Dagblaðið Vísir - DV - 22.03.2019, Blaðsíða 14

14 UMRÆÐA
Sandkorn
22. mars 2019
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru
hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
Aðalnúmer: 512 7000
Auglýsingar: 512 7050
Ritstjórn: 512 7010
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun ehf. Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson
Framkvæmdastjóri: Karl Garðarsson Aðalritstjóri og ábyrgðarmaður: Kristjón Kormákur Guðjónsson
Aðstoðarritstjóri: Einar Þór Sigurðsson Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur
Suðurlandsbraut 14
2. hæð
108 Reykjavík
FRÉTTASKOT
512 7070
ABENDING@DV.IS
Lífið getur verið bærilegt
Ég var fimm ára þegar ég var
tekinn af móður minni. Hún var
ekki fær um að ala mig upp vegna
veikinda. Hún glímdi við geðhvörf
og alkóhólisminn eitraði huga
hennar, svo stundum var ég í
öðru sæti. Þrátt fyrir erfið veikindi
var mamma oft góð. Við fórum í
labbitúra, hún sagði mér sögur og
einu sinni sagði hún: „Ef þú klippir
af þér neglurnar og nærð að fylla
heila krukku og setur þær hjá
styttunni af Jóni Sigurðssyni, færðu
allar þínar óskir uppfylltar.“ Svona
var mamma, uppátækjasöm,
fyndin, skemmtileg en líka mjög
veik. Hún var líka ung og í sambúð
með manni sem átti við áfengis-
vanda að stríða. Þó þau væru oft
góð við hvort annað breyttust þau
stundum í myrkraverur. Þá var
fjandinn laus. Og ég sá hluti sem
ekkert barn á að verða vitni að.
Einn daginn var amma Jóhanna
mætt. Hún leiddi mig í burtu frá
stóru rauðu húsi á Suðurgötu. Og
allt í einu átti ég heima hjá afa og
ömmu í Bolungarvík. Á sumrin
voru þau á Dröngum. Það birti til
en stundum saknaði ég mömmu.
Á sumrin var ég á Dröngum og
Seljanesi. Afi og amma áttu fjórtán
börn og ég varð fimmtánda barnið.
Á Dröngum tíndum við stundum
sprek í eldinn. Þá var sólin kannski
að setjast og sólrákin náði upp í
landsteina og krían var þarna á
sveimi að kljúfa djúpið upp á við
með síli í gogginum og amma
sagði: „Ég hef aldrei drepið neina
lifandi veru um ævina, nema flugu
og það var óvart.“ Svona var hún
amma mín góð. Hún hafði mjúkar
hendur og hljómfagra
rödd.
Amma las fyrir mig á hverju
kvöldi þar til ég sofnaði. Hún
færði mér kakó í rúmið. Þegar
faðir minn hóf svo sambúð með
fósturmóður minni var ég orðinn
svo fordekraður að þegar mér
var fengið það hlutverk að raða
skónum og taka til í herberginu
mínu strauk ég að heiman. Ef ég
sullaði á matarborðið á Dröngum,
uppstúf eða sel og bræður pabba
skömmuðu mig, sagði amma:
„Hann er nú örvhentur greyið.“
Afi minn, Kristinn frá Dröngum,
var oft uppi í herbergi að lesa
Íslendingasögurnar, hlusta á
veðurfréttir eða flá sel niður á hlein
eða spjalla við æðar kollurnar.
Þegar við vorum á Dröngum var
enginn tími. Við vöknuðum þegar
við vorum búnir að sofa.
Hann sagði að það væru engin
rök til fyrir því að menn ættu ekki
að geta lifað í samfélagi nema
að eiga margfalt á við aðra. Það
væri ekkert sem réttlæti það.
Og það er satt. Þegar við sátum
síðan að spjalla mörgum árum
síðar og hann var með krabba-
mein og að deyja, sagði hann að
forvitnin væri farin og þess vegna
væri þetta orðið gott. Svo bætti
hann við: „Jæja, Kristjón minn. Nú
er þetta orðið gott hjá okkur. Ég
þarf að halda áfram að drepast.“
Svo kvöddumst við. Hann dó. Og
svona var afi minn.
