Morgunblaðið - 19.10.2017, Qupperneq 52

52 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. OKTÓBER 2017
Skútuvogi 6 - Sími 568 6755
plankaparket
Verðdæmi:
190 mm Eik Rustik burstuð
mattlökkuð 6.990.- m2
Smiðjuvegur 10, 200 Kópavogur - Sími 588 60 70
hitataekni.is
– sjö viftur í einni
Ein sú hljóðlátasta á markaðinum (17-25 dB)
Valin besta nýja
vara ársins,
Nordbygg 2016
Sjálfvirk, raka-og hitastýring, fer sjálfkrafa í gang þegar
ljós eru kveikt eða við hreyfingu í rými.
Klimat K7 er fjölnota vifta, þróuð og
framleidd í Svíþjóð.
Í Fréttablaðinu
segir fjármálaráð-
herra krónuna verri
en aðra mynt því hún
sveiflist eins og strá í
vindi. Afleiðingin sé
svo miklu hærri
vaxtakostnaður að
meðaljóninn gæti tek-
ið fimm vikna frí ef
ekki væri krónan. Er
þá ekki rökrétt að
lækka vextina?
Spurningin er hvort kemur á
undan, gengisfallið eða vextirnir?
Það er nefnilega þannig að okur-
vextirnir sem við höfum lengi búið
við grafa undan krónunni og fella
hana en ekki að krónan hækki
vexti og felli gengið. Hvaða vit er
því að vera með svo háa vexti að
leigjendur húsnæðis geti ekki
greitt leiguna án húsaleigubóta
frá ríkinu og hinir, sem eru í „eig-
in“ húsnæði, borgi svo háa vexti
að ríkið greiðir þeim vaxtabætur?
Húsaleigu- og vaxtabætur til
fjármálastofnana halda við okur-
vöxtum. Verðtryggingin sér svo
um að þeir sem eru í fátækt-
argildru losni ekki úr henni og
borgi áfram okurvexti. Hækki
bætur þá hækkar húsaleigan
strax og tekjur leigufélaga hækka
um milljarða; leigufélaga sem eru
byggð á ógæfu þeirra sem lentu í
umsátri og misstu húsnæðið þegar
skjaldborg var slegin um fjár-
málafyrirtækin. Það er ekki heil
brú í svona kerfi.
Lífeyrissjóðirnir stuðla líka að
vaxtaokrinu með því
að taka fjármagn út
úr hagkerfinu og
flytja út með kaupum
hlutabréfa í útlönd-
um. Svo hafa þeir
ekkert vit á kauphall-
arbraski og hafa tap-
að tugum ef ekki
hundruðum miljarða.
Betra væri að láta
fjármagnið vinna hér
heima þjóðinni til
heilla.
Það er staðreynd
að blessuð krónan dró okkur út úr
hruninu. Hefðum við verið með
evru og ekki krónu væri hér eymd
og volæði; við ekki lengur sjálf-
stæð þjóð. Grikkir voru ekki
svona heppnir. Mér er minnisstæð
konan á Krít sem spurði hvaðan
ég kæmi. Ég svaraði og hún
sagði: Það gengur vel hjá ykkur á
Íslandi. Þið eruð svo heppin að
vera ekki með evruna og í helvítis
Evrópusambandinu, sem aldrei
fær nóg og vill alltaf meira og
meira.
Merkilegt er að eftir allt sem á
undan er gengið skuli hafa verið
stofnaður stjórnmálaflokkur um
að koma þjóðinni í ESB og taka
upp evru. Enn merkilegra er að
hann skuli hafa komið manni á
þing. Á þingi virðist málefnið eina
hafa gufað upp. Í staðinn kom
pennastrik til skerðingar á kjör-
um eldri borgara svo um munar.
Hvað skyldi pennastrikið sam-
svara margra vikna fríi hjá eldri
borgurum á skala Benedikts?
