldið. Flestir sem mæta
í lyfjameðferð eru það veikir að þeir
eiga erfitt með að nýta sér almenn-
ingssamgöngur og þurfa því að
mæta á einkabíl.
Við sem vinnum að hagsmuna-
málum krabbameinsgreindra og
aðstandenda þeirra og heilbrigðis-
starfsfólk, höfum margoft orðið vitni
að óánægju þessa fólks. Í ljósi þess
hefur verið haft samband við borgar-
yfirvöld og beðið um úrlausn þess-
ara mála. Það sem hefur verið rætt
á LSH er t.d. það að þeir sem mæta
reglulega í lyfjameðferð á spítalann,
greiði einungis tveggja klukkustunda
stöðugjald og þeir einir njóti þess
sem hafi sérstaka merkingu í bílnum
sínum um að þeir séu í krabbameins-
meðferð. Til að fá þennan passa
þyrfti vottorð sem er undirritað af
lækni viðkomandi sjúklings. Þetta
er í raun svipað og gert er varðandi
p-merki fyrir hreyfihamlaða. Sá
passi myndi einungis gilda á meðan
á meðferðinni stendur.
Hugmyndir af þessum toga hafa
verið bornar undir þá sem málum
stýra hjá Reykjavíkurborg – en án
árangurs. Því skal reyndar haldið
til haga að fólk í sömu stöðu og
krabbameinsgreindir getur sótt um
niðurfellingu sektar en við teljum
það niðurlægjandi fyrir krabba-
meinsveika. Þetta mál er hægt að
leysa með einföldum hætti ef viljinn
er fyrir hendi. Nógar eru áhyggjur
þeirra sem berjast við lífsógnandi
sjúkdóm svo ekki bætist við streita
vegna bílastæða og kostnaðurinn
sem kann af þeim að hljótast.
Honum er ekki á bætandi við þann
kostnað sem þeir þurfa þegar að
bera vegna sjúkdóms síns. Við skor-
um því á borgaryfirvöld að koma til
móts við krabbameinsgreinda hvað
þetta varðar.
Gjaldtakan byrjar á bílastæðinu
Ragnheiður
Davíðsdóttir
framkvæmda-
stjóri Krafts
Ingibjörg
Þórðardóttir
félagsráðgjafi
Ekkert barn á að þurfa að lifa
við það að orka þess fari í að
halda pabba eða mömmu „á
mottunni“ svo að jólin – eða
hvaða annar tími á árinu
sem er – geti verið þolanlegur
og án mikilla átaka.
Þetta mál er hægt að leysa
með einföldum hætti ef vilj-
inn er fyrir hendi. Nógar eru
áhyggjur þeirra sem berjast
við lífsógnandi sjúkdóm svo
ekki bætist við streita vegna
bílastæða og kostnaðurinn
sem kann af þeim að hljótast.
METSÖLU-
HÖFUNDAR
Íslensku
barnabóka-
verðlaunin
2010
Íslensku
bókmennta-
verðlaunin
2015
„Höfundur hefur þennan x-factor,
neistann sem þarf til að geta skemmt
lesendum. Maður hlær upphátt.“
Guðríður Haraldsdóttir / Vikan
Ævar hlaut
viður kenn ingu
Jónasar
Hallgrímssonar
á degi ís lenskr ar
tungu
✶ ✶ ✶ ✶
„… skemmtileg og fyndin …“
Halldóra Elín Einarsdóttir / Barnablað Fréttablaðsins
(um Þín eigin þjóðsaga)
„Það er mér mikill heiður að fá að vera ein af
hetjunum í bókinni hans Þorgríms.“
Aron Gunnarsson, fyrirliði landsliðsins í knattspyrnu
1. Barnabækur
– skáldverk
01.11-21.11.2016
2. Barnabækur
– skáldverk
01.11-21.11.2016
3. Barnabækur
– skáldverk
01.11-21.11.2016
Bókabúð Forlagsins | Fiskislóð 39 | www.forlagid.is
LANDSINS MESTA ÚRVAL BÓKA
2 6 . n ó v e m b e r 2 0 1 6 L A U G A r D A G U r20 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
2
6
-1
1
-2
0
1
6

0
4
:2
9
F
B
1
4
4
s
_
P
1
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
1
2
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
7
1
-A
8
5
0
1
B
7
1
-A
7
1
4
1
B
7
1
-A
5
D
8
1
B
7
1
-A
4
9
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
1
4
4
s
_
2
5
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K