Saga - 2007, Blaðsíða 9

9„ef kjarnorkusprengja spryngi …“
End ur vakn ing loft varna nefnd ar
— end ur koma Banda ríkja hers
Loft varna nefnd Reykja vík ur hætti störf um um mi›j an maí 1945
fleg ar fri› ur var kom inn á í Evr ópu.7 Næstu ár flurftu Ís lend ing ar
ekki a› ótt ast árás ir á land i› og her sveit ir Breta og Banda ríkja -
manna hurfu á braut. Kalda strí› i› hófst hins veg ar um sama leyti
— og Ís land lenti í eld lín unni. Í mars 1949, fleg ar rík is stjórn Al -
fl‡›u flokks, Fram sókn ar flokks og Sjálf stæ› is flokks sat a› völd um,
hélt einn rá› herra úr hverj um stjórn ar flokki til Was hington a› ræ›a
um a› ild Ís lands a› Atl ants hafs banda lag inu. Vestra vakti sjálf stæ› -
is ma› ur inn Bjarni Bene dikts son, dóms mála rá› herra og ut an rík is -
rá› herra, máls á flví a› kæmi til styrj ald ar myndu Sov ét menn
kannski reyna a› ná Kefla vík ur flug velli e›a Reykja vík ur höfn og
gætu fleir vald i› miklu mann tjóni. Gengi Ís land í banda lag i› yr›i
fless vegna „a› gera rá› staf an ir til a› auka ör yggi Reykja vík ur.“8
Ís land var› me› al stofn ríkja Atl ants hafs banda lags ins vor i› 1949
og sí› ar fla› ár sprengdu Sov ét rík in sína fyrstu kjarn orku sprengju.
Sum ar i› eft ir hófst Kóreu strí› i› og spenna magn a› ist enn milli
aust urs og vest urs. Rá› herr um í rík is stjórn Fram sókn ar flokks og
Sjálf stæ› is flokks, sem kom til valda snemma árs 1950, fannst óvar -
legt a› land i› væri án her varna fleg ar mál um væri svo kom i› og í
árs lok hófust leyni leg ar um ræ› ur um fla› a› Banda rík in sendu li›
hing a› á n‡j an leik. fieir rá›a menn sem komu a› samn ing um um
fla› vi› Banda ríkja menn ít rek u›u flá nau› syn fless „a› leita a› sto› -
ar NATO um sér stak ar ör ygg is rá› staf an ir, svo sem um bygg ingu
loft varn ar byrgja, skjót an brott flutn ing fólks, t.d. me› vega lagn ingu
flví til fyr ir grei›slu o.s.frv.“9
Meg in á byrg› in í fless um efn um yr›i fló alltaf Ís lend inga sjálfra.
Í sept em ber 1950 sam flykkti bæj ar rá› Reykja vík ur a› leita til lagna
‡m issa emb ætt is manna „um rá› staf an ir til loft varna og ann ars ör -
ygg is, ef til hern a› ar á taka kynni a› koma hér á landi.“ Næstu mán -
u›i hitt ist fjög urra manna hóp ur nokkrum sinn um á skrif stofu Sig -
ur jóns Sig ur›s son ar, sem haf›i ver i› lög reglu stjóri frá ár inu 1947,
7 BsR. A. 21089. Fund ar ger›a bók loft varna nefnd ar Reykja vík ur. Nefnd ar fund ur
18. maí 1945.
8 fiÍ. Sögu safn ut an rík is rá›u neyt is. 1993/11–1. Ótitl u› og ódag sett frá sögn af
fundi í Was hington 15. mars 1949.
9 fiÍ. Sögu safn ut an rík is rá›u neyt is. 1993/15–2. Ótitl a› minn is bla›, 11. jan. 1951.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:31 PM Page 9