Benedikt á þökk skilið fyrir að
vilja taka á skattsvikum, sem er
aðalmálið og ekki það að taka
stóra seðla úr umferð og nota
kort, eins og snúið var út úr fyrir
honum. Verra er að Benedikt
hugsaði dæmið ekki út fyrir kass-
ann. Það er landið. Með evru væri
hægt að valsa með fjármagnið út
um allt og það í stærri seðlum en
tíuþúsundköllum; út og inn án
þess að það kæmi fram. Evran
kæmi sér sérstaklega vel fyrir þá
sem eiga sjóði falda í útlöndum.
Þá þyrfti ekki að skipta í krónur
við fjárfestingar hér heima eða
gera grein fyrir hvaðan fjár-
magnið kæmi.
Benedikt segir Viðreisn að
þakka 0,5% vaxtalækkun þann
tíma sem hún var í stjórn. Með
sama áframhaldi hefði þessi
stjórn lækkað vexti um 2% hefði
hún haldið út í þau fjögur ár sem
hún tók að sér að stjórna landinu.
Guði sé lof að hún fór frá. Von-
andi kemur Sigmundur á hvítum
hesti og tekur af verðtrygging-
una. Þá lækka vextirnir og gengið
styrkist.
Eftir Sigurð
Oddsson »Húsaleigu- og vaxta-
bætur halda við
okurvöxtum. Verð-
tryggingin sér svo um
að þeir sem eru í
fátæktargildru losni
ekki úr henni og borgi
áfram okurvexti.
Sigurður Oddsson
Höfundur er verkfræðingur, eldri
borgari og vinur krónunnar.
Blessuð krónan
Kristin trú er út-
breiddari en önnur
trúarbrögð og eflaust
þau trúarbrögð, sem
mest áhrif hafa haft á
mannlíf og lífríki á
þessum hnetti. Um
þriðjungur mannkyns
kennir sig við kristna
trú og ræður hún
einkum ríkjum í hin-
um vestræna heimi,
sem jafnframt hefur haft mest
áhrif á gang veraldarsögunnar og
þróun lífsins á jörðinni síðustu ald-
ir.
Nú mætti ætla að slíkt afl sem
hefur sannfært menn og stjórnað
lífi margra í 20 aldir, búi yfir mik-
illi vizku, allsherjar speki og sann-
leika, sem dygði til að leiða mann-
kynið fram á við, á réttri og
uppbyggilegri braut.
Því miður er ekki svo. Að ýmsu
leyti má kenna kristindóminum um,
að við erum komin á yztu mörk í
ofnotkun, eyðingu og spillingu jarð-
arinnar og lífríkis hennar.
Kristin trú gengur nefnilega ein-
göngu út á mannskepnuna og snýst
að mestu bara um hana. Allt annað
líf á jörðinni, dýralíf, loft, vatn, jörð
og eldur meðtalinn, líka hið stór-
brotna lífríki hafsins, vatnanna,
jarðarinnar og loftsins, sem að
magni, auðgi og mikilleika er hund-
rað- eða þúsundfalt á við mannlífið,
er einskis virt.
Er með ólíkindum að svo tak-
mörkuð og ófullkomin trúarbrögð
skuli hafa náð jafn mikilli út-
breiðslu og áhrifum og
raun ber vitni.
Mönnum kann að
finnast að djúpt sé í
árinni tekið en krist-
indómurinn hefur leitt
okkur í alvarlegan
vanda vegna skorts á
framsetningu heild-
armyndar lífríkisins,
samhengis þess og
heildarleiðsagnar.
Kristnir menn hafa
miðað hugsun sína,
skyldur og gjörðir við
Guð og aðra menn. Stórkostlegt
milljónfalt dýraríki, jurtir, gróður
hverskonar, tré, vatn í margvíslegu
formi, loft, fjöll og firnindi – okkar
stórkostlega móðir jörð – allt hefur
þetta verið virt að vettugi og á það
gengið af tillitsleysi, heimtufrekju,
græðgi og stundum grimmd. Hér
var og er eyðimörk í kristilegum
boðskap, og vantar kristna menn
því leiðbeiningar og leiðsögn.
