Saga - 2006, Blaðsíða 151

Fritz Burg tel ur a› af flessu megi álykta a› QdI sé sam in eft ir 9. maí
1593, fleg ar danska stjórn in lof a›i a› svara brá› lega ósk um Ís lend -
inga um a› stofn a› ir yr›u fjór ir [holds veikra]spít al ar, einn í hverj -
um lands fjór› ungi. fiar var stjórn in a› breg› ast vi› ósk um al fling is
frá 1592. fieg ar nán ar er a› gá› er fló lít i› á fless um rök um Fritz
Burgs byggj andi. Bisk upar og lög menn Ís lands höf›u sett fram til -
lög ur um stofn un holds veikra spít ala fleg ar ári› 1555, en flær ná›u
ekki fram a› ganga fló a› flær væru ít rek a› ar ann a› slag i›. fia› var
ekki fyrr en me› kon ungs bréfi 10. maí 1651 a› heim il u› var stofn un
fjög urra holds veikra spít ala, eins í hverj um lands fjór› ungi.6
Fritz Burg velt ir einnig fyr ir sér höf und in um og álykt ar, m.a. út
frá sta› flekk ingu höf und ar, a› hann sé Sig ur› ur Stef áns son Skál -
holts rekt or, a.m.k. flar til bent ver›i á ann an Sunn lend ing sem lík -
legri sé til a› hafa l‡st land inu á lat ínu á fless um árum.7
Jak ob Bene dikts son (1934) tók í fyrstu und ir ni› ur stö› ur Burgs
um höf und QdI.8 Sí› ar vökn u›u hjá hon um efa semd ir. Í rit ger› í
Nor dælu (1956) leiddi hann a› flví rök a› höf und ur rits ins sé Odd ur
Ein ars son bisk up í Skál holti og a› hann hafi sami› verk i› í Kaup -
manna höfn 1588–1589.9 Segja má a› flessi tíma setn ing hafi or› i› hin
op in bera ni› ur sta›a í mál inu,10 fló a› í um fjöll un sinni tæpi Jak ob á
nokk u› teygj an legri tímara mma. Rök Jak obs eru einna helst flau a›
í of an greindri klausu sé lát in í ljós von um a› kon ung ur muni stofna
einn al menn an spít ala fyr ir allt land i›, sem hljóti a› vera skrif a›
fyrir 1592 fleg ar al flingi óska›i eft ir a› fjór ir spít al ar yr›u stofn a› ir.
Einnig megi telja full víst a› QdI sé sam in á›ur en Brev is Commen-
t ari us Arn gríms lær›a kom út (vor i› 1593) flví a› naum ast sé hugs -
an legt a› rit sem QdI sé sami› eft ir flann tíma án fless a› minnst sé
enn um íslandslýsingu odds biskups 151
6 Ein ar Lax ness, Ís lands saga a–h (2. útg., Reykja vík 1998), bls. 204.
7 Fritz Burg, Qu aliscunque descriptio Is landi ae, bls. xxv.
8 Jak ob Bene dikts son, „Om kild er ne til Res ens Is lands beskrivel se“, Aarbøger for
nor disk old kyndig hed og hi stor ie (1934), bls. 161–181. End ur prent a› í: Jak ob Bene -
dikts son, Lær dóms list ir. Af mæl is rit 20. júlí 1987 (Reykja vík 1987), bls. 1–20.
9 Jak ob Bene dikts son, „Hver samdi Qu aliscunque descriptio Is landi ae?“ Nor -
dæla. Af mælis kve›ja til Sig ur› ar Nor dals 14. sept em ber 1956 (Reykja vík 1956), bls.
97–109. End ur prent a› í Jak ob Bene dikts son, Lær dóms list ir. Af mæl is rit 20. júlí
1987 (Reykja vík 1987), bls. 87–97.
10 Í Sögu Ís lands IV (Reykja vík 1989), bls. 183, seg ir Gu› rún Ása Gríms dótt ir a›
Ís lands l‡s ing Odds bisk ups Ein ars son ar sé sam in ári› 1598, en fla› mun vera
prent villa fyr ir 1589, sbr. rit dóm Helga fior láks son ar í Sögu XX VI II (1990), bls.
193, flar sem bent er á fletta og fla› lei› rétt. Sjá einnig Sögu Ís lands VI (Reykja -
vík 2003), bls. 194 og 206.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 151