Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2018, Side 83

TÍMAVÉLIN 8323. nóvember 2018
Ölvaðir munkar ollu stór-
bruna á Möðruvöllum
Á
rið 1316 brunnu kirkjan
og klaustrið á Möðru­
völlum við Eyjafjörð til
kaldra kola. Hægt hefði
verið að komast hjá því stór­
tjóni því drukknir munkar báru
ábyrgðina. Var þeim refsað af
biskupi fyrir gáleysið.
Byggð hefur verið á Möðru­
völlum allt frá landnámi og var
staðurinn lengi vel eitt af mestu
höfuðbólum landsins. Klaustur
var þar stofnað árið 1296 af Jör­
undi Þorsteinssyni Hólabisk­
upi og dvöldu í því munkar úr
Ágústínusarreglunni. Sex árum
síðar var mikið fé lagt til kirkju­
byggingar.
Tuttugu árum eftir stofnun
klaustursins kom upp eldur á
staðnum. Brunnu þá klaustrið
og kirkjan með öllum skrúða og
klukkum. Munkarnir höfðu kom­
ið drukknir heim af kaupstefnu á
Gásum í Eyjafirði og var mikið
svall í klaustrinu. Fóru þeir svo
ógætilega með eld að hann læsti
sig í refla sem héngu í kórnum.
Á þessum tíma var nýtekinn
við Hólabiskupsdæmi Auðunn
„rauði“ Þorbergsson frá Noregi.
Var hann mjög reiður munkun­
um fyrir þetta og tók hart á þeim.
Sendi hann þá alla í prestvist og
sagði að sér bæri engin skylda
til að endurreisa klaustrið vegna
gáleysis þeirra.
Einn munkanna, Ingimundur
Skútuson að nafni, kærði það
fyrir erkibiskupnum í Niðarósi
árið 1323 að nýtt klaustur hefði
ekki verið byggt en biskup hirti
tekjurnar af því sjálfur. Var þá
tekinn nýr biskup við á Hólum,
Lárentínus Kálfsson. Lét hann
endurreisa klaustrið en deilur
stóðu um stjórn þess árin á eftir.
Þóttu munkarnir á Möðruvöll­
um einstaklega ódælir á þessum
árum.
Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi skrifaði leikrit árið
1926 um ölæði munkanna,
Munkarnir á Möðruvöllum. n
„Á gólfinu
voru stór-
ir þornaðir blóð-
pollar og um alla
veggi voru blóð-
slettur og för eftir
blóðugar hendur
og höfuð
Ofdrykkja Algengt vandamál í klaustrum.
Þingmaður missti framan af fingrum
verið skrifað aðeins klukkutíma
áður en skotunum var hleypt af.
Í því stóð að hann væri að verða
brjálaður og grunaði að eitthvað
voðalegt myndi koma fyrir. Af­
brýðisemi var rót þessa brjálæð­
is og ljóst að andlegt ástand Finns
var slæmt.
Enginn til að draga til ábyrgðar
Finn hafði búið á Íslandi í ellefu
ár og var skráður til heimilis í Ytri­
Njarðvík. Kona hans hafði flutt frá
honum í byrjun október og haf­
ið sambúð með Kristjáni í Hæðar­
garðinum. Finn var á síldarbátnum
Óskari Hall og kom í land tveimur
dögum fyrir heimsóknina örlaga­
ríku. Daginn sem hann kom í land
hitti hann konuna og fóru þau til
prests til að staðfesta skilnað að
borði og sæng. Þau voru barnlaus
en engu að síður var Finn mjög
ósáttur við skilnaðinn. Kom það
skýrt fram að hann vildi láta reyna
á að halda hjónabandinu áfram.
Þeir sem þekktu til Finns sögðu að
hann væri ákaflega dagfarsprúður
og rólyndismaður sem aldrei hefði
komist í kast við lögin.
Klukkan fimm síðdegis þann
21. desember kom Finn að heimili
konu sinnar og Kristjáns. Var Finn
nokkuð í glasi en þau tvö mjög
drukkin. Vildi hann ræða við Krist­
ján um það ástand sem skapast
hafði. Eftir þær umræður fór Finn
burtu en kom svo tveimur tímum
síðar með áðurgreindum afleiðing­
um.
Morðvopnið, sem var af
gerðinni Ruby, var í eigu skips­
félaga Finns. Hafði það verið
geymt í læstum skáp í skipinu
ásamt skotfærum en gleymst að
taka lykilinn úr skránni á þriðju­
deginum. Því var auðvelt fyrir
Finn að nálgast byssuna.
Það sem erfiðast reyndist að
kortleggja var hversu mikla að­
komu konan hafði að málinu.
Ljóst er að þau voru öll þrjú und­
ir áhrifum áfengis en hún ein til
frásagnar. Við frekar yfirheyrslur
gat hún greint frekar frá sinni
hlið. Sagðist hún hafa vaknað og
komið fram eftir að skotunum var
hleypt af, þegar hún heyrði Krist­
ján hrópa nafn hennar. Hafi hún
svo hlaupið fram og séð Kristján
liggjandi á gólfinu og enn með
greinilegu lífsmarki. Eiginmaður
hennar var hins vegar ekki með
lífsmarki. Ekki voru nein merki
um önnur átök í íbúðinni. Hafi
hún þá farið til nágrannakonu
sinnar til að hringja þar sem hún
átti sjálf engan síma.
