Saga


Saga - 2006, Blaðsíða 223

Saga - 2006, Blaðsíða 223
Mar grét geng ur út frá barokk hug tak inu í rann sókn sinni og not ar fla› til a› varpa ljósi á ís lensk ar bók mennt ir 17. ald ar me› hli› sjón af flví sem helst ein kenndi evr ópsk ar bók mennt ir sam tím ans. Í 1. og 2. kafla rek ur hún sögu barokk rann sókna í nokk u› löngu máli og fjall ar um hug tak i› barokk. Hún not ar fla› ekki fyrst og fremst í tíma leg um skiln ingi, fl.e. sem af mörk - un á ákve›nu skei›i í bók mennta sög unni, held ur ræ› ir hún um al menn barokkein kenni og legg ur flar til grund vall ar ákve› inn skiln ing á barokk - text an um sem hún fjall ar nán ar um í 3. kafla. Barokktext inn er hug tak sem mi› ast vi› ákve› inn skáld skap ar hátt (modus) sem ber fló ekki a› skilja sem stíl fræ›i legt fyr ir bæri, enda er Mar grét gagn r‡n in á flá sem hafa lit i› svo á a› hægt sé a› skil greina ákve› inn barokkstíl e›a stílein kenni. Helstu ein - kenni barokktext ans séu flessi: 1) hann mót ist af fleirri heims mynd a› Gu› sé upp haf og end ir alls og a› sjálf manns ins sé flví auka at ri›i; 2) hann sé tengd ur helstu valda stofn un um sam fé lags ins, skóla, há skóla og kirkju; 3) hann sé sam inn sam kvæmt regl um klass ískr ar mælsku fræ›i; 4) hann sé oft bygg› ur á hef› bibl íutúlk un ar flar sem lit i› er svo á a› fjög ur merk ing ar - lög séu í hverj um texta; 5) í barokktext an um sé lög› sér stök áhersla á reglu, mynst ur, sam hljóm og sam ræmi, enda sé flar geng i› út frá flví a› text inn end ur spegli heim sem sé skipu lag› ur og kerf is bund inn; 6) hann sé mót a› - ur af fleirri heims mynd a› heim ur inn all ur sé tákn rænn og læsi leg ur. Önn - ur ein kenni séu flau a› 7) barokktext inn geti ver i› hvort held ur sem er einka leg ur e›a op in ber, and leg ur e›a ver ald leg ur; 8) merk ing barokktext - ans birt ist oft me› al legor ísk um hætti og felist stund um í flver sögn; 9) flar sé stund um lagt út af eldri texta og hann not a› ur sem fyr ir mynd; 10) flar sé stefnt a› n‡ sköp un og end ur n‡j un tungu máls ins; 11) barokktext inn bygg - ist á and stæ›u fless „veru leika“ sem sé s‡ni leg ur og hins sanna veru leika sem búi und ir ytra bor›i heims ins. Sí› ast nefndu ein kenn in fimm s‡na a› sem hug tak er barokktext inn skil greind ur svo vítt a› fla› er eig in lega fátt sem hann tek ur ekki til og um lei› vakn ar sú spurn ing hvort mik i› sé á flví a› græ›a a› leggja svo vítt hug tak til grund vall ar í rann sókn sem fless ari. Hætt an er sú a› allt telj ist „barokk“, hvern ig svo sem skáld in yrkja e›a hvert svo sem yrk is efn i› er, og flá er hug tak i› nán ast or› i› merk ing ar laust. Mar grét skrif ar m.a. ágæta kafla um hverf ul leika kvæ›i, ádeilu kvæ›i og tæki fær is kvæ›i Hall gríms Pét urs son ar (10.–12. kafli bók ar inn ar). fiess ar ólíku kvæ›a grein ar e›a skáld skap ar hætt ir voru vissu lega áber andi á 17. öld en flær eru fló upp - runn ar fyrr og kannski ekki dæmi ger› ar fyr ir barokk i› í sjálfu sér. Í 9. kafla tek ur Mar grét fyr ir ‡ms ar fleiri kvæ›a grein ar Hall gríms sem ekki er venja a› líta á sem ein kenn andi fyr ir barokk i›, flar á me› al rím ur. Hún vi› ur - kenn ir a› fla› kunni a› vir› ast nokk u› langt geng i› a› líta á rím ur sem barokktexta en tel ur sig engu a› sí› ur greina ákve› in barokkein kenni í rím - um 17. ald ar (bls. 192). fió a› hægt sé a› greina ákve› in barokkein kenni í ein stök um rím um má spyrja hvort rétt læt an legt sé a› telja rím ur al mennt ritdómar 223 Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:41 Page 223
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224
Blaðsíða 225
Blaðsíða 226
Blaðsíða 227
Blaðsíða 228
Blaðsíða 229
Blaðsíða 230
Blaðsíða 231
Blaðsíða 232
Blaðsíða 233
Blaðsíða 234
Blaðsíða 235
Blaðsíða 236
Blaðsíða 237
Blaðsíða 238
Blaðsíða 239
Blaðsíða 240
Blaðsíða 241
Blaðsíða 242
Blaðsíða 243
Blaðsíða 244
Blaðsíða 245
Blaðsíða 246
Blaðsíða 247
Blaðsíða 248
Blaðsíða 249
Blaðsíða 250
Blaðsíða 251
Blaðsíða 252
Blaðsíða 253
Blaðsíða 254
Blaðsíða 255
Blaðsíða 256
Blaðsíða 257
Blaðsíða 258
Blaðsíða 259
Blaðsíða 260
Blaðsíða 261
Blaðsíða 262
Blaðsíða 263
Blaðsíða 264

x

Saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Saga
https://timarit.is/publication/775

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.