Tímarit Máls og menningar - 01.11.2015, Qupperneq 99

B ó k a k a s s i n n
TMM 2015 · 4 99
Bókakassinn var byrjaður að vaxa og stækka undir skrifborðinu. Þriðja
morguninn vaknaði ég og sá að borðfæturnir höfðu lyfst upp af gólfinu. Úr
kassanum barst enn þessi öri, stressandi hjartsláttur.
Ég reyndi að eyða sem allra minnstum tíma í herberginu mínu.
Það var auðvelt: Sem betur fer fylgdi ritsmiðjunni nær stöðug dagskrá og
á milli drakk ég kaffi með hinum höfundunum. Hver einasti þeirra virkaði
svo hæfileikaríkur og frjór og áhugaverður. Það rann upp fyrir mér hvað ég
hafði verið einmana í New York: Ég hafði skrifað og skrifað nýja bók án þess
að sýna nokkrum manni uppköstin og það er mjög einmanalegt að skrifa
bara og skrifa og skrifa án þess að sýna neinum textana. Nýja skáldsagan sem
ég sendi á Forlagið hét Allar tilfinningarnar í mannslíkamanum og nú var ég
stressaður um að þau myndu segja: Kill your darlings! eða: Þú þarft að vinna
betur í öðrum hluta. Eitthvað svoleiðis. Og ég var bara ekkert svo viss um að
ég gæti það. Ég hafði lesið á netinu að „ritstörf“ væru 99% perspiration, 1%
inspiration, eitthvað svoleiðis, en frá mínum bæjardyrum séð var það bara
alls ekki rétt: Frá mínum bæjardyrum séð var það að skrifa 100% inspiration,
annaðhvort gerðist allt eða það gerðist ekkert. Þetta virkaði þannig að ég
skrifaði bara eitthvað og svo var það komið. Og ég gat ekki breytt því.
Textinn tilheyrði einhverri stemningu eða andartaki sem var liðið. Plús
að það að skrifa er ekki „starf“: Starf er eitthvað sem við gerum vegna þess
að við fáum borgað fyrir það. Í flestum tilvikum myndum við hætta því ef
við hættum að fá borgað. Að skrifa er allt öðruvísi – stundum fær maður
vissulega borgað – en óháð því heldur maður samt einhvern veginn alltaf
áfram, við fæðumst og svo skrifum við og lesum út ævina, þetta er verkefni
sem aldrei lýkur heldur flæðir það bara áfram eins og fljót, eins og blóðið í
æðunum á okkur.
***
En allavegana, það var rosa gott að fá viðbrögð við því sem ég skrifaði. Upp­
skera bros, heyra pælingar hinna, spjalla jafnvel um bækur því að stundum
langaði mig að spjalla um bækur á hversdagslegum nótum eins og bara
fótbolta eða eitthvað. Og nú rankaði ég allt í einu við mér í samræðum um til
dæmis Roberto Bolano, sem ég hafði verið að lesa lengi, og um Imre Kertesz
(ég hafði reyndar bara lesið Örlögleysi og það fyrir löngu) og bækurnar hans
Karl Ove Knausgaard sem ég var nýbúinn að lesa á dönsku og muninn á til
dæmis Dostojevskí og öllum þessum mínímalísku bandarísku smásögum í
anda Raymonds Carver og um Alison Bechdel (sem er frábær) og nokkur
norræn ljóðskáld á borð við Inger Christensen. Og allt bara á eðlilegum,
óþvinguðum nótum. Við höfðum lesið þessar bækur því að okkur langaði til
þess. Þetta var frábært. Mig langaði helst að setjast að þarna á Biskops Arnö.
Ég var óðum að eignast fullt af nýjum vinum.
Einn daginn samdi ég á ensku smásögu til að lesa upp um kvöldið: Lang­