Tímarit Máls og menningar - 01.02.2005, Blaðsíða 39

Listin gerir okkur að betri manneskjum
Á uppleið eða niðurleið
Hvernig stóð á að þú fékkst þetta starf?
„Ég var beðin að sækja um - væntanlega vegna þess að einhver hafði
frétt af mér í tengslum við norrænt samstarf tónverkamiðstöðva, en ég
var forstöðumaður íslensku Tónverkamiðstöðvarinnar í átta ár, frá 1986
til 1994. Kannski skipti máli að á undan mér höfðu tíu stjórnendur verið
við stjórnvölinn í Bergen á samtals tíu árum, þó að hver um sig hefði
verið með fjögurra ára samning. í ljósi þess var það því annað hvort ótrú-
leg bjartsýni eða alvarlegur skortur á raunveruleikatengslum sem gerði
að ég tók þetta að mér. Eftir fyrstu mánuðina í starfi var ég reyndar viss
um að ég mundi aldrei endast í starfinu meira en eitt ár, en það liðu níu
ár áður en ég kom mér loksins í burtu.“
Hvert var leiðarljós þitt í byrjuti?
„Ég sagði oft í hálfgerðu gríni að mig langaði til að ná hátíðinni upp á
20. öldina áður en sú 21. gengi í garð. Hvort mér tókst það veit ég ekki.
Ég var í fyrsta lagi upptekin af því að kynnast listalífinu í bænurn og í
landinu án þess að verða flækt í nokkra klíkuna. Það var mikilvægt fyrir
mig að hafa góð tengsl, en vera líka á sama tíma í nægilegri fjarlægð til að
halda sjálfstæði mínu. Svo var ég upptekin af því að fá til Noregs eitthvað
af því besta sem til væri í listalífi heimsins, ekki bara flytjendur sem allir
þekktu og vissu að væru frábærir. í raun og veru þýðir það oft að við-
komandi sé ekki lengur eins góður og hann/hún var. Ég verð svolítið
döpur þegar ég kem hingað heim og sé til dæmis umfjöllun um söngvar-
ana fjóra sem eru væntanlegir hingað á árinu. Þrjú þeirra eru umtöluð
sem stórstjörnur og við vitum öll að þau hafa gefið heiminum mikið sem
söngvarar, en ef við stöldrum við og veltum fyrir okkur hvað þau eru
gömul og hvað þau hafa gert þá sjáum við að þau eru komin yfir sitt
besta. Geta raddarinnar eykst ekki með aldrinum, hún minnkar, og það
er mannlegt. En um Anne Sofie von Otter, þá einu þessara fjögurra sem
er raunverulega á toppnum í dag og svo eftirsótt að óperuhúsin berjast
um hana, um hana er sagt að hún sé „á uppleið“. Það er langt síðan hún
var á uppleið, hún er á tindi ferils síns núna.
Mér fannst mikilsvert að kynna listamenn þegar þeir voru á byrjunar-
reit eða á leiðinni upp - ekki á leiðinni niður þó að þá þekktu þá allir. Ef
fólk missti af miðum af því það áttaði sig ekki á því hvað var í boði - ja,
þá það. Þegar ég fékk Ceciliu Bartoli árið 1998 til að koma þá vissu fáir í
Noregi hver hún var og viku fýrir tónleikana var ennþá hægt að fá miða.
Svo uppgötvar einhver fjölmiðlamaður hver er að koma og allt í einu
varð allt brjálað. Svona dæmi voru mörg. Mér fannst líka afar gaman að
TMM 2005 • 1
37