Saga - 2007, Qupperneq 31

yr›i enn meira mann fall; meira en helm ing ur íbúa flar fær ist og
nán ast jafn marg ir á Su› ur landi og í Vest manna eyj um.97
Í sk‡rsl unni var einnig minnst á s‡kla-, eit ur- og gas hern a›. Til
dæm is væri hætt vi› a› fjöl marg ir lands menn féllu ef svarti dau›i
geis a›i af manna völd um e›a brá› um eit ur efn um yr›i dreift.98 Ís -
lenska fljó› in mætti flví ekki bí›a ör laga sinna án fless a› haf ast a›.
Gas grím ur, lyfja gjöf, strangt hrein læti og önn ur fyr ir hyggja gæti
veitt nokkra vörn vi› far sótt um og eitr un um og hund ra› föld sk‡l -
ing gegn geisl un, sem vel ger› byrgi trygg›u, myndi minnka lík leg -
an mann ska›a í kjarn orku árás ni› ur í um 5% jafn vel flótt verstu
vind ar blésu.99 Eins mætti bjarga lífi og heilsu fjölda fólks me› flví
a› flytja fla› brott af geisl un ar svæ›i fleg ar mesta hætt an væri li› in
hjá. Hreins un (e. decontam ination) me› flví a› sópa e›a sprauta
geisla virku úr falli í burtu kæmi líka a› gagni.100
Allt fletta flyrfti al menn ing ur hins veg ar a› vita. Gefa yr›i út
bæk linga um sk‡l ingu gegn geisl un auk hjálp ar í vi› lög um. fiá yr›i
a› búa til traust fjar skipta-, geisla mæl inga- og vi› vör un ar kerfi me›
stö›v um í hverj um kaup sta› og kaup túni. A› minnsta kosti einn
starfs ma› ur og vara li›i hans yr›u a› vera á var› bergi; sam tals um
120–130 manns. At huga flyrfti hve mik i› væri í land inu a› sta› aldri
af olíu, mat væl um og ö›r um nau› synj um og ákve›a sí› an hve
mikl ar vara birg› ir yr›u a› vera til taks. Loks væri grund vall ar at -
ri›i a› höf u› stö›v um Al manna varna yr›i fund inn ör ugg ur sta› ur.
fiar myndi yf ir stjórn al manna varn anna skipu leggja vi› bún a› á›ur
en árás dyndi yfir og ney› ar rá› staf an ir a› henni lok inni. Æ›stu
stjórn völd gætu einnig hafst vi› í stjórn stö› inni, eins og Holt er -
mann hers höf› ingi haf›i lagt til. fietta stjórn ar byrgi yr›i a› veita a›
minnsta kosti flús und falda sk‡l ingu gegn geisl un og yr›i flví a›
vera ne› an jar› ar.101
Vi› lok Kúbu deil unn ar haf›i Ágúst Val fells sagt br‡nt „a›
fræ›a frem ur en a› hræ›a.“102 Aft ur á móti var óvíst hvern ig Ís -
lend ing ar tækju l‡s ing um hans á brá› um bana flús unda manna eft -
„ef kjarnorkusprengja spryngi …“ 31
97 Ágúst Val fells, Um áhrif nú tíma hern a› ar á Ís lend inga. Sk‡rsla til dóms mála rá› -
herra. ([Reykja vík] 1963), bls. 82–98.
98 Sama rit, bls. 30–43.
99 Sama rit, bls. 34 og 93–96. Me› hund ra› faldri sk‡l ingu er átt vi› a› geisl un
í byrgi sé a› eins einn hund ra› asti af flví sem hún er utan fless.
100 Sama rit, bls. 105–116.
101 Sama rit, bls. 118–125.
102 Al fl‡›u bla› i› 4. nóv. 1962, bls. 4.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 31