Og síðan líður tíminn. Lífið
var bærilegt. Ég var í íþróttum,
unglingalandsliði, stofnaði körfu-
boltalið þegar ég var 15 ára sem
hefur spilað úrslitaleik í Laugar-
dalshöll. Ég ætlaði að verða lands-
liðsmaður í knattspyrnu.
En síðan byrjaði ég að drekka
áfengi. Þá drakk ég áfengi af sömu
áfergju og mamma hafði gert. Ég
var fljótur að týna sjálfum mér.
Eftir tvö ár var ég á götunni og svaf
í yfirgefnum húsum. Ég var beittur
kynferðisofbeldi í eitt skipti. Það
fyllti hausinn á mér af reiði. Og
ég hætti að vera góður. Ég varð
týndur. Allt snerist um næsta
skammt. Í undirheimunum sá ég
líka hluti sem enginn ætti að verða
vitni að.
Ég reyndi að komast til baka
en á endanum gafst ég upp. Ég
sagði foreldrum mínum að ég
ætlaði að verða glæpamaður og
dópisti. Ég var þreyttur á að valda
þeim vonbrigðum. Ég hafði dæmt
sjálfan mig úr leik og trúði ekki á
leiðina til baka.
En einn daginn tókst það,
nokkrum árum síðar. Síðan þá
hef ég eignast fallegustu börn
í heimi, skrifað nokkrar bækur
og fyrir tilviljun villtist ég inn
í fjölmiðlaheiminn. Það var
árið 2012 sem ég var ráðinn á
Pressuna. Ég elskaði vinnuna. Ég
var í vinnunni nánast allan sólar-
hringinn. Tveimur árum síðar var
ég orðinn ritstjóri. Tveimur árum
eftir það var mér boðið að verða
ritstjóri DV þar sem ég starfaði
með snillingnum Kolbrúnu
Bergþórsdóttur. Ári seinna var ég
ráðinn aðalritstjóri.
Það var ótrúlegur heiður að fá
að gegna þessari stöðu. Ennþá
meiri heiður að fá að vinna með
blaðamönnum sem ég hafði borið
mikla virðingu fyrir. Þá fylltist ég
ánægju við það að kenna öðrum
blaðamönnum.
Fjölmiðlar hafa breyst á
þessum tíma eins og gengur.
Fjölmiðla umhverfið er dapurt og
ósanngjarnt þar sem einn miðill
fær allt upp í hendurnar. Og á
ritstjórnum fækkar fólki. Það er
alltaf erfitt að sjá góða vini og
félaga fara. Það kemur maður í
manns stað. En stundum kemur
enginn í staðinn. Við eigum marga
góða blaðamenn og sýn fólks á
stéttina er oft meingölluð. Það
leggur enginn á sig margra ára
nám til að fá ömurlegar tekjur með
það að markmiði einu að safna ip-
-tölum.
Ég er í blaðamennsku til að
segja fréttir. Til að segja sögur. DV
bar Braggamálið á herðum sér og
Klaustursmálið ásamt Stundinni.
Fleiri mál væri hægt að tína til.
Fjölmiðlar gegna lykilhlutverki í
samfélaginu. Þeir eru fjórða valdið.
Grundvöllur fyrir lýðræðislegri
umræðu.
En síðan er líka mikilvægt að
segja sögur. Sögur fólks. Sögur af
sorg og sigrum. Og þess vegna kem
ég aðeins inn á mína sögu hér.
Ég hef skrifað um mín erfiðustu
augnablik í pistlum og eins farið
í viðtöl. Ég segi mína sögu í þeirri
von að einhver sem hefur villst af
leið fái aftur trú á sjálfan sig eða
sjái möguleika á að eiga bærilegt
líf.
Og þess vegna segi ég það enn
og aftur: Lífið getur verið bærilegt.
Og eins og afi sagði, þá skiptir
forvitnin máli. Á meðan hún er
enn til staðar þá er engin ástæða
til að leggjast upp í rúm og halda
áfram að drepast. n
Leiðari
Kristjón Kormákur Guðjónsson
kristjon@dv.is
Fær Már feitan tékka
við starfslok?
