Tímarit Máls og menningar - 01.11.2015, Qupperneq 20

B r y n h i l d u r Þ ó r a r i n s d ó t t i r
20 TMM 2015 · 4
Ljóst er því að ferðakostnaður mun verða mun hærri en þær 20 milljónir á
ári sem gert er ráð fyrir í áætlun, en gisting virðist ekki vera inni í þeirri tölu.
Prófin sem ráðgjafarnir eiga að hrinda í framkvæmd þarf að kaupa. Þau
kosta 10 milljónir á ári, alls 50 milljónir. Þá eru ráðgjafarnir ábyrgir fyrir
heimasíðu þar sem þeir eiga að deila bestu leiðum í lestrarkennslu. Reiknað
er með 5 milljónum í síðuna í ár, síðan 10 milljónum á ári, alls 45 milljónum.
Lestrarátak menntamálaráðuneytisins skarast með sérkennilegum hætti
við margvíslega vinnu síðustu ára til eflingar lestri og lestraráhuga. Þannig
er ekki ljóst hvort heimasíða ráðgjafanna muni með einhverjum hætti
tengjast við Lesvefinn um læsi og lestrarerfiðleika8 sem Menntavísindasvið
Háskóla Íslands þróaði í samstarfi við Menntamálaráðuneytið 2013. Margir
sérfræðingar um lestur; lestrarkennslu, lestrarerfiðleika, lesskilning og
lestraráhuga eiga efni á þessum vef, bæði frá menntavísindasviði Háskóla
Íslands og kennaradeild Háskólans á Akureyri.
Einhvers staðar á leiðinni frá tillögum læsishóps ráðherra til útfærslu
þjóðarsáttmálans færast áherslurnar frá landinu öllu og inn á ganga Mennta­
málastofnunar. Ekki var lengur í boði að sækja um starf lestrarráðgjafa en
hafa starfsstöð utan Kópavogs, þó að gengið væri út frá slíkri starfsemi í
fjárhagsáætlun.9 Með sama hætti umbreyttust námsstefnur um læsi í kjör­
dæmum landsins í drögum að þjóðarsáttmála í námsstefnu Menntamála­
stofnunar í endanlegri gerð hans.10
Í þessu sambandi er athyglisvert að við Miðstöð skólaþróunar við Háskól­
ann á Akureyri starfa nú níu manns við skólaráðgjöf, fyrst og fremst
læsis ráðgjöf. Læsisráðstefnur Miðstöðvar skólaþróunar eru haldnar annað
hvert ár og voru þátttakendur síðast yfir 300.11 Ekki kom til álita af hálfu
Mennta málastofnunar að staðsetja einn eða fleiri hinna nýju ráðgjafa við
Miðstöð skólaþróunar12, né heldur virðist standa til að samnýta kraftana til
að skipuleggja námsstefnur um lestur og læsi á breiðum grunni um land allt.
Þess í stað hóf Menntamálastofnun læsisátak sitt í ágúst 2015 með sér­
kennilegri fjölmiðlaherferð þar sem reynt var að draga upp þá mynd að
samstarf skóla við Miðstöð skólaþróunar við Háskólann á Akureyri um
byrjendalæsi leiddi til minnkandi lesskilnings og verri árangurs í ýmsum
námsgreinum13. Í framhaldinu fór menntamálaráðherra um landið og
undirritaði viljayfirlýsingar við sveitarfélögin um að skólar landsins skyldu
fylgja leiðsögn Menntamálastofnunar um eflingu lestrar og læsis – barnanna
vegna.
Ekki svart og ekki hvítt
Það er mikið gleðiefni að ráðherra menntamála skuli setja eflingu lestrar og
læsis í forgang og pólitískur vilji sé til þess að leggja milljarð króna til þess
verkefnis. Það er hins vegar ástæða til að staldra við og spyrja hvort því fé sé