Þúsundum dýrategunda hefur
verið útrýmt, gróðri og trjám eytt,
lofti, vatni og jarðvegi spillt, lífríkið
í heild sinni keyrt fram á yztu nöf,
allt í þágu mannskepnunnar, henni
til gleði, fullnægingar og friðþæg-
ingar, án forsjár.
Hvað er með börnin okkar og
barnabörn og framtíð þeirra á
þessari stórkostlegu plánetu, sem
svo var og er enn að nokkru?
Kristindómurinn virðist hafa
gleymt fyrirsjá og fyrirhyggju,
verndun og varðveizlu sköp-
unarverksins, sem maðurinn þó er
algjörlega háður og getur ekki lifað
án.
Við eigum bara eina jörð
Dýrin voru talin skynlaus, tilfinn-
ingalaus, andlaus og misþyrming
og misnotkun þeirra sjálfsögð.
Botnlausri og fyrirhyggjulausri
nýtingu lífríkisins voru engin tak-
mörk sett.
Boðorðin 10 fjalla eingöngu um
skyldur manna gagnvart Guði og
mönnum. Ráðgjöf eða tilmæli, svo
að ekki sé talað um kvaðir eða
skyldur, gagnvart öðrum lífverum
og hinu stórkostlega sköpunarverki
almættisins – sama guðsins – eru
nánast hvergi nefnd.
Hugsun og boðskapur búddisma
er hins vegar miklu djúptækari,
víðtækari og fullkomnari, og er illt
til þess að vita, að hann skuli ekki
hafa náð meiri fótfestu og haft
meiri áhrif, en auk mikillar mann-
úðar, samkenndar og sannrar
þroskaleitar, nær búddismi til alls,
sem lifir, í hvaða formi sem er.
Fyrsta lífsregla (boðorð) búdd-
ista er: „Ég mun leggja mig fram
um, að skaða ekki aðrar lífverur“ (í
hvaða formi sem er).
Önnur lífsregla: „Ég mun leggja
mig fram um að taka mér það ekki
sem mér hefur ekki verið sér-
staklega gefið“ (þetta á ekki aðeins
við um eigur manna, heldur allt,
sem er og býr í óendanlegu sköp-
unarverkinu).
Í nýlegri rannsókn, sem birt var
í hinu virta bandaríska vísindariti
PNAS, er niðurstaðan sú, að
„sjötta fjöldaútrýming dýrategunda
jarðar sé hafin“. Er sagt, að fækk-
un dýra hafi verið gríðarleg um alla
jörð. Í lokin er talað um „líf-
fræðilega tortímingu“.
Fyrir öld voru allt að fimm millj-
ónir rjúpna á Íslandi. Búið er að
„tortíma“ þeim niður í 100 þúsund.
2% standa eftir. 1980 voru 33 þús-
und selir við landið. Nú eru þeir 6
þúsund. Fyrir um 80 árum var um
hálf milljón stórhvela í úthöfunum.
Nú eru þau um 50-60 þúsund. Á
síðustu öld voru fjölmargar millj-
ónir fíla í Afríku. Síðasta talning
sýnir um 400-500 þúsund.
Á hvaða leið erum við? Vill hana
einhver? Er ekki mál til komið að
staldra við og reyna að ná framtíð-
aráttum!?
Eftir Ole Anton
Bieltvedt
» Í nýlegri rannsókn,
sem birt var í hinu
virta bandaríska vís-
indariti PNAS, er nið-
urstaðan sú, að „sjötta
fjöldaútrýming dýrateg-
unda jarðar sé hafin“.
Ole Anton Bieltvedt
Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslu-
maður og stjórnmálarýnir.
Kristindómurinn í nýjum skugga