Saga - 2007, Page 174

hann var miklu ví› áttu meiri en rækt ar land i› og fla› an fékkst
ábur› ur á rækt ar land i› fyr ir til verkn a› bú fjár ins. Hún fjall ar um
vinnu kvenna, sem sáu um a› mjólka hús d‡r in og vinna úr mjólk -
inni smjör og osta. fiær hafi ver i› eins kon ar bur›a rás sam fé lags ins,
unn i› úr og var› veitt vör ur sem karl menn bjuggu til á sumr in (I,
bls. 301, 403).
Øye tel ur a› norsk ir bænd ur hafi ekki ver i› sí› ur und ir ok a› ir
en stétta bræ› ur fleirra á meg in land inu, a› fleir hafi t.d. flurft a›
inna af hendi svip a›a skyldu vinnu og fleir. Hér geng ur hún ef til
vill nokk u› langt í a› leggja norsk an og ann an evr ópsk an land bún -
a› a› jöfnu, flví vissu lega var norsk ur land bún a› ur á mi› öld um
tals vert ólík ur land bún a›i í Dan mörku, fi‡ska landi og Englandi.
Skipu legri sam an bur› ur hef›i ver i› gagn leg ur. Hún spyr hvort
fram lei›sl an hafi dug a› fyr ir flörf um fólks um 1350. Mik il eft ir -
spurn hafi flá ver i› eft ir landi vegna fólks fjölg un ar og frels un ar
flræla ald irn ar á und an. Hún tel ur a› land bún a› ur tíma bils ins hafi
ver i› rek inn af bænd um sem flekktu vel til verka og kunnu skil á
flókn um líf fræ›i leg um og efna fræ›i leg um ferl um og höf›u for -
send ur til a› taka skyn sam leg ar ákvar› an ir um rekst ur inn. Skort ur
og kreppa hafi ekki ein kennt bænda sam fé lag há m i› alda, flótt n‡t -
ing ar stig i› hafi ver i› hátt. Hún tek ur dæmi af bú rekstri á eyju vi›
Vest ur-Nor eg á 14. öld og s‡n ir a› auka hef›i mátt fram lei›sl una
um helm ing ef all ar bjarg ir eyj ar inn ar hef›u ver i› n‡tt ar. fiannig
var enn mik i› svig rúm til vaxt ar, jafn vel á fleim svæ› um sem voru
flétt b‡lust (I, bls. 404, 409–411). Hér er Øye á mjög svip u› um sló› -
um og marg ir nor ræn ir og ensk ir fræ›i menn eft ir 1990: fieir hafa
hafn a› flví a› nokk ur kreppa hafi ríkt í bænda sam fé lagi há m i› alda,
en fla› haf›i á›ur ver i› sko› un margra fræ›i manna. At hygl in hef -
ur á hinn bóg inn beinst a› áhrif um pest ar inn ar, fyrst plág unn ar
miklu og sí› an end ur tek inna pestarfar aldra.
Kåre Lunden byrj ar einmitt ann a› bindi norsku land bún a› ar -
sög unn ar á flví a› meta áhrif pest ar inn ar, fl.e. svarta dau›a. Lunden
er sagn fræ› ing ur en einnig bú fræ›i mennt a› ur og hef ur skrif a›
mik i› um land bún a› ar sögu allt frá átt unda ára tugn um. Mik i› líf
hef ur ver i› í norskri land bún a› ar sögu frá fleim tíma og mik i› rif -
ist, og hef ur Lunden oft haft frum kvæ›i a› fleim deil um og nær
alltaf tek i› flátt í fleim. Lunden bygg ir á langri hef› í norskri land -
bún a› ar sögu, t.d. skrif um Andr e as Holm sens. Bók hans skipt ist í
tvennt; fyrri hlut inn nefn ist „Pest tida“ e›a pest ar tím inn og fjall ar
um tíma bil i› 1350–1520 og sí› ari hlut inn „Dans ketida“ 1520–1814.
árni daníel júlíusson174
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:32 PM Page 174