Ársrit um starfsendurhæfingu - 2017, Blaðsíða 16

Örorkulífeyrir hjá TR
ÁHRIFAÞÁTTUR
Fjárhagslegur stuðningur vegna barna.
Það er mjög varhugavert að tengja saman rétt til lífeyris
vegna heilsubrests við annan stuðning sem tengist öðrum
þáttum eða aðstæðum viðkomandi einstaklings. Þetta á
t.d. við um skattfrjálsan barnalífeyri til foreldra sem eru
örorkulífeyrisþegar.
Skortur á sveigjanleika.
Mikilvægt er að framfærslukerfi séu sveigjanleg til að mæta
mismunandi þörfum einstaklinga með skerta starfsgetu.
Tengsl lífeyris og annars stuðnings.
Varhugavert er að tengja of mikið saman rétt til lífeyris og rétt
til ýmiss stuðnings vegna sjúkdóma eða annarra skerðinga.

Örorkulífeyrir og varanleiki.
Einstaklingar líta á örorkulífeyri sem varanlegan – jafnvel
þó örorkumat sé tímabundið. Þetta þarf að hafa í huga við
uppbyggingu á samhæfðu framfærslukerfi.
Örorkulífeyrir og félagslegur vandi.
Örorkulífeyrir hefur stundum verið nýttur sem úrræði við
vanda sem er meira félagslegur en heilsufarslegur – jafnvel
þó heilsubrestur sé til staðar til ákveðinna starfa. Þetta gerist
vegna þess að önnur úrræði skortir.
AÐGERÐ
Breyta fyrirkomulagi barnalífeyris til örorkulífeyrisþega í þá
átt að greiddur sé stuðningur vegna barna óháð því hvaðan
tekjur til framfærslu koma.
Á þann hátt styðjum við einstaklinga til vinnu í stað þess að
beina þeim á örorku.
Auka sveigjanleika í bótakerfinu.
Gefa einstaklingum t.d. kost á að vera að hluta á örorkulífeyri
og að hluta í vinnu. Einnig er mikilvægt að einstaklingar fái
tíma og tækifæri til að reyna á getu sína á vinnumarkaði án
þess að taka mikla áhættu varðandi framfærslu.
Aðskilja rétt til lífeyris og annan stuðning við einstaklinga
með heilsubrest. Svo sem stuðning vegna hjálpartækja, lyfja
og annarrar þjónustu.
Mikilvægt er að geta stutt einstaklinga til vinnu og betra
lífs með hjálpartækjum, lyfjum og annarri aðstoð án þess
að það þurfi að tengjast framfærslugreiðslum eða rétti til
örorkulífeyris.
Skoða þarf og skýra hlutverk örorkulífeyris í samhengi
við annan framfærslustuðning til einstaklinga með
skerta starfsgetu. Það kann t.d. að vera skortur á
öðrum tímabundnum framfærsluúrræðum eins og
sjúkradagpeningum fyrir ákveðna hópa.
Nauðsynlegt er að endurskoða og skýra hlutverk
örorkulífeyris í samhengi við annan stuðning innan
velferðarkerfisins og þá einnig í samhengi við þá
atvinnustefnu sem mótuð er.
ÁHRIFAÞÆTTIR OG
AÐGERÐIR
TIL AÐ AUKA
ATVINNUÞÁTTTÖKU
16 virk.is