Saga - 2006, Blaðsíða 147

má nefna fram lag Wiebe E. Bijker og Trevors Pinch um „túlk un ar -
leg an sveigj an leika“ e›a „gáska fulla“ neyslu — sem flau telja ein -
kenni á n‡rri tækni. Me› an tækni er a› ná full um flroska eiga sér
sta› óbein sam skipti á milli neyt enda og fram lei› enda, sem hafa
aug un opin fyr ir flví hvern ig vör ur fleirra eru not a› ar af neyt end -
um.42
fia› er í flessu sem gildi neyslu flekk ing ar sem hug taks er helst
fólg i›; fla› ger ir okk ur kleift a› skilja hvern ig neyt end ur og fram -
lei› end ur deila full ræ›i á milli sín, án fless a› vi› gef um okk ur fyrir -
fram a› neyt end ur e›a aug l‡send ur hafi yf ir hönd ina í sam skipt um
sín á milli. fietta kem ur sk‡rt fram fleg ar sko› a› er hvern ig aug l‡s -
ing ar hafa áhrif á neyslu mynst ur — flær segja neyt end um ekki a› -
eins hva›a vör ur eru í bo›i, e›a hvetja flá til a› kaupa, held ur eiga
flær flátt í a› kenna neyt end um a› nota vör ur.43 fiar sem kenn ing in
ger ir einnig rá› fyr ir a› neyslu flekk ing sé fé lags lega ákvör› u› b‡› -
ur hún okk ur upp á a› skrifa neyslu sögu flar sem sögu leg um at -
beina (e. agency) er dreift á milli neyt enda, fram lei› enda og fé lags -
legra form ger›a, án fless fló a› líta svo á a› fólk sé ann a› hvort ger -
end ur e›a flolend ur.
fia› má skilja breyt ing ar á neyslu hátt um út frá breyt ing um á
neyslu flekk ingu. fia› fl‡› ir þó ekki a› breyt ing ar á sál ar lífi fólks, á
bor› vi› flær sem Camp bell l‡s ir, geti ekki átt sér sta› og vald i› flví
a› neyslu mynst ur breyt ist. Frá sjón ar mi›i sagn fræ› ings ins er hins
veg ar erfitt a› nálg ast slík ar breyt ing ar á form leg an hátt — og út frá
sjón ar mi›i hag sög unn ar er óger legt a› mæla slík ar breyt ing ar. „De
neyslusaga og neysluþekking 147
42 Wiebe E. Bijker og Trevor Pinch, „Soci al Construct ion of Facts and Artifacts“,
The Soci al Construct ion of Technolog ical Sy stems: New Direct ions in the Soci ology
and Hi story of Technology. Rit stj. Wiebe E. Bijker, Thom as P. Hug hes og Trevor
Pinch (Cambridge, Mass. 1987), bls. 17–50, sér stak lega bls. 40–46. Sjá einnig
The Soci al Shap ing of Technology. Rit stj. Don ald Mac Kenzie og Judy Wa jcm an
(Milton Key nes 1985). Cow an og a›r ir sem not a› hafa flessa hug mynd um
„sveigj an lega túlk un“ (e. inter preti ve flex ibility) láta hana ná jafnt til tákn rænna
sem tækni legra eig in leika tækni. — Ruth Schwartz Cow an, „The Consum ption
Junct ion: A Propo sal for Res e arch Stra teg ies in the Soci ology of Technology“,
The Soci al Construct ion of Technolog ical Sy stems: New Direct ions in the Soci ology
and Hi story of Technology. Rit stj. Wiebe E. Bijker, Thom as P. Hug hes og Trevor
Pinch (Cambridge, Mass. 1987), bls. 261–280, sjá fló eink um bls. 263.
43 Hlut ur aug l‡s inga í kenn ingu Beckers er stór, sjá Ge or ge J. Sti gler og Gary S.
Becker, „De Gusti bus Non Est Disp utand um“, bls. 79–80, og Gary S. Becker,
Account ing for Tastes (Cambridge, Mass. 1996), bls. 203–224.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 147