Saga - 2006, Blaðsíða 144

Til fless a› hag sögu fræ› ing ar geti not a› flessa s‡n, a› neysla sé
lær›, flurf um vi› fló a› setja hana fram á kerf is bundn ari máta. Hér
er nær tækt a› byrja í smi›ju banda ríska hag fræ› ings ins Gar ys
Becker. Becker er hag sögu fræ› ing um vel kunn ur; mik il væg asta
fram lag hans er vita skuld hug tak i› mannau› ur e›a hum an capi tal.35
Becker hef ur fló einnig fjall a› ít ar lega um neyslu og eru flær hug -
mynd ir fyrst sett ar fram í grein sem hann rit a›i me› Ge or ge Stigler
ári› 1977 og ber flann lær›a tit il „De Gusti bus Non Est Disp utand -
um“.36
Í De Gusti bus setja Becker og Sti gler fram flá kenn ingu a› fólk
neyti raun veru lega ekki mark a›s vöru e›a fljón ustu, hluta sem
keypt ir eru í bú› um, held ur nokk urs sem fleir kalla á hag fræ›i leg -
an máta flví tor kenni lega nafni z-goods. Hér er um a› ræ›a af ur›
sem heim il i› fram lei› ir me› flví a› nota tíma, vinnu og flekk ingu
heim il is manna og au› vit a› mark a›s vör ur og fasta fjár muni heim il -
is ins sem fram lei›slu flætti. fietta er svo sem ekk ert n‡tt — sam -
kvæmt hag fræ› inni er heim il i› lít il verk smi›ja sem fram lei› ir gæ›i
(e. ut ility). En Becker og Sti gler leggja áherslu á hlut flekk ing ar inn -
ar í flessu fram lei›slu ferli. Líkt og mannau› ur skip ar höf u› sess
fleg ar lit i› er til hag kerf is ins alls er consum ption capi tal, sem ég tel a›
fl‡›a megi sem neyslu flekk ing, í lyk il hlut verki fleg ar kem ur a›
neyslu heim il is ins. Neyslu flekk ing nær ekki a› eins til kunn áttu
neyt enda í a› nota vör ur e›a fljón ustu held ur einnig hæfi leik ans til
a› njóta, fl.e. neyt end ur læra a› nota vör ur og fljón ustu og fleir læra
a› njóta fleirra. fiessi s‡n hef ur af ger andi áhrif á skiln ing okk ar á
neyslu og heg› un heim il is ins sem efna hags legr ar ein ing ar. Heim il -
i› tek ur ákvar› an ir um hvern ig tíma er var i› til neyslu og vinnu, en
einnig til öfl un ar mannau›s og neyslu flekk ing ar.
Kenn ing ar Beckers um neyslu hafa lít i› ver i› not a› ar af hag -
sögu fræ› ing um e›a ö›r um sagn fræ› ing um. Helsta und an tekn ing in
er fjöl skyldu fram lei›slu mód el Beckers, sem bygg ist á fleirri s‡n a›
magnús sveinn helgason144
35 Gary S. Becker, „In vest ment in Hum an Capi tal: A The or et ical Ana lys is“, The
Jo urnal of Polit ical Economy 70:5. Part 2: In vest ment in Hum an Bein gs (okt.
1962), bls. 9–49. N‡ lega, stutta og gó›a um fjöll un um mannau›s kenn ingu
Beckers er a› finna í Gary S. Becker, „Hum an Capi tal and the Economy“,
Proceed ings of the Amer ic an Philosophical Soci ety 136:1 (mars 1992), bls. 85–92.
36 Ge or ge J. Sti gler og Gary S. Becker, „De Gusti bus Non Est Disp utand um“, The
Amer ic an Economic Revi ew 67:2 (mars 1977), bls. 76–90. Frek ari út færsl ur
Beckers á hug mynd un um í De Gusti bus er a› finna í Gary S. Becker, Account -
ing for Tastes (Cambridge, Mass. 1996).
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 144