Saga - 2007, Qupperneq 228

A› ö›ru leyti eru til vís an ir höf und ar vand a› ar og ljós ar. Nafna skrá,
mynda skrá og frá gang ur all ur er til sóma og prent vill ur í bók inni fá sé› ar.
Hvers vegna komu al fl‡›u trygg ing ar, sér stak lega at vinnu leys is bæt ur,
seinna til hér en í ná granna lönd um? fiessu svar ar fior grím ur me› flví a›
heift ú› ug ir póli tísk ir flokka drætt ir á fjór›a ára tug sí› ustu ald ar milli borg -
ara legra afla og verka l‡›s sinna og jafn framt inn byr› is milli jafn a› ar manna
og komm ún ista hafi átt flar stærstu sök. A› auki nefn ir hann flátt Jónas ar
frá Hriflu, um deildasta stjórn mála manns lands ins. „Ekki er ólík legt a› allt
fla› um rót hafi átt sinn flátt í a› tefja fyr ir mik il væg um fé lags leg um mál um
eins og al fl‡›u trygg ing um en mikl ar deil ur um breyt ingu á kjör dæma skip -
an hafa ef laust einnig átt flátt í flví“ (bls. 52). Hér er um mik il vægt at ri›i a›
ræ›a. Klofn ing ur verka l‡›s hreyf ing ar inn ar, flar sem tveir álíka stór ir
flokk ar jafn a› ar manna og sós í alista tók ust á, gaf hægri öfl un um í fljó› fé -
lag inu lyk il stö›u til a› móta ís lenskt sam fé lag á tutt ug ustu öld, ólíkt flví
sem ger› ist í Dan mörku, Nor egi og Sví fljó›. fiar sátu jafn a› ar manna flokk -
ar löng um í rík is stjórn og mót u›u sam fé lag i› í nánu sam starfi vi› verka -
l‡›s hreyf ing una.
fior grím ur Gests son hef ur me› bók inni Ör ygg is sjó› ur verka l‡›s ins ná›
a› gera sögu at vinnu leys is trygg inga á Ís landi ver› ug skil. Bæ›i a› drag -
anda og fyrstu lög um, stofn un sjó›s ins 1956, breyt ing um á lög um og regl -
um hans og tengsl um vi› at vinnu- og stjórn mál. Má fla› telj ast flarft verk.
Sig ur› ur Pét urs son
Jón Gu› munds son, BRÉF TIL JÓNS SIG URÐS SON AR FOR SETA
1855–1875 (Ein ar Lax ness bjó til prent un ar). fijó› skjala safn Ís lands.
Reykja vík 2007. 557 bls. Mynda- og manna nafna skrá.
Í til efni af flví a› nú eru 200 ár li› in frá fæ› ingu Jóns Gu› munds son ar rit -
stjóra hef ur fijó› skjala safn Ís lands rá› ist í út gáfu á bréf um hans til Jóns Sig -
ur›s son ar á ár un um 1855–1875 í rit rö› sinni Heim ilda út gáfa. Ári› 1984 gaf
Ein ar Lax ness út bréf in sem gengu milli fless ara tveggja stjórn mála manna
frá 1845 til 1855 í ö›ru bindi rits ins Bréf til Jóns Sig ur›s son ar. Úr val. Me›
fless ari út gáfu Ein ars Lax ness hafa flví öll bréf Jóns Gu› munds son ar til
Jóns for seta sem vit a› er um loks kom i› út. fiau eru 191 a› tölu og spanna
flrjá tíu ár. Svar bréf Jóns Sig ur›s son ar sem hafa fund ist eru hins veg ar a› -
eins sjö og eru flau öll kom in út á prenti. Sum munu hafa brunn i› og er fla›
mik ill ska›i en fletta eru flví mi› ur al geng ör lög mik il vægra frum heim ilda.
Bréf in í flessu riti, 144 a› tölu, eru var› veitt á Hand rita deild Lands bóka -
safns Ís lands – Há skóla bóka safns og fijó› skjala safni Ís lands.
fia› er í raun óflarfi a› kynna Jón Gu› munds son (1807–1875) fyr ir les -
end um Sögu. fiessi ma› ur, sem var ni› ur setn ing ur í bernsku, var› for ystu -
ritdómar228
Saga haust 2007 nota:Saga haust 2004 - NOTA 11/19/07 4:33 PM Page 228