Már Guðmundsson seðla-
bankastjóri vekur nú athygli á
að seðlabankastjóri hafi setið
eftir í launaþróun miðað við
aðra æðstu embættismenn.
Hafi munurinn ekki verið meiri
í áratugi.
Már, sem gegnt hefur
embættinu í tíu ár, hættir á
árinu og nýr seðlabankastjóri
verður skipaður þann 20.
ágúst. Segist hann nefna þetta
fyrir samkeppnishæfi bank-
ans. Ef laun bankastjóra
dragist aftur úr verði erfitt að
manna stöðuna. Nefnir hann
sérstaklega að skoðun á laun-
um seðlabankastjóra hafi síð-
ast verið gerð fyrir sjö árum.
Ef farið yrði í sérstaka skoðun
á laununum og þau hækkuð
verulega myndi það væntan-
lega verða afturvirkt. Gæti Már
þá átt von á feitum tékka við
starfslok.
Ysta hægrið sækir að
Þjóðkirkjunni
Sá stuðningur og aðstoð sem
Þjóðkirkjan hefur veitt hælis-
leitendum sem mótmæltu við
Austurvöll hefur valdið mikl-
um kurr yst á hægri vængnum.
Vanalega er það sá hópur sem
styður kirkjuna hvað dyggast.
Ólafur Ísleifsson, þing maður Mið-
flokksins, kallaði Dómkirkjuna
almenningsnáðhús. Hinn
þekkti bloggari og tollari
Guðbjörn Guðbjörnsson sagði sig
úr Þjóðkirkjunni með látum.
Hann sagði: „Hef nákvæm-
lega engan áhuga á að borga
skeinipappír fyrir meðlimi No
Borders.“ Gústaf Níelsson sagði
að dómkirkjuprestur og biskup
væru „sporléttir með skeini-
pappírinn“.
Þá hafa sams konar
skilaboð heyrst frá báðum
þjóðernissinna flokkunum,
Þjóðfylkingu og Frelsis-
flokknum. Kirkjan þarf
þó ekki að örvænta
vegna þessa. Ysta
hægrið getur tæp-
ast talist fjölda-
hreyfing.
Spurning vikunnar Á bólusetning að vera skylda?
„Já, ég held það.“
Ingvar Breiðfjörð
„Já.“
Þórður Björnsson
„Já.“
Natalie Gunnarsdóttir
„Já.“
Ásrún Traustadóttir
Orðið á götunni: Litaleikir Hannesar
N
ýútkomnar æviminn-
ingar Helga Magnússon-
ar, Lífið í lit, eftir sagn-
fræðinginn Björn Jón
Bragason hafa heldur betur hrist
upp í þjóð félagsumræðunni. Í
bókinni rifjar Helgi upp sögu af
Hannesi Hólmsteini Gissurar-
syni sem fékk styrk frá Sam-
tökum iðnaðarins til að gera
heimildarmynd um umhverfi-
svæna atvinnustarfsemi. Helgi, sem var
formaður, veitti Hannesi eina milljón
króna. Myndin átti að heita Græna hag-
kerfið en hefur ekki enn litið dagsins
ljós.
Hannes hefur þrætt fyrir þetta og
sagst hafa þegið peningana til að skrifa
greinar í Þjóðmál og önnur tímarit.
Ljóst er hins vegar að Samtök iðnað-
arins ætluðu ekki að styðja við greina-
skrif. Höfðu samtökin skýra stefnu um
að veita aðeins styrki til að efla atvinnu-
líf í landinu.
Hannes er ekki hættur í litaleikjum
sínum. Nýverið greindi hann frá því
að hann væri á leiðinni til Póllands á
alþjóðlega ráðstefnu. Umfjöllunarefnið
eru auðlindir hafsins og öryggi á hafi
úti, eða „bláa hagkerfið“ eins og Hannes
kallar það. Orðið á götunni er að það
ætti að vera hægt að næla í einn styrk
eða tvo þar.
„Ég hafði dæmt sjálfan
mig úr leik og trúði ekki
á leiðina til baka“