Saga - 2007, Page 56

og far i› me› okk ur ekki sem und ir sáta, held ur svo sem bræ› ur.“43
Erfitt er a› full yr›a hversu mik il al vara lá flarna a› baki, en fló má
draga flá álykt un af fless um or› um Tómas ar a› hann hafi ef ast um
a› Ís lend ing ar væru fylli lega í stakk bún ir til a› standa á eig in fót -
um án lei› sagn ar vel vilj a›s kon ungs.
Al flingi Tómas ar Sæ munds son ar var flví ekki hugs a› sem full -
trúa fling eins og tí›kast helst nú á tím um. Ef fling i› lok a› ist af í há -
timbru› um söl um höf u› sta› ar ins, slit i› frá fljó› líf inu og sög unni,
flótti hon um bor in von a› fla› næ›i til upp l‡str ar al fl‡›u og vekti
me› henni fram kvæmda gle›i og lif andi áhuga á fljó› mál um. Slíkt
fling yr›i í raun gagns laust, taldi hann, og flví var fla› hans inni leg -
asta sann fær ing a› „hi› sama [væri], a› flitja al flíng burt frá fiíng -
völl um, og a› af taka fla› gjör sam lega …“44 Gegn fless kon ar sam -
komu stefndi hann Al flingi hinu forna, sem var hvort tveggja í senn
„fljó› fund ur lands ins og stjórn ar fund ur fless.“ fiing hald i› me›
fleim hætti yr›i
a› einu leít inu nokk urs kon ar al fljó› leg há tí› til vakníng ar
and an um, til skjemt un ar og gla› vær›a, og ná›i a› flví leíti til
allr ar fljó› ar inn ar; a› hinu leít inu var fla› fund ur helstu
manna lands ins í fleím til gángi, a› semja flví lög og dæma í
mál um manna, lög gjafa fund ur og efsti dóm stóll lands ins.45
Vissu lega er and inn í til lög um Tómas ar Sæ munds son ar nokk u›
róm an tísk ur, og í fleim birt ist held ur óraun sæ trú á áhuga al menn -
ings á stjórn mál um, en hann tekst samt sem á›ur af fullri al vöru á
vi› eitt flekktasta vanda mál full trúa l‡› ræ› is ins. Allt frá ár dög um
l‡› ræ› is skipu lags ins hafa kenn inga smi› ir haft áhyggj ur af flví a›
hinn full valda l‡› ur sé alls end is óvirk ur í slíku kerfi, fyr ir utan fla›
eitt a› taka flátt í kosn ing um á nokk urra ára fresti. Segja má flví a›
Tómas hafi vilj a› skapa á fiing völl um eins kon ar „agóru“ eins og í
Grikk landi hinu forna, e›a vett vang flar sem borg ar ar og kjörn ir
fling menn kæmu sam an og ræddu lands ins gagn og nau› synj ar.46
Jean-Jacques Rous seau vildi leysa svip a› vanda mál me› beinu l‡› -
ræ›i, eins og frægt er, flannig a› kjós end ur áttu a› grei›a at kvæ›i
guðmundur hálfdanarson56
43 Tómas Sæ munds son til Jónas ar Hall gríms son ar, 9. ágúst 1838, Bréf Tómas ar
Sæ munds son ar, bls. 246.
44 Tómas Sæ munds son, „Al flíng“, bls. 94.
45 Sama rit, bls. 78.
46 Sjá t.d.: Zyg munt Baum an, The Indi vi du alized Soci ety (Cambridge 2001), bls.
201–205.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 56