Saga - 2006, Blaðsíða 37

Margt haf›i gerst í kvenna bar átt unni á tíu árum. Marg breyti -
leiki kvenna var alls rá› andi og sú hug mynd a› sta›a fleirra væri
ekk ert ja› ar mál held ur ætti hún a› vera til sta› ar og til um ræ›u vi›
alla ákvar› ar ana töku og stefnu mót un. Hug tök in kyn gervi (e. gen -
der) og sam flætt ing (e. mainstr eam ing), voru or› in vi› ur kennd í um -
ræ› unni. Nú átti a› horfa á bæ›i kyn.118 Kynnt voru drög a› n‡rri
fram kvæmda á ætl un í 12 köfl um og segja kafla heit in heil mik i› um
áhersl urn ar: Kon ur og fá tækt, mennt un og starfs fljálf un, kon ur og
heilsa, of beldi gegn kon um, kon ur á átaka svæ› um, kon ur og efna -
hags mál, kon ur vi› völd og í ákvar› ana töku, stofn an ir sem tæki til
a› koma á jafn rétti kvenna og karla, mann rétt indi kvenna, kon ur
og fjöl mi›l ar, kon ur og um hverfi, og loks stúlku barn i›.119 Bella
Abzug sag›i í ræ›u sinni a› fla› sem væri n‡tt á rá› stefn unni í Pek -
ing væri kafli um stúlku barn i›.120 Eft ir a› um ræ› ur um of beldi
gegn kon um komust í há mæli var hald i› inn á ‡mis bann svæ›i
einka lífs ins sem á›ur höf›u ver i› ramm lega girt af. Ljóst var› hve
kyn fer› is leg mis notk un á börn um, eink um stúlk um, var ótrú lega
út breidd um all an heim. Sjón ir manna beindust einnig a› ey› ingu
kven kyns fóstra, út bur›i stúlku barna, hei› urs mor› um og sölu á
stúlk um í flræl dóm, auk mis rétt is í mennta mál um sem lengi haf›i
ver i› til um fjöll un ar. Loks ins var far i› a› horfa á líf kvenna frá fóst -
ur stigi og fram á elli ár í út tekt um Sam ein u›u fljó› anna en kynja -
fræ› in höf›u lengi bent á nau› syn fless.121
Mörg önn ur mál höf›u bæst vi› frá ár inu 1985. Kyn heil brig›i
kvenna122 e›a rétt ur kvenna til a› rá›a yfir eig in lík ama haf›i ver i›
mik i› hita mál á mann fjölda rá› stefn unni í Kaíró ári› 1994. fiar
ná›ust mik il væg ar sam flykkt ir um rétt kvenna til a› stjórna eig in
barn eign um gegn há vær um mót mæl um margra múslima ríkja og
Vatík ans ins. Sú deila hélt áfram í Pek ing. Kyn hneig› var hins vegar
enn á bann svæ›i, hva› flá a› rætt væri um kyn gervi karla. N‡r
heims vandi var löngu or› inn ljós, al næmi sem breidd ist ört út um
heim inn, nú í aukn um mæli me› al kvenna og barna.123
„þar sem völdin eru …“ 37
118 Hilk ka Pi et ilä, En gend er ing the Global Agenda, bls. 57–65.
119 Plat form for Act ion and the Beijing Decl aration (United Nations, New York
1996), bls. 37–155.
120 Krist ín Ást geirs dótt ir, „Á kvenna rá› stefnu í Kína“, bls. 28–31.
121 Sama heim ild.
122 Á ensku eru not u› hug tök in „reprod uct i ve health“ og „reprod uct i ve
rights“.
123 Krist ín Ást geirs dótt ir, „Á kvenna rá› stefnu í Kína“, bls. 28–31. — Krist ín Ást-
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 37