Ársrit um starfsendurhæfingu - 2017, Blaðsíða 34

krefjandi fyrir viðkomandi. Einstaklingar
sem koma í þjónustu hjá VIRK hafa sumir
hverjir gengið í gegnum töluverða erfiðleika
en það á auðvitað ekki við um alla. Fólk býst
kannski ekki við að þurfa hugsanlega að
„tína upp úr töskunni“ allt það sem erfiðast
hefur verið á lífsleið þess. En það er stundum
nauðsynlegt - til dæmis í sálfræðimeðferð.
Sumir verða þreyttir og einstaka liggur við
uppgjöf, þá er ráðgjafinn búinn að mynda
traust sem auðveldar einstaklingnum að
ræða stöðuna.
Starfsendurhæfingarferlið tekur mislangan
tíma og það hangir meðal annars saman við
hvort viðkomandi er með ráðningarsamband
við upphaf ferlisins eða ekki. Einhverjir eru
án atvinnu og þá þarf að skoða fjárhagslegar
aðstæður og leiðbeina einstaklingum við að
koma framfærslumálum í réttan farveg.
Skoða þarf hvort viðkomandi eigi rétt í
sjúkrasjóði stéttarfélags eða greiðslum
endurhæfingarlífeyris frá Tryggingastofnun
ríkisins.“
Leitast við að finna lausnir
Hvernig gengur fólki að komast aftur út á
vinnumarkaðinn?
„Það gengur yfirleitt vel. Hér höfum við
verið í góðu sambandi við atvinnurekendur
ef einstaklingur er með ráðningarsamning í
upphafi þjónustu og óskað eftir samvinnu
þegar kemur að því að einstaklingur snúi
aftur til vinnu. Í því eins og öðru eru stundum
hindranir en við leitumst þá við að finna
lausnir með atvinnurekendum. Jafnframt
höfum við verið að nota vinnuprófanir sem
hluta af endurhæfingunni, fyrir þá sem ekki
eru með nein vinnutengsl. Þær fela í sér
að viðkomandi fer inn á vinnustað og við
gerum áætlanir um vinnuprófun. Þannig
fær einstaklingur tækifæri til að prófa að
vinna hjá fyrirtæki án þess að vera með
ábyrgð eða skuldbindingar. Það reynist
mörgum oft erfiður hjalli að ráða sig í starf,
óviss um eigin getu.
Með vinnuprófun fær einstaklingur tækifæri
til að bæta sjálfsmynd sína í starfi ef vel
gengur. Slíkt gerir það að verkum að
einstaklingur fær aukið sjálfstraust og eflist
við að sjá að getan er oftar en ekki meiri
en hann heldur. Við fylgjum einstaklingum
eftir þegar kemur að því að snúa aftur
í vinnu í framhaldi af endurhæfingu og
ræðum hver verði næstu skref og erum
að vissu leyti „bakland“ fyrir viðkomandi
þegar hann fetar sig áfram á vinnumarkaði
á nýjan leik.
Það er þó þannig að við lok endurhæfingar
útskrifast ekki allir með fulla starfsgetu. Því
miður getur reynst erfitt fyrir fólk með skerta
starfsgetu að fá hlutastarf sem hentar og ég
held að það þurfi að leggja áherslu á það
í samvinnu við vinnumarkaðinn að auka
framboð slíkra starfa. Þrátt fyrir skerta
starfsgetu býr einstaklingurinn áfram yfir
þekkingu, reynslu og færni og að fá starf við
hæfi skiptir máli því það að hafa hlutverk,
vera virkur þátttakandi í samfélaginu og
leggja sitt af mörkum eykur lífsgæði og
stuðlar að bættri heilsu og líðan.
Heilsubrestur spyr ekki um
menntun eða stöðu
Þurfa einstaklingar í ákveðnum atvinnu-
greinum fremur á þjónustu VIRK að halda
en aðrir?
„Nei, þjónustuþegarnir koma úr ýmsum
atvinnugreinum og hér hafa allir íbúar
Akraness aðgang að þjónustu VIRK í
gegnum okkur ráðgjafana, en við erum
tvær sem störfum hér. Við sinnum sem sagt
fólki úr hinum ýmsu stéttarfélögum.“
Er ráðgjafastarfið sjálft erfitt?
„Þetta er krefjandi starf, mikilvægt og
gefandi. Maður þarf að gefa af sér eins
og jafnan er þegar unnið er með fólki. Að
mynda traust við einstaklinga gerist ekki
af sjálfu sér, einstaklingur þarf að finna
að hlustað sé á hann og skilningur og
samhyggð sé til staðar. Mér finnst mikilvægt
að vera alltaf að fullu til staðar í viðtölum
og því má segja að eitt af verkfærunum er
maður sjálfur. Þess vegna er nauðsynlegt
að hlúa vel að sjálfum sér til að geta sinnt
starfinu sínu vel.“
Hefur þetta starf að einhverju leyti breytt
sýn þinni?
„Ég er félagsráðgjafi að mennt og hef starf-
að í félagsþjónustu og við barnavernd og
þekki því vel að stuðningur getur skipt
sköpum. Ég hugsa að þetta starf hafi ekki
breytt sýn minni heldur miklu frekar dýpkað
hana. Það er margt sem bæði einstaklingar
og atvinnurekendur geta gert til að hlúa að
starfsfólki á vinnustöðum í formi fræðslu
og forvarna. Þannig er hægt að stuðla að
bættri líðan starfsfólks og koma í veg fyrir
að það hverfi af vinnumarkaði – þrátt fyrir
heilsubrest.
Heilsan er dýrmæt og það er ekki sjálfsagt
að fara í gegnum lífið án þess að glíma á
einhverjum tímapunkti við heilsubrest.
Heilsubrestur spyr ekki um menntun,
stöðu eða starfsheiti.“
Texti: Guðrún Guðlaugsdóttir
34 virk.is