Saga - 2006, Blaðsíða 204

mi› alda. Kaleik ur inn úr óflekktri kirkju (nr. 3632) er eini kaleik ur
sinn ar teg und ar í safn inu. Alt ar is klæ› in flrjú (nr. 15379, CXCVI II og
CLV) eru einu alt ar is klæ›i safns ins og alt ar istafl an frá Munka flverá
(nr. 20504) eina heila ala bast ur stafla fless. Mítr i› frá Skál holti (nr.
909) er ann a› tveggja í eigu safns ins en hvorki ref ill inn frá Hvammi
(nr. CLII) né ljósastik urn ar frá Grund (nr. 12577) eiga sinn líka.
fia› er flví nokk u› aug ljóst a› sautján ís lensk ir forn grip ir eru
vald ir á s‡n ing una Mi› ald ir Dan merk ur á grund velli form ger› ar -
flokk un ar. fieir fá a› vera me› af tveim ur ástæ› um; ann ars veg ar
fleg ar sam svar andi dansk ir grip ir eru ekki til og hins veg ar fleg ar
fleir eru mik il væg ur hluti af safni gripa ákve› ins form ger› ar flokks.
fiannig fylla ís lensk ir grip ir í skör› danskra menn ing arminja og
auka um lei› hró› ur fijó› minja safns Dan merk ur sem mik il vægr ar
var› veislu stofn un ar á svi›i form ger› ar fræ›i mi› alda gripa.
Fá tæk og íhalds söm dönsk n‡ lenda
Ís land var hluti af kon ungs rík inu Dan mörku frá ár inu 1380 en all ir
grip irn ir, a› und an skild um ljósastik um og stór um hluta textíl anna,
eru frá tíma bil inu 1200–1430.22 Grip irn ir eru flví flestir komn ir til Ís -
lands á›ur en Dan ir tóku a› her›a stjórn ar tök in á Ís landi og eru í
raun sögu leg ar heim ild ir um tengsl Ís lands og ís lenskr ar mi› alda -
kirkju vi› meg in land Evr ópu. Raun ar er fyrst hægt a› tengja grip ina
sam eig in legri sögu Ís lands og Dan merk ur á fyrri hluta 19. ald ar —
fleg ar fleir voru flutt ir frá Ís landi til Dan merk ur. Ástæ› an fyrir flví
a› fijó› minja safn Dan merk ur get ur not a› grip ina til a› l‡sa dönsk -
um mi› öld um er sú a› kafl ólska kirkj an var yf ir fljó› leg stofn un.
Helgi haldið var byggt á sömu hug mynda fræ›i jafnt vi› Eyja fjör› og
Eyr ar sund og helgi grip irn ir voru flestir fram leidd ir á sér stök um
kirkju verk stæ› um í Evr ópu. fia› er flví lít ill e›a eng inn form ger› ar -
leg ur mun ur á ís lensk um og dönsk um helgi grip um frá mi› öld um.
Nær all ir ís lensku grip irn ir á s‡n ing unni Mi› ald ir Dan merk ur eru
kirkju grip ir sem au› velt er a› not ast vi› til a› fylla í skör› danskr ar
minja sögu. Ö›ru máli gegn ir um gripi sem tengj ast lífi al menn ings.
Sá mikli mun ur sem var á ís lensku og dönsku hvunn dags lífi end ur -
spegl ast í var› veitt um minj um.
anna þorbjörg þorgrímsdóttir204
22 Drykkj ar horn in komu lík lega „not u›“ til lands ins. Ætla má a› a›r ir mun ir hafi
ver i› flutt ir n‡ir til lands ins og er hér mi› a› vi› fla›.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 204