Saga - 2007, Side 61

bræ›r um sín um á presta stefnu ári› 1836, flá tæp lega flrí tug ur a›
aldri. En prest un um bar ekki a› eins a› bo›a drott ins or›, held ur
ur›u fleir
ef vel á ad fara, ad láta sjer hugad um, ad hin ir úngu si dist og
lag ist út vort is og inn vort is, ad fleir taki fram för um í fögr um
ment um og vís ind um eins og færi er á, enn flad tekst fló best,
ad prest ur inn sí feldt veiti fleim lid til ad kinna sjer og ná í
fródleg ar og nit sam leg ar bæk ur til ad auka og leidrjetta
flekkíngu fleirra …59
fietta má allt skilja flannig a› krist in trú, í bland vi› sann leik ann,
si› semi og flekk ingu, væri besta me›alið gegn hleypi dóm um, flver -
ú› og rót gró inni óskyn semi Ís lend inga. Af fless um sök um lög›u
dygg› irn ar und ir stö› ur fram fara og vel meg un ar á Ís landi, a› mati
Tómas ar Sæ munds son ar; mennt un
ónít ir flær af sak an ir, sem menn finna idju leisi sínu og fram -
taks leisi, ei d ir lei dind un um, er hún fær mönn un um nóg ad
skjemta sjer vid, gjör ir hjartad gladt, hug ann fús an til nit sam -
legra sísl ana, vilj ann fjörug an til ad rá dast í flad, sem ervidt er,
at ork una óflreit andi til ad af kasta flví. — Án flekk ing ar inn ar
ver d ur ekki áframm kom ist; og sona er hún hvad best fall in til
ad forda mönn um vid ad gjördar leis inu og ad flrí sta fleim og
veita fleim flrótt til flarf legra idna.60
fiess ar hug mynd ir Tómas ar um sam band mennt un ar og kristi legs
si› fer› is mynda í raun kjarn ann í fljó› fé lags leg um vi› horf um hans,
flví a› flær tengja sam fé lags hugs un hans sam an í heild stætt kerfi.
fiekk ing in var mann in um nau› syn leg til fless a› hann næ›i a›
hemja lík am leg ar f‡sn ir sín ar — og flannig, svo not a› sé lík inga mál
Tómas ar sjálfs, breytt ist ma› ur inn úr d‡ri í hálf gild ings eng il.
fiekk ing in var flar me› mik il vægt afl í bar átt unni vi› hi› illa, en um
lei› trygg›i sig ur hins gó›a efna hags leg ar fram far ir fljó› ar inn ar. Á
flenn an hátt fór sam an ást in á „hinu rétta fö› ur landi“ á himn um og
hæfn in til a› gera fóst ur jör› inni hérna meg in graf ar gagn, flví a›
hinn kristi legi andi fyllti hinn dygg›uga mann at hafna flrá og fram -
taks semi. fijó› ern is stefna og krist in trú stefndu flví í sömu átt í
kenn ing um Tómas ar, flótt í fljótu brag›i mætti ætla a› al gild ar
hug mynd ir kristn inn ar, sem ganga út frá flví a› all ar fljó› ir séu
jafn ar fyr ir gu›i og a› á himn um sé hi› eina rétta fö› ur land, sam -
tómas sæmundsson 61
59 Tómas Sæ munds son, Ræd ur vid íms tæki færi, bls. 28–29.
60 Sama rit, bls. 44.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 61