Morgunblaðið - 26.04.2018, Blaðsíða 78

Morgunblaðið - 26.04.2018, Blaðsíða 78
78 MENNING MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2018 Sindragata 12c | Ísafirði | Sími 456 1300 | smidjan@velsmidjan.is Frábær smurefni sem einangra, verja og koma í veg fyrir tæringu eins og verkfæra o rafma nsvara. 100% eins árs RAKAVÖRN VIÐTAL Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is Það er mjög mikið af köttum í Reykjavík, ég hef tekið eftir því,“ segir bandaríski spennusagnahöf- undurinn Dan Brown brosandi þeg- ar hann snýr til baka úr gönguferð um miðborgina. Og hann bætir við að kettirnir séu vinalegir. Það er sól- bjartur dagur í borginni og létt yfir höfundinum, sem er útitekinn og hraustlegur. Þegar við göngum inn á hótel til að ræða saman er hann enn að hugsa um kettina og segist jafn- framt ekki hafa séð einn einasta hund. Merkir það eitthvað? Hin kunna aðalpersóna vinsælla sagna Brown, táknfræðingurinn Robert Langdon, hefði mögulega getað lesið eitthvað í þá uppgötvun en höfund- urinn lætur það eiga sig. Hann er hér í fríi. Spennusögur Dans Brown hafa notið fáheyrðra vinsælda út um heimsbyggðina síðan Da Vinci lykill- inn kom út árið 2003 og sló strax í gegn. Hann hefur nú sent frá sér fimm bækur um táknfræðinginn slynga Robert Langdon, sem leik- arinn Tom Hanks hefur túlkað í kvikmyndunum sem gerðar hafa verið eftir þremur bókanna. Nýjasta bókin nefnist Origin á frummálinu og kom út snemma vetrar en íslensk þýðing, Uppruni, var að koma út. Eins og í fyrri bókunum blandast þar saman þrjú meginviðfangsefni, allt grundvallarþættir menningar- innar: trú, vísindi og listir. Uppruni gerist öll á Spáni. Sagan hefst í Gug- genheim-safninu í Bilbao þar sem táknfræðingurinn Langdon er mættur á blaðamannafund hjá heimsþekktum frumkvöðli sem hef- ur boðað vísindalega uppgötvun sem hann segir skekja trúarlegan grund- völl kristinna manna en um leið svara áleitnustu spurningum mann- kyns: Hvaðan komum við? Hvert förum við? En blaðamannafund- urinn fer ekki eins og ætlað var, því frumkvöðullinn hafði kallað yfir sig reiði voldugra afla, og berst Lang- don inn í háskalega baráttu sem tengist bæði trúarlegum leiðtogum á Spáni og konungsfjölskyldu lands- ins. Eins og fyrri bækurnar um Lang- don gerist Uppruni að mestu á ein- um sólarhring og er atburðarásin æsispennandi og dregur lesendann auðveldlega með sér. Lengi einn í myrkrinu Dan Brown segist hafa gaman af því að ræða við lesendur og útgef- endur um bækurnar sínar þar sem hann kemur en nú sé hann í fríi á Ís- landi. „Það er í raun langt síðan ég hef lagst í langt og strembið flakk til að fylgja bók eftir. Og oftast fer ég bara í stuttar kynningarferðir. En ég var orðinn mjög spenntur að koma þessari nýju bók út. Ég hafði verið svo lengi einn í myrkinu að vinna að henni. Rithöfundar vinna afskaplega mikið í einrúmi og eftir tarnir sem eins og hjá mér standa árum saman, finnst mér gaman að hitta lesendur. Hvort sem þeir dá verkin eða þola þau ekki!“ segir Brown og brosir. „Mér finnst ekki erfitt að sitja við og skrifa bók í allt að fjögur ár. Ein- hverjum kann að finnast það skrýtið en ég hef líka gaman af því að standa fyrir framan fjölda fólks, stundum þúsundir, og segja frá eða svara spurningum. Ætli það sé ekki kenn- arinn í mér. Og það er líka ánægju- legt að ræða við fólk augliti til auglit- is um eitthvað skynsamlegt, sköpun heimsins eða eitthvað annað.“ Hann bætir við að hann eigi ekki marga vini í hópi rithöfunda en sum- ir eigi alls ekki auðvelt með þetta og þoli jafnvel ekki að standa frammi fyrir fjölda lesenda sinna. „Margir rithöfundar eru einfarar. Þess vegna hentar þeim að skrifa, að vera einir með hugsunum sínum.“ Á hestbak og í sjósund hér Sú spurning hlýtur að vakna hvort heimsókn Brown merki að Ísland muni koma við sögu í einhverri bóka hans í framtíðinni. Hann er á leiðinni að skoða handrit í Árnastofnun; er þar ekki eitthvað fyrir söguhetjuna Langdon að rýna í, til dæmis mynd- lýsingar handritanna? Brown brosir aftur og kýs að svara því ekki. Segir hinsvegar að hann hafi verið það lánsamur að geta ferðast mikið um heiminn en sú stað- reynd að hann hafi aldrei fyrr komið til Íslands hljómi eins og glæpur. „Ég veit að ferðaþjónustan hefur blómstrað hér síðustu fimm árin og ég tel að það sé meðal annars vegna þess að það eru sífellt færri staðir á jörðinni sem hægt er að heimsækja og sjá hreina og ósnortna náttúru, og finna hvernig maður getur tengst jörðinni og náttúruöflunum. Bróðir minn hefur komið hingað nokkrum sinnum – hann er ljós- myndari og tónlistarmaður og dáir Ísland. Hann hefur oft sagt mér að koma hingað – og það er í raun fá- ranlega auðvelt, innan við fimm tíma flug frá Boston þar sem ég bý. Foreldrar mínir komu hingað fyr- ir tveimur árum og voru í viku, sáu margt það markverðasta og voru líka gríðarlega ánægð. Ég vonast til að sjá jökla og eldfjöll, fara á hest- bak og synda jafnvel í ísköldum sjónum.