Lögreglan taldi málið upplýst
og enginn lifandi til að draga til
ábyrgðar fyrir þennan harmleik.
Aldrei fékkst úr því skorið hvað
nákvæmlega fór fram milli Krist­
jáns og Finns áður en sá síðar­
nefndi dró upp byssuna.
Ungmenni leigðu blóði drifna
íbúð af svikahrappi
Ekki var liðinn nema mánuður frá
harmleiknum á Hæðargarði þar
til íbúðin var aftur komin í frétt­
irnar. Höfðu fjögur ungmenni þá
talið sig hlunnfarin í viðskiptum
við leigusala og að þau hefðu óaf­
vitandi leigt „blóði drifna morð­
íbúð.“
Í Vísi var greint frá því þann
23. janúar árið 1967 að tveir pilt­
ar og tvær stúlkur utan af landi
hefðu auglýst eftir íbúð til leigu.
Ekki leið á löngu þar til kona gaf
sig fram og sýndi þeim íbúð í
Hæðargarði sem þeim leist vel
á. Hins vegar sáu þau lítið inn í
íbúðina vegna ljósleysis í tveimur
herbergjum. Í rökkrinu litu her­
bergin þó þokkalega vel út.
Piltarnir sömdu um leiguna á
lögfræðiskrifstofu degi seinna og
27 þúsund krónur voru greiddar
fyrirfram. Þegar samningurinn
var undirritaður spurði lög­
fræðingurinn ungmennin: „Vitið
þið hvaða íbúð þetta er, strákar?“
Sagði hann þeim í kjölfarið hvað
hefði gerst þarna fyrir áramót en
þeir létu það ekki á sig fá. Ákváðu
samt að segja stúlkunum ekki frá
þessu.
Ungmennin fóru að kaupa ljós
til að setja upp í herbergjunum
tveimur. Þegar ljósin voru upp­
sett og kveikt var á þeim blasti
hryllingurinn við. Í grein Vísis
stendur:
„Stofan var öll blóði drifin. Á
gólfinu voru stórir þornaðir blóð­
pollar og um alla veggi voru blóð­
slettur og för eftir blóðugar hend­
ur og höfuð. Engin tilraun hafði
verið gerð til að hreinsa íbúðina
eftir óhappaverkið.“
Ungmennunum brá vitanlega
við að sjá þetta. Piltarnir hlupu
strax til að þrífa blóðið í herbergj­
unum en stúlkurnar sögðust ekki
geta búið þarna. Þegar þau fóru
til þess að reyna að fá samningn­
um rift kom í ljós að hann hafði
verið ólöglegur frá upphafi. Kon­
an átti ekki íbúðina heldur var
hún á vegum Reykjavíkurborgar.
Konan sem um ræddi var hins
vegar ekki eiginkonan í morð­
málinu. Félagsmálastjóri borgar­
innar staðfesti að fólkið sem lenti
í harmleiknum hefði einnig leigt
ólöglega af konunni. n
Tíminn Þorláksmessa 1966.
frá árinu 1983 og varaþingmað­
ur í fimm ár fyrir það. Jón er frá
Egilsstöðum og hafði fyrir þing­
mennskuna starfað sem verslun­
arstjóri hjá kaupfélaginu á Hér­
aði og félagsmálafulltrúi. Jón
var jafnframt stjórnarformaður
kaupfélagsins sem átti helm­
inginn í Hólmanesinu. Sjóferð­
ir voru ekki eitthvað sem Jón fór
í reglulega. Var þetta til þess að
kynnast störfum um borð í tog­
urum.
Bar sig karlmannlega
Miðvikudaginn 23. júlí hélt hann
á miðin og byrjaði túrinn vel. Um
15 til 20 tonn af afla voru komin
um borð þegar slysið gerðist. Jón
missti framan af tveimur fingr­
um og þremur tímum síðar var
stefnan tekin á Eskifjörð. Farið
var með Jón til Egilsstaða og það­
an flogið á Akureyri þar sem Jón
lagðist inn á Fjórðungssjúkra­
húsið.
Jón bar sig karlmannlega
þegar blaðamenn heimsóttu
hann á spítalann. Hann sagði:
„Ég veit satt að segja ekki hve
mikið fór framan af fingrunum
en þetta gat vart verið minna,
held ég, fyrst þetta var að koma
fyrir mig á annað borð.“
Sagðist hann ekki ætla á sjó­
inn í bráð eftir þetta. „Ég þarf
líka að fara að sinna öðrum störf­
um, það eru að byrja funda­
höld vegna þingstarfanna.“ Við
hlið Jóns lá blómvöndur frá út­
gerðinni. „Þeir sendu mér þetta í
morgun með ósk um góðan bata,
þeim þótti þetta mjög miður,
strákunum um borð.“ Jón sagði
að sér liði vel miðað við aðstæð­
ur. „Ég er brattur og á von á því að
útskrifast fljótlega af sjúkrahús­
inu, jafn vel á morgun.“ n
„Ég veit satt að
segja ekki hve
mikið fór framan af
fingrunum en þetta gat
vart verið minna, held
ég, fyrst þetta var að
koma fyrir mig á annað
borð.