Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1996, Side 6

sókn í Hollandi var 274 sjúklingum,
ýmist með astma eða langvinna teppu-
sjúkdóma, fylgt eftir í tvö og hálft ár.
Allir voru meðhöndlaðir með beta-
agonistum en hluti sjúklinga fékk
einnig innöndunarstera og vegnaði
þeim betur. Meira en helmingur þess
kostnaðarauka sem hlaust af notkun
innöndunarstera, skilaði sér til baka í
lækkun á öðrum heilbrigðiskostnaði.
Auk þess batnaði líðan sjúklinganna
og lungnastarfsemi, einkennalausum
dögum fjölgaði og vinnutap varð
minna.
Hlutdeild sjúklinga í lyfjakostnaði
almennt hefur aukist verulega á
undanförnum árum og svo er einnig
um astmalyf, sem sjúklingar fengu til
skamms tíma að mestu leyti sér að
kostnaðarlausu. Frekari aukning á
útgjöldum sjúklinga getur hæglega
orðið til þess að sjúklingar sem illa
eru settir félagslega og fjárhagslega,
fái ekki nauðsynlega lyfjameðferð.
Þetta á sérstaklega við um fyrirbyggj-
andi meðferð, en dragi úr henni, má
búast við aukningu á kostnaði vegna
annarrar meðferðar, þar á meðal
bráðameðferðar og dýrrar sjúkrahús-
vistar. Það er hagur sjúklinga og
samfélags að lyfjameðferð við astma
sé í sem bestu samræmi við það sem
talið er rétt á hverjum tíma. Rannsókn
okkar sem birtist í þessu hefti
Læknablaðsins bendir til þess að
meðferð astma hérlendis sé í meira
samræmi við alþjóðlegar leiðbeining-
ar en í mörgum öðrum löndum. Þó
vaknar spurning um það hvort ekki
væri unnt að draga úr skömmtum
steralyfja til innöndunar. Astæðulaust
er að meðhöndla með hærri skömmt-
um en nauðsynlegir eru og má oftast
komast af með lægri skammta í
langtímameðferð en þarf til þess að
ná tökum á sjúkdómnum í byrjun eða
eftir tímabundna versnun.
Fræðsla til astmasjúklinga og
almennings um sjúkdóminn og
meðferð hans er mjög mikilvæg.
Erlendar rannsóknir sýna að skipu-
lögð fræðsla til astmasjúklinga, til
dæmis í svokölluðum astmaskólum,
leiðir til ótrúlegs sparnaðar með
fækkun bráðaheimsókna, færri inn-
lögnum og fækkun á töpuðum vinnu-
og skóladögum. Fjármunir sem lagðir
eru í skipulagða fræðslu skila sér
yfirleitt margfaldlega til baka. Hér á
landi hefur slík fræðsla verið af
skornum skammti, ef frá er talinn
úðaskóli Vífilsstaðaspítala þar sem
hjúkrunarfræðingar lungnadeildar
hafa kennt sjúklingum um verkun og
notkun innöndunarlyfja. Einnig hefur
verið veitt skipulögð fræðsla fyrir
lungnasjúklinga á Reykjalundi. Að
öðru leyti er fræðsla veitt á stofum og
móttökum lækna, en vegna tímaskorts
og álags er hætt við að þessi þáttur
verði út undan. Þannig vantar að-
gengilegt fræðsluefni um astma.
Markmið slíkrar fræðslu er aukin
þekking á eðli sjúkdómsins, verkun
og notkun astmalyfja, ásamt réttum
viðbrögðum við versnun. Höfundar
telja að meiri fjárfesting í aukinni
þekkingu sjúklinga og aðstandenda
muni skila sér sem lægri útgjöld fyrir
samfélagið. Einnig er æskilegt að
birtar verði einfaldar leiðbeiningar
fyrir lækna um meðferð astma, aðlag-
aðar að íslenskum aðstæðum. Slrkar
leiðbeiningar þarfnast reglulegrar
endurskoðunar.
Þórarinn Gíslason,
Andrés Sigvaldason.
Hlerað í
hornum
Á hverjum laugardegi léku fram-
kvæmdastjórinn og gamli gjaldkerinn
hans golf og alltaf var niðurstaðan sú
hin sama, gjaldkerinn vann alltaf.
“Þetta er tilgangslaust, ég vinn aldrei,”
sagði framkvæmdastjórinn eftir
óvenjulegaslæmandag. Gjaldkerinn
gamli vildi hughreysta hann: “ Sá
dagur mun koma að þú stendur yfir
gröf minni og jarðar mig.” Fram-
kvæmdastjórinn andvarpaði og sagði:
“Æi, já, en jafnvel þá verður það þín
hola.”
**
Kona ein kom til lögfræðings með
fjögur börn í eftirdragi og eitt á
handleggnum og það elzta virtist varla
meira en fimm ára. Lögfræðingurinn
spurði hana um erindið og hún sagðist
verða að fá skilnað. “Og á hvaða
grundvelli ?” “Algerrar vanrækslu,”
svaraði konan. Lögfræðingurinn leit
yfir barnahópinn með undrunarsvip.
“Æ, þaðerekkertaðmarkaþau. Hann
vanrækir mig alveg. Aðeins stöku
sinnum kemur hann heim og biðst
afsökunar.”
Kona ein kom inn í bókabúð og spurði
hvort fáanleg væri bókin Sultur eftir
Knut Hamsun. Afgreiðslumaðurinn
brást ókunnuglega við en spurði svo:
“Er þetta matreiðslubók ?”
**
Gömul erlend saga af grobbnum upp-
gjafahermanni kemur í hugann.
Hann var spurður að því hvort hann
hefði aldrei óttast að bíða ósigur í
orustu. “Nei, en oft hélt ég að það
yrði búið að drepa okkur alla áður en
við sigruðum.”
**
Æskuvinir voru að rifja upp eftir-
minnilegan atburð í æsku, þegar mikil
sprenging varð áheimili annars þeirra.
“Já, því gleymi ég aldrei. Mammaog
pabbi þeyttust bæði út um dyrnar og
það var nú í fyrsta sinn sem ég sá þau
fara út saman.”
**
Sá nýríki var að grobba af því að hann
hefði byrjað braut sína án annars en
fatagarmanna sem hann stóð í. Þá gall
við í einum sem á hlýddi: “Varnema
von að þú kæmist áfram. Við vesa-
lingarnir urðum að byrja berir.”
**
Kona ein grunaði mann sinn um
græsku og einn daginn fann hún vara-
lit á vanga hans þegar hann kom heim.
“Þú skalt ekki halda að ég ætli að fara
að leika aðra fiðlu hjá þér,” snökti
konan. “Hvað er þetta manneskja.
Þakkaðu bara fyrir að fá að vera með
í hljómsveitinni.”
**
Það varáaðventunni. 5árahnokkinn
var að bera sig saman við jafnaldra
sinn, hvað hvor fengi í skóinn og
hversu góður og þægur sem hann var,
fékk jafnaldrinn alltaf meira og
merkilegra en hann. Hann ákvað því
að vaka eftir jólasveininum og spyrja
hann hvað hann gerði rangt. En þó
hann einsetti sér að vaka sigraði
svefninn hann, en svo hrökk hann upp
við eitthvert þrusk og sá þá á eftir
föður sínum út úr herberginu. Hann
rauk upp og hrópaði: “Eg vissi það
pabbi, þú kemur alltaf inn og tekur úr
skónum mínum og lætur svo eitthvað
ómerkilegt í staðinn.”
6