Morgunblaðið - 14.12.2017, Side 28

28 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 2017
Jólagjöfin
HENNAR
Kringlunni 4c – Sími 568 4900
GRÁ KÁPA
39.990,-
RAUÐ KÁPA
44.990,-
ÚLPA
29.990,-
ÚLPA
21.990
SVIÐSLJÓS
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Á milli 180 og 200 manns borða á
Kaffistofu Samhjálpar í Borgartúni
á hverjum degi, allt árið um kring.
Þar er boðið upp á morgunkaffi og
heitan mat í hádeginu fyrir utan-
garðsfólk og aðra aðstöðulausa.
„Um 67 þúsund manns fá heita
máltíð á Kaffistofunni á hverju ári.
Það varð stökk upp á við á árunum
2014 og 2015 og þetta er sá fjöldi
sem við höfum verið að sinna að jafn-
aði undanfarin tvö ár,“ segir Vörður
Leví Traustason, framkvæmdastjóri
Samhjálpar. Hann segir Kaffistof-
una endurspegla þjóðfélagið hverju
sinni, hvar þörfin er mest. „Úti-
gangsfólkið er alltaf en svo hefur
hælisleitendum fjölgað mikið síðasta
eitt og hálft árið. Þegar þeir eru
búnir að fá íslenska kennitölu og
komnir inn í kerfið eru þeir verr
settir en nokkur annar, þá eiga þeir
að bjarga sér sjálfir. Þetta er fátæka
fólkið okkar í dag.“
Setan eykst í kuldakasti
Róbert Gunnarsson, forstöðu-
maður Kaffistofu Samhjálpar, tekur
undir orð Varðar um fjölgun hæl-
isleitenda. „Hér eru líka útlendingar
sem eru ekki hælisleitendur heldur
koma til landsins sem túristar,
kannski í von um vinnu, og eru svo á
vergangi hér um bæinn. Þeir sem
hafa íslenska kennitölu geta farið í
Gistiskýlið en margir þessara skjól-
stæðinga okkar hafa hana ekki og
eru því á vergangi. Maður hefur
reynt að aðstoða þá, bent þeim á
Rauða krossinn, Útlendingastofnun
og Félagsþjónustuna,“ segir Róbert.
„Svo eru það hóparnir sem eru á
götunni, þeir koma vanalega, borða
og fara nema það sé mjög kalt á göt-
unni, þá stoppa þeir kannski aðeins
lengur.“
Í kuldakasti, eins og upp á síð-
kastið, eykst setan á kaffistofunni,
þá vill fólk koma inn í hlýjuna og
sitja, segir Róbert. Vörður bendir á
að kaffistofan sé líka félagsstaður,
þangað komi fólk sem sé dálítið ein-
mana. Félagsskapurinn sé aðdrátt-
arafl.
Róbert segir að sömu andlitin
komi dag eftir dag á kaffistofuna en
alltaf bætist líka ný við. „Við neitum
engum og það eru allir velkomnir
sem þurfa á því að halda.“
Öll neysla bönnuð inni
Spurðir út í ástandið á þeim sem
sækja kaffistofuna segir Róbert það
mjög misjafnt. „Hælisleitendur eru
vanalega stabílir. Svo eru vissir
skjólstæðingar alkóhólistar og eru
oftast í annarlegu ástandi en reyna
að halda sér góðum rétt á meðan
þeir eru hér. Öll neysla er bönnuð
inni og þeir vita það.“
Auk Róberts er einn annar í fullri
vinnu á kaffistofunni og nokkrir í
hlutastarfi. Annars byggist rekst-
urinn mikið á sjálfboðaliðum og þá
er Samhjálp með samning við Fang-
elsismálastofnun og áfangaheimilið
Vernd. Fangar sem eru að ljúka af-
plánun á Vernd og þeir sem hafa
verið dæmdir til samfélagsþjónustu
aðstoða þá á kaffistofunni um tíma.
Þegar mest er eru fimmtán starfs-
menn yfir daginn en vanalega eru
þeir átta til tólf. Róbert segir að það
hafi gerst að það hafi verið tveir að
sinna 200 manns, sérstaklega sé
mönnunin slæm um helgar, en vel
hafi verið mannað að undanförnu.
Hann segir sjálfboðaliðana venju-
lega vera erlenda ríkisborgara þótt
einn og einn Íslendingur hlaupi líka í
skarðið.
