Saga - 2007, Page 71

HRAFNKELL A. JÓNSSON†
Betra er a› vera gó›s manns frilla
en illa gef in
Af skipti erki bisk ups og flar me› kirkj unn ar af hjú skap ar mál um gefa til -
efni til frek ari sko› un ar á vi› horf um höf› ingja og ann arra lands manna
til frillu lifn a› ar á mi› öld um. Í grein inni er fjall a› um hjú skap ar hætti
fless tíma, jafnt frillu líf sem hjóna bönd. Um lei› ver› ur reynt a› varpa
ljósi á hvers kon ar fyr ir mynd ir ís lensk ir „höf› ingj ar“ gátu sótt til ann -
arra landa um hjú skap ar hætti. Varp a› ver› ur fram fleirri spurn ingu
hvort frillu lífi hafi ver i› vi› ur kennt sam bú› ar form og sko› a› hvort ræt -
ur fless forms megi rekja aft ur til hei› ins tíma. Til fless a› leita svara vi›
flessu ver›a tek in nokk ur dæmi um frillu hald ís lenskra höf› ingja á 12.
og 13. öld. Sam hli›a flví ver› ur sko› a› hvert hlut verk hjóna banda, frillu -
lifn a› ar, fylgilags og ann arra sam banda var hér lend is á mi› öld um, auk
fless sem leit ast ver› ur vi› a› greina fé lags lega og efna hags lega stö›u
frilln anna.*
Ey steinn erki bisk up Er lends son í Ni›ar ósi ávít ar í bréfi, lík lega rit -
u›u ári› 1179, nokkra nafn greinda ís lenska höf› ingja fyr ir marg vís -
leg brot. Hann seg ir m.a.:
En of eng an hlut sy nest oss meira a fatt helld ur en vm ohrein -
life manna hier og kvenna far er eigi flarf fyri yck ur at skyra
vm hversv stadfest bodord er af gvds si alfs mvnne bodit. En
flier hafit flat med sui virding firrzt ener agæt ustu menn lifit
bu fi ar life rekit eigi hiu skap ne flat helga sam band er eigi ma
slitna nema kona manz hore und er hann og flo med fleim
ein vm hætte at hvortvegja hall di sier fra savr life med an flav
lifa bæde eda sam an byggi azt. En med flvi at hof dinn gi ar
hafa slika ohæfv j sinne sam viskv og af flvi treyst azt fleir eigi
Saga XLV:2 (2007), bls. 71–92.
* Hrafn kell A. Jóns son fædd ist á Va› brekku í Hrafn kels dal 3. febr. 1948. Hann
lést á Eg ils stö› um flann 29. maí 2007 eft ir erf i› veik indi. fiessa grein bau›
Hrafn kell fram til birt ing ar í Sögu nokkru á›ur en hann veikt ist. Hann fékk tvo
sam starfs menn til a› a› sto›a sig vi› frek ari vinnslu grein ar inn ar. Hrafn kell
Lár us son sagn fræ› ing ur ann a› ist end ur bæt ur á til vís un um og til vitn un um en
text ann end ur sko› a›i Stein unn Krist jáns dótt ir forn leifa fræ› ing ur, allt í sam -
rá›i vi› höf und og börn hans, Tjörva Hrafn kels son og Fjólu Hrafn kels dótt ur.
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 71