Saga - 2007, Page 184

til“ er fyrsti kafli. „Bann fær ing í Ís lands sögu“ er ann ar kafli. firi›ji kafli ber
heit i› „Hva› er bann fær ing?“. Fjór›i kafli nefn ist „Ís land ver› ur Evr ópu -
ríki“ og sá fimmti heit ir „Bann og sam fé lag“. Í ensk um út drætti sem fylg ir
rit ger› inni seg ir svo: „This diss erta tion is compos ed of five interrelated
essa ys, or parts, that deal with differ ent aspects of medi eval excomm un -
ication with specific refer ence to Iceland“ (bls. 477). Kafl arn ir fimm eru
m.ö.o. sjálf stæ› ar ein ing ar sem fló flétt ast sam an á ein hvern hátt. Ég vil
minn ast á tvennt í flessu sam bandi, ann ars veg ar á hvern hátt hin ir fimm
kafl ar flétt ast sam an og hins veg ar hvern ig hinu al fljó› lega efni er bland a›
sam an vi› hi› ís lenska.
Ef vi› lít um á ni› ur skip an efn is flá er, eins og ég hef laus lega vik i› a›,
alls ekki aug ljóst hva› ræ› ur henni. Til dæm is s‡n ist mér a› flri›ji kafli,
„Hva› er bann fær ing?“ flar sem hug tök og heiti eru skil greind, hef›i a›
ósekju mátt standa fram ar og kannski fremst í rit ger› inni. fiá s‡n ist mér
einnig a› meg in mál kafla tvö, „Bann fær ing í Ís lands sögu“ ann ars veg ar og
meg in mál kafla fimm „Bann og sam fé lag“ hef›i mátt sam eina í einn kafla
flar sem meg in inntak i› væri grunn rann sókn á ís lensk um bann saka mál um.
Á bls. 413–436 er a› finna grein ar gott yf ir lit um skyld ur hinna ‡msu klerk -
legu stétta, svo sem ábóta og djákna. fia› hef›i vissu lega hjálp a› mér (og
lík lega ekki mér ein um) a› skilja bet ur meg in efni rit ger› ar inn ar ef flessi
flarfa um fjöll un hef›i ver i› sett fram ar í rit ger› ina. Í fram haldi af flessu má
spyrja hva›a for send ur voru haf› ar a› lei› ar ljósi vi› ni› ur rö› un efn is.
fiví er ekki a› neita a› oft er erfitt a› greina sér stö›u hinna ein stöku
kafla og vill efn i› renna út í eitt. Mín meg in athuga semd í flessu sam bandi
er a› flarft hef›i ver i› a› a› greina bet ur hi› al fljó› lega efni frá hinu ís -
lenska flví á stund um ver› ur text inn rugl ings leg ur. Ég tek sem dæmi frá
bls. 74 til 78 sem ber und ir tit ill inn „Sam neyti vi› bann fær›a veld ur banni“.
fiessi und ir kafli hefst á hlut verki banns í skr‡› ing ar deil um páfa og keis ara
á sí› ari hluta ell eftu ald ar og svo er far i› úr einu í ann a›: Minnst er á frelsi
kirkj unn ar, ís lenska sögu sko› un, bann dóm vegna óhl‡›ni, Tómas
Aquinas, skr‡› ing ar deil urn ar á sí› ari hluta tólftu ald ar og kirkju fling i› í
Ravenna á ní undu öld flar sem bann fær ing vegna mat ar og drykkj ar var
víst á dag skrá. Eft ir fleiri en einn lest ur flyk ist ég skilja hva› dokt orsefni vill
segja í flessu til viki. Hins veg ar er klárt a› hér og ann ars sta› ar hef›i au› -
veld lega ver i› hægt a› setja efn i› fram á sk‡r ari og skipu lag› ari hátt.
Reynd ar fær ma› ur stund um á til finn ing una a› glós um hafi ver i› skeytt
sam an a› mestu án til lits til rök rænn ar fram vindu.
Næst ætla ég a› fjalla stutt lega um tvo af meg in flátt um rit ger› ar inn ar,
fl.e. ann ars veg ar úr vinnslu ís lenskra heim ilda um bann saka mál og hins
veg ar gagn r‡ni á ríkj andi sögu sko› un í ís lenskri sí› mi› alda sögu. fiví er
ekki a› neita a› mér finnst rit ger› in bera fless nokk u› merki a› höf und ur
hafi ver i› á bá› um átt um um hvort rann sókn in ætti a› snú ast um ís lensk -
ar heim ild ir um bann saka mál e›a vera sögu speki legt inn legg um sí› mi› -
ald ir á Ís landi. Mér flyk ir nokk u› vanta upp á a› gott jafn vægi sé á milli
haki antonsson184
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:33 PM Page 184