Saga - 2007, Page 225

en stór fellt at vinnu leysi og bjarg ar skort fla› næsta. firó un hins kap ít al íska
fljó› skipu lags bar sama mót hér á landi og ann ars sta› ar. Og flví hlutu kröf -
ur um fé lags legt ör ygg is net einnig a› koma fram hér eins og flar sem verka -
l‡›s hreyf ing komst á legg. Bæt ur vi› at vinnu leysi voru ein af fleim hug -
mynd um og höf und ur l‡s ir vel hvern ig flær grein ast ann ars veg ar í rá› til
a› halda uppi at vinnu me› at vinnu bóta vinnu e›a ö›r um rá› stöf un um og
hins veg ar í beina fjár hags a› sto› til fleirra sem missa at vinnu. fiessi tvö
hlut verk hafa fylgt At vinnu leys is trygg inga sjó›i allt frá upp hafi.
fiar sem at vinnu á stand var gott fyrsta ára tug inn eft ir a› sjó› ur inn var
stofn a› ur, og lengst af eft ir fla›, safn a› ist upp höf u› stóll. Fram kem ur
hvern ig stjórn völd tóku fljót lega a› renna h‡ru auga til sjó›s ins og taka sér
lán úr hon um til hús næ› is mála og ann arr ar upp bygg ing ar í land inu. Sjó› -
ur inn fljón a›i lengst af frem ur flví hlut verki a› sty›ja at vinnu líf i› og fram -
kvæmd ir hins op in bera en a› fram færa at vinnu lausa. fiannig fengu sveit -
ar fé lög lán til hafn ar fram kvæmda, Reykja vík ur borg til hita veitu og fyr ir -
tæki í sjáv ar út vegi til bygg ing ar hra› frysti húsa og tog ara kaupa, auk fless
sem sjó› ur inn var um ára bil helsta upp spretta hús næ› is lána á veg um rík -
is ins. At hygli vek ur a› sjó› ur inn lán a›i líka verka l‡›s fé lög um til kaupa á
hús næ›i fyr ir starf semi sína og jafn vel sam tök um at vinnu rek enda (bls.
127–131). Full trú ar beggja a› ila sátu í stjórn sjó›s ins. †ms ar kva› ir voru
sett ar á sjó› inn af stjórn völd um fleg ar sinna flurfti n‡j um kröf um í fé lags -
mál um. Hef ur stjórn sjó›s ins sjald an feng i› a› st‡ra flví, held ur feng i›
verk efn in í fang i› frá fleim meiri hluta sem rá› i› hef ur á Al flingi hverju
sinni. Hli› ar spor og snún ing ar í fleim dansi geta or› i› nokk u› lang dregn -
ir fleg ar öllu er til skila hald i›. Grunn spor i› held ur sér flrátt fyr ir allt hjá
fior grími, saga at vinnu leys is trygg inga í tengsl um vi› flró un at vinnu mála
fram á n‡ja öld.
Í bók inni kem ur margt fró› legt fram um bar átt una fyr ir at vinnu leys is -
trygg ing um og ö›r um rétt ind um verka fólks. fieg ar frum varp i› um al fl‡›u -
trygg ing ar kom fram ári› 1935 sner ust íhalds menn úr sveit og bæ harka -
lega gegn ákvæ› um um at vinnu leys is trygg ing ar, en treystu sér sí› ur til a›
berj ast gegn ö›r um flátt um máls ins. fiar var óspart reynt a› reka fleyg milli
íbúa flétt b‡l is og sveita. At hygli vek ur ein dreg in and sta›a Thors Thors,
fling manns Sjálf stæ› is flokks ins, sem oft hef ur ver i› tal inn hug mynda smi› -
ur mi›ju stefnu flokks ins, m.a. í n‡ legu riti Gu› mund ar Magn ús son ar um
Thors ar ana. Í um ræ› um sag›i Thor at vinnu leys is trygg ing ar vera „enn eitt
öfl ugt spor í átt ina til fless a› raska al veg at vinnu lífi fljó› ar inn ar, me› flví
móti a› ginna til kaup sta› anna enn flá fleira fólk úr sveit um lands ins, en
fla› sem for sjár laust og fyr ir hyggju laust hef ir flutzt á und an förn um árum
hing a› á möl ina“ (bls. 59). Taldi Thor a› me› fless um hug mynd um vildu
sós í alist ar vi› halda at vinnu leysi til fless a› tryggja sér póli tísk yf ir rá› í
land inu, á me› an sjálf stæ› is menn vildu efla at vinnu líf i›. Er ekki a› sjá
ann a› en hér tali hrein rækt a› ur íhalds ma› ur, ekk ert sí› ur en Jón Sig ur›s -
son á Reyni sta› e›a Jó hann fi. Jós efs son úr Vest manna eyj um, sem tóku í
ritdómar 225
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:33 PM Page 225