Saga - 2006, Blaðsíða 136

Me› nokk urri ein föld un má segja a› kjarna spurn ing ar neyslu -
sögu ní unda og tí unda ára tug ar ins hafi ver i› tvær. Í fyrsta lagi var
leit a› a› „upp hafi“ neyslu menn ing ar, fl.e. flví sögu lega and ar taki
fleg ar segja mætti a› „nú tíma“ neyslu sam fé lag hafi fyrst lit i› dags -
ins ljós. fiessi leit a› upp hafi neyslu sam fé lags ins var mun meira
áber andi í evr ópskri en banda rískri sagn fræ›i. Í ö›ru lagi var gild is -
hla›n ari spurn ing um hvort neysla sé í sjálfu sér gó› e›a slæm, hvort
hún sé frelsandi e›a hvort hún lei›i til firr ing ar og fals vit und ar. Ná -
tengd fless ari spurn ingu er leit sagn fræ› inga a› póli tískri neyslu,
neyt enda full ræ›i og neyslupóli tík. fiessi sí› ari kjarna spurn ing hef -
ur ver i› sér lega áber andi í verk um banda rískra sagn fræ› inga.
Sam eig in lega lög›u fless ar tvær spurn ing ar grunn inn a› sér -
stöku fræ›a svi›i — neyslu sögu fræ› ing ar höf›u flar me› feng i›
sam eig in leg ar spurn ing ar a› fást vi›. fia› er fló vafa samt a› fless ar
spurn ing ar geti knú i› áfram frek ari vöxt fræ›a svi›s ins. fió a› rann -
sókn ir á neyslu sem póli tískri at höfn séu enn stutt á veg komn ar hef -
ur spurn ing in um fla› hvort neysla sé í e›li sínu slæm e›a gó› rata›
í blind götu; hún get ur ekki varp a› frekara ljósi á neyslu sögu.20 Leit -
in a› upp hafi nú tíma neyslu hef ur sömu lei› is ekki get i› af sér nein
ein föld svör og frek ar flækt mynd ina en hitt.21 fia› er reynd ar enn
magnús sveinn helgason136
ers’ Repu blic: The Polit ics of Mass Consum ption in Postw ar Amer ica (New York
2003). Evr ópsk ir sagn fræ› ing ar hafa einnig fjall a› um tengsl stjórn mála og
neyslu menn ing ar. Næg ir hér a› nefna greina safn i› The Polit ics of Consum ption:
Ma ter i al Cult ure and Cit izens hip in Europe and Amer ica. Rit stj. Mart in Daunt on
og Matt hew Hilton (Ox ford 2001) og fló sér stak lega grein Franks Trent mann,
„Bread, Milk, and Democracy: Consum ption and Cit izens hip in Twenti eth-
Cent ury Brita in“, bls. 129–163. — Einnig Matt hew Hilton, Consu m er ism in 20th-
Cent ury Brita in (Cambridge 2003), Pet er Gur n ey, Co-oper ati ve Cult ure and the
Polit ics of Consum ption in Eng land, 1870–1930 (Manchest er 1996) og Whit n ey
Walton, France at the Crys tal Palace. Bo ur geo is taste and artis an manu fact ure in the
ni net eenth cent ury (Berkel ey 1992).
20 Dani el Mill er hef ur ö›r um frem ur ver i› skel egg ur tals ma› ur fless a› fræ›i -
menn láti af slíkri nau› hyggju. A›r ir sem gagn r‡nt hafa si› fer›i lega e›a
móralska neyslu sögu eru Timothy Burke, Lifebu oy men, Lux women: Com -
modification, Consum ption, and Cle an liness in Modern Zimbabwe (Dur ham og
London 1996) og Gary Cross, An All-Consum ing Cent ury: Why Commerci al ism
Won in Modern Amer ica (New York 2000).
21 A›r ir höf und ar, sem hafa flutt neyslu lengra aft ur í tím ann, eru: Simon Schama,
The emb arrass ment of riches: An inter preta tion of Dutch cult ure in the Golden Age
(New York 1987), og Lisa Jar di ne, World ly Goods: A New Hi story of the Rena issance
(New York 1996), en hún held ur flví fram a› upp haf neyslu sam fé lags nú tím ans
sé a› finna í Evr ópu end ur reisn ar tíma bils ins, fl.e. á 15. og 16. öld; sjá bls. 436.
Saga haust 2006 - TAFLA:Saga haust 2004 - NOTA 12.12.2006 13:40 Page 136