Saga - 2007, Blaðsíða 108

202). Líkt og vin ur hans og nafni Hann es son var› Gu› mund ur
Finn boga son fyr ir mikl um von brig› um me› flró un ís lenskra stjórn -
mála og ís lensks fljó› rík is eft ir full veld i› 1918. Ári› 1924 skrif a›i
hann ít ar legt fræ›i rit, Stjórn ar bót, flar sem hann greindi vanda ís -
lenskra stjórn mála og lag›i fram til lög ur til úr bóta.20
Í fyrsta hluta Stjórn ar bót ar er full komnu stjórn ar fari l‡st. Sí› an
er ís lenskt stjórn ar far, fling stjórn in, bor in sam an vi› hi› full komna
stjórn skipu lag. fiar næst eru til lög ur um hvern ig bæta megi úr
ágöll um og nálg ast fyr ir mynd ar fljó› fé lag i›. Einnig eru smí› a› ir
mæli kvar› ar til a› meta frammi stö›u stjórn valda. Fyrst l‡s ir Gu› -
mund ur fleim draumi sín um a› hann hafi fund i› upp full kom i›
stjórn skipu lag, sem „ætti jafnt vi› í stærsta heims veld inu sem í
minsta bekkj ar fé lagi skóla“ (bls. 7). fieg ar Gu› mund ur vakn ar af
draumn um átt ar hann sig á flví a› lei› ar ljós vi› a› koma á slíku
skipu lagi á a› vera regla Gu›s: „Mestu heill, minsta böl“. fiess ari
reglu beitti Gu› vi› sköp un heims ins, sam kvæmt út legg ingu fl‡ska
heim spek ings ins Leibnitz, og menn eiga í sín um verk um a› gera
slíkt hi› sama.
fiessu næst velt ir Gu› mund ur flví fyr ir sér hvern ig tryggja megi
hi› full komna stjórn skipu lag. fiarf ir fljó› ar inn ar flurfi a› vera
flekkt ar og sömu lei› is flau rá› og tæki sem duga til a› full nægja
fleim. fietta er fló ekki nóg. Ár ang ur inn flarf a› vera mæl an leg ur til
fless a› unnt sé a› vita hvort rá› staf an ir og fram kvæmd ir hafi ná›
til gangi sín um. Gu› mund ur tel ur lík legra a› fljó› fling kom ist a›
réttri ni› ur stö›u en hi› beina l‡› ræ›i. fiar komi tvennt til; ann ars
veg ar fylgi fling i› föst um regl um um me› fer› mála og hins veg ar
sé fling fund ur fá menn ari en borg ara fund ur „og flví ekki eins hætt
vi› a› ge›s hrær ing ar flær, er oft magn ast í múgn um, fái yf ir hönd
og trufli skyn sam lega íhug un“ (bls. 26–27). Öllu starfi Al fling is er
hins veg ar spillt vegna fless a› fling menn eru full trú ar stjórn mála -
flokka. fieir hafa flrönga flokks hags muni a› lei› ar ljósi en sni› -
ganga bæ›i heil brig›a skyn semi og al manna hag. Stjórn mála flokk -
ar keppa a› flví a› ná völd um og halda fleim og ekki er von, „a›
stjórn mála flokk ar ver›i nein ar gró›r ar stö›v ar frjálsr ar hugs un ar
um fljó› mál in og rann sókn ar á fleim“ (bls. 29).
Gu› mund ur leit ar sí› an mögu legra lei›a til a› kjósa til Al fling -
is án fless a› stjórn mála flokk ar hafi mögu leika á a› koma flar nærri.
A› hans mati er best a› skylda alla me› lög um til a› taka flátt í
svanur kristjánsson108
20 Gu› mund ur Finn boga son, Stjórn ar bót (Reykja vík 1924).
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 108