“ Stærstu spurningar sem til eru Það hljómar eins og Brown sé ekki í skáldsagnaskrifum sem stend- ur og hann staðfestir að svo sé. „Eftir að ég hef sent frá mér bók tek ég venjulega svona eitt ár í að fylla höfuðið aftur af hugmyndum. Þá les ég og les og geri það af kappi um þessar mundir. Ég les allt mögu- legt, reyndar mjög lítið af skáldskap, en langmest sagnfræði, heimspeki og trúarbragðafræði.“ Og það kemur ekki á óvart eftir að hafa lesið bækur eftir Brown, í þeim eru allskyns upplýsingar og umræða um hugmyndir, og alltaf má finna þrjú umfjöllunarefni: um listir, trúarbrögð og vísindi. Þessi þrjú mikilvægu umfjöllunarefni takast á á síðunum. „Enda eru þetta burðarsúlur mannlegs samfélags!“ segir hann. „En svo furðulega sem það annars hljómar þá eru sífelldir árekstrar milli þeirra. Að tefla þeim saman er næstum eins og að reyna að smíða borð með þremur fótum þar sem fæturnir vísa hver í sína áttina.“ Hann hlær. – En þú hefur fundið þína leið til að nota þessa „fætur“ í verkunum. „Ég hef alltaf litið á bækurnar sem mína persónulegu könnunar- leiðangra. Ég legg alltaf upp með það að reyna að svara spurningunni hvað mig langi til að læra á þeim fjórum árum sem það mun taka mig að skrifa bókina. Hvaða heimi langar mig að búa í? Og ég veit að ef svörin við spurningunum vekja áhuga minn þá hefur annað fólk líka áhuga á þeim, það lærði ég snemma á ferl- inum. Því segi ég alltaf: Skrifaðu bókina sem þig langar að lesa. Ekki elta það sem virðist njóta hylli í vin- sælustu bókum augnabliksins. Mað- ur verður bara að skrifa þá bók sem maður vill lesa – og vona að annað fólk deili þeim smekk. En þær spurningar sem ég spyr mig áður en ég byrja á nýrri bók geta verið flóknar. Í Uppruna spyr ég tveggja stærstu sem hægt er að spyrja: Hvaðan komum við og hvert förum við? Eftir Engla & djöfla, þar sem ég sprengdi næstum upp Vatík- anið, var ég mjög hugsi yfir því hvert ég gæti farið í næstu sögu en endaði á því að skrifa um Maríu Magdalenu í Da Vinci lyklinum. Það kemur alltaf eitthvað upp.“ Margir sögðust vera höfundar – Leikar berast víða í sögunum, með viðkomu í stórborgum í Evrópu og Bandaríkjunum. Ferðastu alltaf til þeirra staða sem þú skrifar um? „Já, svo sannarlega. Við vinnuna við Uppruna eyddi ég löngum stund- um í Bilbao á Spáni, þar sem Gugg- enheim-safnið kemur við sögu, ég var lengi í Barselóna, og í Sevilla og Madríd. Þegar ég var drengur bjuggum við fjölskyldan í tvö ár á Spáni og ég bý að því og tala spænsku.“ – Sem þú nýtir þér í sögunni. „Já, og það nýttist mér mjög vel í heimildavinnunni og ég ræddi við ótrúlega marga. Ekki bara fræði- menn. Í tenglsum við bækurnar hef ég iðulega rætt mest við sýningar- stjóra, listfræðinga eða vísinda- menn, en núna fannst mér afar gagnlegt að ræða við almening á Spáni um sýn hans á söguna og framtíðina, og um stór mál eins og trú, einræði, samkynhneigð, tækni og hvernig hún hefur áhrif á unga fólkið.“ – Og allir þesir þættir koma ein- mitt við sögu í Uppruna. Milljónir manna lesa bækurnar þínar og þú segist tala við allra handa sérfræð- inga og veitir eflaust ekki af, því það hlýtur að vera rík krafa um að farið sér rétt með allar staðreyndir. „Svo sannarlega. Ég veit satt best að segja ekki hversu margir koma að þeirri vinnu að gæta þess að allt sé rétt sem kemur fram en það eru margir, útgefendur og allt þeirra starfsfólk. Samt virðist ekki skipta Hvað langar mig að læra?  Metsöluhöfundurinn Dan Brown segist vera gríðarlega þakklátur fyrir velgengnina  Hann segir höfnun vera mikilvægan drifkraft  Fór gegnum ellefu málaferli vegna Da Vinci lykilsins og vann öll Morgunblaðið/Einar Falur Metsöluhöfundur „Ég skrifa bækurnar mínar ekki fyrir peninga – ég skrifa þær vegna þess að ég hef eitthvað að segja!“ Dan Brown hefur notið meiri velgengni en flestir höfundar í sögunni en það slær ekki á sköpunarþörfina.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.