Saga - 2006, Blaðsíða 71

enn frem ur a› viss per sónu rétt indi ættu jafn an a› vera fri› helg, svo
sem sko› ana frelsi manna og mál frelsi, en mörg lög, til dæm is sótt -
varn ar lög, gengju nær per sónu legu sjálf ræ›i en bann gegn áfeng is -
notk un. Og „hegnt er hungru› um manni, er hann stel ur sér brau› -
bita“.78 Ekki sé samt rá› legt a› koma á a› flutn ings banni, nema a›
minnsta kosti ⅔ hlut ar fljó› ar inn ar sty›ji fla›. Full ástæ›a sé a›
telja a› mik ill meiri hluti sty›ji áfeng is bann.
fiess vegna telj um vér rétt a› rann sak a› sé, hvort flessi laga -
setn ing mun vera or› in tíma bær; vér álít um bezt henta a›
fljó› inni, öll um kosn inga bær um mönn um, sé veitt ur kost ur á
a› grei›a at kvæ›i um mál i›, og gang ist lands stjórn in fyr ir
fleirri at kvæ›a grei›slu. Mun um vér bera fram til lögu til flings -
á lykt un ar, sem fer í flá átt.79
Nefnd ar menn voru í nokkrum vafa um til hög un fljó› ar at kvæ›a -
grei›slu um áfeng is bann. Eft ir a› hafa rá› fært sig vi› stjórn
„Good templ ar-fé lags ins“ lag›i nefnd in til a› at kvæ›a grei›sl an
færi fram vor i› 1907 skömmu fyr ir setn ingu Al fling is fla› ár. „Vér
telj um hent ast a› at kvæ›a grei›sl an sé leyni leg og fari fram á
hreppa skila fling um vor i› 1907, en í kaup stö› um á borg ara fund -
um, alt eft ir nán ari fyr ir mæl um lands stjórn ar inn ar.“80 Me› nefnd ar-
á lit inu var lög› fram álykt un sem var und ir rit u› af fram -
kvæmda nefnd Stór stúku Ís lands. Aug ljóst er a› nefnd in fékk
bæ›i tíma setn ingu at kvæ›a grei›sl unn ar og áherslu á leyni lega
atkvæ›a grei›slu úr fless ari álykt un. At hygl is vert er a› fling -
nefnd in var ein róma í a› leita rá›a hjá templ ur um og gera fleirra
til lög ur a› sín um. Í nefnd ar á lit inu var einnig bor i› mik i› lof á
„Goodtempl ar-fé lag i›“ sem und an geng in 20 ár hafi unn i› a› flví
me› frá bær um dugn a›i a› fræ›a al fl‡›u manna um áhrif og
aflei› ing ar áfeng is nautn ar inn ar, enda not i› styrks til fless ar ar
starf semi sinn ar úr lands sjó›i.81
fiings á lykt un ar til lag an um fljó› ar at kvæ›a grei›slu um áfeng is -
bann var tek in til einn ar um ræ›u í ne›ri deild flings ins. Fram sögu -
ma› ur var Gu› mund ur Björns son. Í stuttri ræ›u setti hann fram
meg in rök semd ir fyr ir fljó› ar at kvæ›i um áfeng is bann sem má
draga sam an á eft ir far andi hátt:82
ísland á leið til lýðræðis 71
78 Sama heim ild, bls. 1234.
79 Sama heim ild, bls. 1234.
80 Al fling is tí› indi 1905 A, bls. 1235.
81 Al fling is tí› indi 1905 A, bls. 1234.
82 Al fling is tí› indi 1905 B, d. 2633–2636.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 71