Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1996, Page 7

Gluggað í góð rit og gott betur
Hingað inn á okkar borð berast
ævinlega hin ágætustu rit ein-
stakra félaga okkar og reyndar fleiri
en þeirra. Örðugt reynist oft að fá þar
vinzað úr þá fróðleiksmola sem fólk
helzt vildi að til haga sé haldið, en þetta
einmitt hinn kjörni vettvangur til þess.
I Klifri l.tbl. þessa árgangs, sem er
fréttablað Sjálfsbjargar, landssam-
bands fatlaðra er ýmislegt ágætt efni.
M.a. veltir Lilja Þorgeirsdóttir, félags-
málafulltrúi fyrir sér hverjar afleiðing-
ar það geti haft fyrir öryrkja, ef við-
komandi gifdr sig eða fer í sambúð,
hversu bætur þess hins sama lækka
vegna mögulegra tekna makans svo og
að niður falla þá ýmis einstaklings-
bundin fnðindi. Jafnvel getur svo farið
að grunnlífeyrir sé einn eftir. Umrædd-
ur maki er þá farinn að taka á sig út-
gjöld þau sem ríkið annaðist áður.
Kynnt er vordagskrá FFA - fræðsla
fyrir fatlaða og aðstandendur þeirra en
þar er býsna margt á döfinni og allt í
fulla framkvæmd komið þegar þetta
blað kemur út.
Fróðleg grein er um mænuskaða
og þar m.a. frá því greint að sl.
rúm 20 ár hafa um 100 manns hlotið
mænuskaða og komið til endurhæf-
ingar á Grensásdeild Borgarspítala, um
helmingur slasaðra innan við þrítugt.
Tæplega helmingur þeirra urðu hjóla-
stólsbundnir.
Það er Asgeir B. Ellertsson yfir-
læknir Grensásdeildar sem svo glögg-
lega greinir hér frá, en góðu fréttirnar
þær að tíðni mænuskaða hefur minnk-
að mjög á síðustu árum.
Ásgeir kveður SEM-hópinn eða
Samtök endurhæfðra mænuskaddaðra
hafa unnið mjög gott starf í þágu
mænuskaddaðra. Sagt er frá Sjálfs-
bjargarhúsinu á Suðurnesjum, en
kveikjan að því húsi tilkomin vegna
þess að fyrrum Sjálfsbjargarfélagi
arfleiddi félagið að 3/5 eigna sinna.
Og Brynhildur Bjamadóttir á þama
vísnakom þar sem þetta er f:
Hart ég skora á hal og víf,
hefja upp raust og sanna,
að aldna stakan á sér líf
enn hjá fjölda manna.
Og svo eitt af mörgum gullkomum
úr tjónaskýrslum tryggingafélaga: “Ég
rakst á kyrrstæðan vörubíl sem var að
koma úr hinni áttinni”.
Gísli Theódórsson heldur ritinu
Geðjálp við með sama glæsi-
brag og venjulega.
í síðara hefti 1995 er grein eftir Ólaf
Þór Ævarsson geðlækni. Þar kemur
margt fróðlegt fram m.a. það að talið
er að 8 -10 af hundraði íslendinga eigi
við geðræn vandamál að stríða. Greint
er frá stórstígum framfömm innan geð-
læknisfræðinnar bæði í lyfjum, rann-
sóknatækni og sjúkdómsgreiningum.
Rætt er um forvarnir sem mikilvægan
þátt og síðan um endurhæfinguna, þar
sem þessir þættir eru taldir: Lyfja-
meðferð, samfelld meðferð, þáttur
aðstandenda, fræðsla, stuðningur, sér-
hæfðar aðgerðir, störf og starfsþjálfun
og mikilvægi sem bezts líkamlegs
heilsufars.
Björg Einarsdóttir rifjar upp hina
frægu Islandsgöngu Reynis Péturs
Ingvarssonar, glögg upprifjun á góðri
framgöngu. Þá er einstaklega fróðleg
grein frá 1899 eftir Guðmund Björns-
son landlækni um stöðu “geðveikinga”
um síðustu aldamót. Þar kemur m.a.
fram að meðferð “geðveikinga” sé oft
og hafi verið talsvert verri en á skepn-
um. Við manntal 1890 hafi 126 geð-
veikar manneskjur fundist - 38 karlar
og 88 konur. Hugmynd er komið á
framfæri um byggingu sérstakrar
stofnunar fyrir þetta fólk, en talið að
vegna erfiðrar stöðu landssjóðs verði
slíkt að bíða betri tíðar. Bent er á
úrræði á dönskum stofnunum fyrir
geðveika ef allt um þrýtur.
Afar gott viðtal er við Tómas
Helgason yfirlækni og kemur
Tómas að vonum víða við.
Hann bendir á að geðsjúkdómar séu
sjúkdómar ungs fólks, meðalaldur
sjúklinga á geðdeildum 10-15 árum
lægri en á öðrum deildum sjúkrahúsa.
Karlar veikjast fyrr en konur og oft
verr. Tómas rifjar upp að árið 1962
voru enn hátt í 300 manns á Kleppi og
svo þröngt að varla var hægt að ská-
skjóta sér milli rúma. Hann segir að
líffræðilegar orsakir einar valdi sjaldan
geðsjúkdómum. Athyglisvert er að
Tómas segir að innan við 20% ávísana
á geðlyf komi frá geðlæknum. Hann
segir misnotendur hins vegar mjög fáa
þó þeir séu til. Hann spyr sig að því
hvort við höfum gengið of langt í
fækkun innlagna.
Hins vegar segir Tómas að um-
fjöllun um geðheilbrigðismál hafi um
margt til batnaðar breyzt á síðustu
árum. Þá er bráðskemmtileg grein í
blaðinu um fjölskyldustefnu karla eftir
Snorra S. