Saga - 2007, Page 189

fyr ir alla til a› sjá og sko›a, gagn r‡na og hneyksl ast á ef svo ber und ir. Út -
gáfa er líka tæki færi fyr ir vís inda mann inn til a› s‡na hva› í hon um b‡r og
ætti a› vera hon um hvatn ing til a› gera enn bet ur en ella. fia› vinn ur hins
veg ar gegn flví a› öll flessi göf ugu mark mi› ná ist a› vinnslu tími dokt ors -
rit ger›a er nú mun styttri en á›ur og gæ›i fleirra fleim mun minni; fla› hef -
ur líka áhrif á flau vi› mi› sem vi› not um a› er lend is eru dokt ors rit ger› ir
i›u lega ekki gefn ar út og ekki ger› ar til fleirra flær kröf ur a› flær séu út -
gáfu hæf ar. fia› hef ur óhjá kvæmi lega áhrif á flær kröf ur sem dokt orsefni
hér gera sjálf ir til verka sinna. Stór auk in fræ›i rita út gáfa veld ur flví líka a›
hvert n‡tt rit get ur vænst minni at hygli en á›ur og — flví mi› ur — vir› ist
fla› oft lei›a til fless a› höf und ar gera minni kröf ur til sín, leyfa sér hrein -
lega a› skrifa ófram bæri leg ar bæk ur.
Nú er ég ekki a› gera fletta a› um tals efni hér bara af flví a› mér flyki
bók Láru ekki nógu læsi leg. Ég er sam mála Haka a› rit i› er ein kenni lega
upp byggt og af fleim sök um afar tor les i› og — sem verra er — fla› ver› ur
afar erfitt ef ekki von laust a› fletta upp í flví, finna sko› an ir og lausn ir Láru
á fleim at ri› um sem hún varp ar n‡ju ljósi á.
II.
fia› er margt gott og vel gert í fless ari rit ger› og lang ar mig a› minn ast
stutt lega á fla› sem mér finnst standa upp úr. fia› er til dæm is feng ur a› ít -
ar rann sókn á flessu tíma bili — sí› mi› öld um — og fló a› Lára kafi í sjálfu
sér ekki djúpt í hi› sögu lega sam hengi hlut anna á Ís landi vek ur hún at hygli
á mörg um merki leg um at ri› um og heim ild um sem vi› get um a› minnsta
kosti von a› a› séu nú kom in á dag skrá. Enn flá meiri feng ur er a› notk un
Láru á kirkju rétti til a› sk‡ra ís lensk ar heim ild ir. fia› er meg in mark mi› rit -
ger› ar inn ar og fla› sem henni tekst best a› gera. Hún sk‡r ir ágæt lega e›li
kirkju rétt ar, hvern ig hon um var beitt, hvern ig hann var ö›ru vísi en ver ald -
leg ur rétt ur og ólík ur nú tíma hug mynd um um rétt ar far. Kirkju rétt ur mi› -
alda er fram and leg ur nú tíma mönn um og fla› hef ur vald i› flví a› fræ›i -
menn hafa i›u lega mis skil i› hann, eins og Lára dreg ur ágæt lega fram.
Lang besta dæm i› um hvern ig flessi nálg un lei› ir til n‡s og betri skiln ings
eru eft ir mál in eft ir mor› i› á Jóni Ger reks syni (bls. 152–154). Mönn um hef -
ur hing a› til virst sem mor› ingj ar hans hafi slopp i› vi› refs ingu en eins og
Lára s‡n ir fram á brutu fleir kirkju lög me› flví a› drepa víg› an mann; refs -
ing fleirra heyr›i flar me› und ir kirkj una og hún refs a›i fleim me› sinni a› -
fer›, bann fær ingu sem lauk me› af lausn. Okk ur kann a› flykja fla› vel
slopp i› nú en fla› var raun veru leg refs ing, eins og ég mun koma bet ur a›
hér á eftir. firi›ji höf u› kost ur rit ger› ar inn ar er hi› al fljó› lega sjón ar horn
sem Lára vel ur sér. fia› má a› vísu segja a› flar sé vilj inn meiri en get an.
Al fljó› lega sjón ar horn i› reyn ist henni drjúgt vega nesti til a› skilja kirkju -
rétt inn, for send ur hans og til ur›, eink um á 11., 12. og 13. öld — enda eru til
andmæli 189
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:33 PM Page 189