Ársrit um starfsendurhæfingu - 2017, Blaðsíða 50

IPS-LITE rannsóknin
Við slembiröðuðum 123 sjúklingum annars-
vegar í IPS og hinsvegar í IPS-LITE og
söfnuðum gögnum frá 120 þeirra. Allir
sjúklingarnir voru á þeim tíma í tengslum
við geðheilbrigðisþjónustu og höfðu verið
atvinnulausir í meira en sex mánuði. Sömu
fjórir atvinnuráðgjafarnir sáu um íhlutunina
en þjónustan við þá sem völdust í IPS-LITE
var takmörkuð við 9 mánaða stuðning til að
finna starf. Ef þeir höfðu ekki fundið starf á
þeim tíma, þá benti atvinnuráðgjafinn á að
e.t.v. væri tíminn ekki réttur og að þeir ættu
Kostnaðarhagkvæmniplan
Ódýrari Dýrari
Meiri
árangur
Minni
árangur
IPS-LITE
Mynd 1. Kostnaðarhagkvæmniplan
Mynd 2. Tími að útskrift úr IPS þjónustu
HR (Hazard Ratio); IPS (Individual Placement and Support); IPS-LITE (tíma-afmarkað IPS)
0 – 9 mánuðir HR=4.66 (95% CI=1.52-14.24); p<0.01
10 -18 mánuðir HR=22.26 (95% CI=9.40-52.75); p<0.01
Fj
öl
di
s
jú
kl
in
ga
e
nn
í
IP
S
þj
ón
us
tu IPS
IPS-LITE
62
47
31
15
0
0/12 9/12 18/12
Tími (mánuðir)
að hætta í IPS og að sjúklingarnir ættu að
halda áfram í sinni geðheilbrigðisþjónustu
að minnsta kosti um tíma. Þeim væri
hins vegar hjartanlega velkomið að koma
aftur í verkefnið ef þeir teldu að aðstæður
hefðu breyst. Ef þeir voru hins vegar búnir
að finna starf þá varði stuðningur í starfi
aðeins í 4 mánuði.
Tilgátan okkar var sú að IPS-LITE væri
hugsanlega ekki eins árangursrík og IPS
en vegna aukinna afkasta mundi hún
vera hagkvæmari út frá fjárhagslegum
sjónarmiðum þar sem fleiri sjúklingar
myndu fá vinnu með afmörkuðum fjölda
af IPS starfsmönnum. Tilgáta okkar var sú
að hún myndi falla í vinstra hornið neðst
á kostnaðarhagkvæmniplaninu (cost
effectiveness plan) – minni árangur en
ódýrari (mynd 1). Niðurstöður okkar voru
kynntar árið 2015 og voru þær betri en við
höfðum búist við (Burns, Yeeles, Langford,
Vazquez Montes, Burgess og Anderson
2015). Tíðni atvinnu eftir 18 mánuði var
nokkurn vegin sú sama (IPS-LITE 24
(41%), IPS 27 (46%)). Eins og gert hafði
verið ráð fyrir, þá höfðu mun fleiri sjúklingar
úr IPS-LITE verið útskrifaðir eftir 18 mánuði
(57 (97%) samanborið við 16 (28%) úr IPS
(mynd 2). Einungis 11 sjúklingar fengu
vinnu eftir 9 mánuði (4 IPS-LITE, 7 IPS).
Allir í IPS-LITE hópnum og 2 sjúklingar í
IPS hópnum fengu vinnu eftir að hafa verið
útskrifaðir frá atvinnuráðgjafa – í raun
fundu sjúklingarnir störfin af sjálfsdáðum.
Einungis 5 sjúklingar (10%) fengu því
vinnu vegna áframhaldandi þjónustu frá
IPS atvinnuráðgjafa. Við fundum engan
mun á öðrum niðurstöðum, svo sem líðan,
félagslegri virkni, ánægju o.s.frv.
Útreikningar okkar sýndu að ef nýju
sjúklingunum sem kæmu inn í þessa tvo
hópa gengi jafn vel að finna sér vinnu þá
myndu þeir í IPS-LITE hópnum fá 36 störf
og það jafnvel innan fyrstu 18 mánaðanna
í þjónustu samanborið við þá í IPS hópnum
sem myndu fá 31 starf. Það er nokkuð ljóst
að sú hagræðing sem fylgir því að fleiri geta
farið í gegnum IPS-LITE þjónustu mun
aukast hratt eftir því sem tíminn líður og að
hin IPS þjónustan mun ávallt sitja uppi með
helming sjúklinga sinna sem eiga líklega
aldrei eftir að finna vinnu.
Vandamál og lausnir við
innleiðingu IPS
IPS, eins og henni var líst hér að framan,
er mjög álitleg að mati yfirvalda og
stefnumótenda. Einfaldleiki IPS og skyn-
semi mæla með henni. Sannleikurinn
er samt sá að IPS aðferðafræðin er mun
sjaldnar innleidd en maður mundi halda.
Fyrirtæki sem gefa sig út fyrir að leiðbeina
um framkvæmd á IPS virðast ganga mjög
vel en reiða sig á reynslumikla sölumenn
og yfirfærsla á aðferðafæði IPS í almenna
þjónustu er vandfundin. Það er nokkuð
algengt að finna svokallaðar IPS þjónustur
sem eru það alls ekki, oft eru þetta
einfaldlega venjulegar vinnumiðlanir sem
taka sér merki IPS. Það sem er jafnvel
enn meira áhyggjuefni er að staðfestar IPS
50 virk.is