Kaffistofa Samhjálpar fær allan
mat gefins frá fyrirtækjum og fá þau
alltaf nóg af mat. „Við erum með
mataröflunarbíl sem fer í fyrirtæki
sem gefa okkur það sem er að kom-
ast á síðasta söludag. Hjá okkur er
dagurinn oftast eftir daginn,“ segir
Vörður og hlær. „Bolludagurinn er
ekki á mánudegi hjá okkur heldur
þriðjudegi og jólamaturinn er á boð-
stólum á milli jóla og nýárs. Hann er
ekkert verri fyrir það. Við gætum
ekki rekið kaffistofuna nema með
hjálp góðra aðila sem styðja okkur
og styrkja.“
Jólaskrautinu ekki ofgert
Kaffistofan er opin alla daga árs-
ins, m.a. á aðfangadag, jóladag og
nýársdag, enda þarf fólk að borða
um jólin eins og alla aðra daga,
bendir Vörður á. Aðeins verður
skreytt fyrir jólin en engu verður
ofgert. „Þarna inn kemur alls
konar fólk af öllum trúar-
brögðum og því þarf að stilla
sig inn á að vera ekki að ofgera
okkar jólahaldi of mikið. Við
viljum að allir séu velkomnir,
hverrar þjóðar og hverrar
trúar sem þeir eru.“
Gefa 67 þúsund heitar máltíðir á ári
 Kaffistofa Samhjálpar gefur hátt í 200 manns að borða á dag, allt árið  Fjöldinn sem þangað
sækir hefur aukist á síðustu tveimur árum  Hælisleitendum fjölgað mikið  Opið alla hátíðisdaga
Morgunblaðið/Eggert
Mikil þörf Í Kaffistofu Samhjálpar er boðið upp á morgunmat og heitan mat í hádeginu alla daga ársins.
Eygló Harðardóttir, fyrrverandi
þingmaður og ráðherra, hefur
sinnt sjálfboðaliðastarfi á kaffi-
stofu Samhjálpar, m.a. á meðan
hún var félags- og húsnæðis-
málaráðherra. „Ég hef heimsótt
kaffistofuna í gegnum starfið
hjá mér og fór síðan að sinna
sjálfboðaliðastörfum í lok síð-
asta árs og var fram á vor,“ seg-
ir Eygló, sem var ráðherra fram
til janúar 2017. „Mér finnst
starfsemin þarna einstök og
mikilvægt líka að fá tækifæri til
þess að hitta einstaklinga sem
eru að takast á við erfiðar að-
stæður dagsdaglega. Það sem
mætti mér var raunveruleikinn
sem ég hafði séð í skýrslum og
tölum, það var mér mikilvægt.“
Eygló hefur í gegnum tíðina
aðstoðað hjá frjálsum félaga-
samtökum og telur hlutverk
þeirra gífurlega mikilvægt.
„Við gætum gert miklu meira
til að styðja við starfsemi
þeirra. Eftir hrun dró mjög úr
stuðningi hins opinbera við
frjáls félagasamtök á sama
tíma og það varð miklu meiri
þörf fyrir þau. Við höfum ekki
náð að rétta það við aftur,“ seg-
ir Eygló.
„Sjálfboðaliðastarf gefur
manni mjög mikið og það er
einmitt mikilvægt að hafa það í
huga að það þarf ekki bara
fyrir jólin heldur allan árs-
ins hring. Ef við getum
ekki gefið tíma okkar þá
eru öll hjálparsamtökin
með reikningsnúmer á
sínum síðum og það
hjálpar allt.“
Þarf ekki
bara fyrir jólin
SJÁLFBOÐALIÐINN
Eygló
Harðardóttir
Nýverið var undirritaður í mennta-
og menningarmálaráðuneytinu nýr
samningur Snorrastofu við ríkið
um rekstur stofnunarinnar til
næstu þriggja ára. Bergur Þor-
geirsson, forstöðumaður Snorra-
stofu, Björn Bjarnason, formaður
stjórnar hennar, og Kristján Þór
Júlíusson, þáverandi ráðherra
mennta- og menningarmála, undir-
rituðu samninginn við hátíðlega at-
höfn.
Þetta er í fyrsta sinn frá því
2007 sem Snorrastofa fær stað-
festan langan samning við ríkið
vegna almenns reksturs og verður
hann því starfi stofnunarinnar mik-
il hvatning, segir í fréttatilkynn-
ingu frá Snorrastofu.
Undanfarin sjö ár hefur stofn-
unin einvörðungu fengið framlög
frá ári til árs án sérstaks samnings.
Í samningnum er kveðið á um að
Snorrastofa gangist fyrir og styðji
rannsóknir í Reykholti og kynningu
á sögu Snorra Sturlusonar og
staðnum með skírskotun til arfsins
frá Snorra.
Snorrastofa Samningurinn handsalaður af Birni Bjarnasyni, Kristjáni Þór
Júlíussyni ráðherra og Bergi Þorgeirssyni, forstöðumanni Snorrastofu.
Samið við ríkið um
rekstur Snorrastofu