Saga - 2007, Qupperneq 121

vall a› á bo› or› um si› fræ› inn ar um mestu ham ingju og minnst an
ska›a. E›li manns ins er a› flrá a› skapa slíkt fljó› fé lag. Vís ind in
hafa, a› mati Gu› mund ar, fært vís inda mönn um alla flá flekk ingu
sem flarf til a› finna hlut læga mæli kvar›a á hvern ig til hef ur tek ist
um stjórn fljó› fé lags ins. fiess vegna flarf a› skipa vís inda mönn um
til önd veg is vi› stjórn völ inn: Vís inda leg flekk ing á a› leysa hef› -
bund in stjórn mál og flokka drætti af hólmi. fiannig horf ir Gu› -
mund ur Finn boga son til fram tí› ar en ekki for tí› ar í leit a› fyr ir -
mynd ar fljó› fé lagi. Hins veg ar eru fleir sam mála um fla› sem meira
máli skipt ir: fiing stjórn in og l‡› ræ› i› stang ist á vi› e›li manns ins.
Í sér hverju fljó› fé lagi hafi fáir hæfi leika og getu til a› stjórna land -
inu. Fá menn is stjórn sé flví öll um fyr ir bestu. fiing stjórn in sé bygg›
á hættu legri ósk hyggju um a› all ir menn séu skap a› ir jafn ir.
Draum ur inn um jafn rétti og l‡› ræ›i var einmitt lei› ar ljós kenn -
inga Hall gríms Hall gríms son ar um fling stjórn ina og hvern ig ætti
a› bæta úr göll um henn ar. Al fl‡›a manna haf›i, sag›i Hall grím ur,
fulla getu til a› efla me› sér flann stór hug og bjart s‡ni sem flyrfti til
a› koma á l‡› ræ› is fljó› fé lagi. fiar væri til sta› ar jafn kosn inga rétt -
ur karla og kvenna. Kos i› væri til fljó› flings en full veld is rétt ur
fólks ins væri virk ur á milli kosn inga, t.d. me› ví› tæk um fljó› ar at -
kvæ›a grei›sl um. Í huga Hall gríms var von fólks um jafn rétti og
l‡› ræ›i hvorki ósk hyggja né stang a› ist á vi› reynslu fljó›a Vest ur -
landa. fivert á móti s‡ndi reynsla Eng lend inga a› fling stjórn gæti í
senn auk i› frelsi og vel meg un fljó›a. Svip a›a sögu væri a› segja af
Ís lend ing um: Frá og me› fijó› fund in um 1851 hef›u mikl ar fram far -
ir or› i› á öll um svi› um. Efna leg vellí› an hef›i auk ist og and leg
menn ing flró ast. Und ir sta›a allra fless ara fram fara í land inu væri
hin flol in mó›a vinna prest anna vi› a› gera fljó› ina læsa. fietta gjör -
breytti mennt un ar á standi fljó› ar inn ar miklu frem ur en verk höf› -
ingja og skálda.
Hall grím ur vís a›i til kenn inga Frakk ans Tocqeville um a› fram -
far ir kæmu frá gras rót inni, al fl‡›u manna. Al menn mennt un væri
„gró› ur inn í kyrr fley“. L‡› ræ› i› yxi frá fólk inu. Fyr ir Hall grími
eru stjórn mál og stjórn skipu lag ekki ein angr a› fyr ir bæri held ur
sam of i› flroska ein stak linga og sam fé lags. Mögu legt sé a› ná fram
já kvæ›ri hringrás, flar sem auk inn jöfn u› ur og and leg vakn ing al -
fl‡›u manna lei›i til l‡› ræ› is legra stjórn ar hátta, sem aft ur sty›ji
jöfn u› og and leg an flroska.
For senda Hall gríms um e›li manns ins er ekki sú a› ma› ur inn
sé í e›li sínu gó› ur e›a a› fram far ir ver›i sam kvæmt ein hverj um
ísland á leið til lýðræðis 121
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 121