Saga - 2006, Blaðsíða 13

mark a› ur inn (at vinnu rek end ur, stjórn ir fyr ir tækja, vinnu sta› ir og
stétt ar fé lög), flar sem tek ist er á um kaup og kjör, launa mis rétti,
félags leg rétt indi, tengsl at vinnu lífs og einka lífs, fyr ir tækja menn -
ingu, stjórn ir og rá›, eign ar hald og flar fram eft ir göt un um. Kann an -
ir s‡na a› and sta›a og treg›a vi› a› ger› ir í flágu jafn rétt is kynj anna
er hva› mest me› al at vinnu rek enda og afar hægt geng ur a› tryggja
launa jafn rétti kynj anna. fiví ver› ur vinnu mark a› ur inn a› telj ast
veikasta sto› in.14 Fimmta sto› in er svo fjöl mi›l ar sem rá›a miklu um
hvern ig og hva›a upp l‡s ing ar ber ast, vi› hverja er tal a›, hvort or› -
ræ› an er já kvæ› e›a nei kvæ› og fleir geta ann a› hvort ‡tt und ir
breyt ing ar e›a vi› hald i› sta›alí mynd um. Sjötta sto› in er al menn ing -
ur e›a fla› sem kall a› er ci vil soci ety á ensku. fia› velt ur mjög á
almenn ingi hvort breyt ing ar ná fram a› ganga e›a hvort flær mæta
and stö›u. Milli fless ara sex svi›a streyma hug mynd ir og áhrif fram
og aft ur, mis mik il a› vísu. Kvenna hreyf ing ar flr‡sta á stjórn völd og
stjórn völd leita eft ir til lög um kvenna hreyf inga, svo dæmi sé tek i›.
Kvenna ár i› geng ur í gar›
Ári› 1974 var vi› bur›a ríkt á Ís landi. Hin rót tæka Rau› sokka -
hreyfing var í fullu fjöri og sam flykkti fletta ár a› vinna a› kvenna -
bar áttu á grund velli stétta bar áttu. Í fijó› vilj an um hélt Vil borg Har› -
ar dótt ir úti rau› sokka sí›u flar sem lesa má um a› drag anda
kvenna árs ins hér á landi.15 Hart var deilt um n‡ja fóst ur ey› inga -
lög gjöf. fia› stefndi í land helg is deilu vi› Breta og mik il átök voru
um her stö› ina á Mi› nes hei›i og a› ild ina a› NATO, sem ásamt
efna hag skreppu var› til fless a› rík is stjórn Ólafs Jó hann es son ar
sprakk. Efnt var til al fling is kosn inga og voru flrjár kon ur kjörn ar á
fling e›a 5% fling manna. Kos i› var til sveit ar stjórna fletta ár og
ur›u kon ur tæp 4% sveit ar stjórn ar manna.16 Kon ur voru flví fjarri
op in ber um valda stól um.
„þar sem völdin eru …“ 13
14 Sjá vi› horfskönn un Gallup unn in fyr ir Rann sókna stofu í kvenna- og kynja -
fræ› um vi› Há skóla Ís lands (RIKK) 2003; geymd í skjala safni RIKK.
15 Vil borg Sig ur› ar dótt ir, „Vit und vakn ar – augu opn ast“, bls. 480–488. —
Marg ar grein anna í fijó› vilj an um eru end ur birt ar í: Hild ur Há kon ar dótt ir, Já,
ég flori, get og vil. Kvenna frí dag ur inn 1975, Vil borg Har› ar dótt ir og all ar kon urn ar
sem bjuggu hann til (Reykja vík 2005).
16 Jón ína Mar grét Gu›na dótt ir, „Kvenna ár og kvenna ára tug ur S.fl. Sögu legt
yfir lit“, Kon ur hva› nú? (Reykja vík 1985), bls. 21. — Sig rí› ur Th. Er lends dótt -
ir, Ver öld sem ég vil, bls. 366–367. — Vil borg Sig ur› ar dótt ir, „Vit und vakn ar –
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 13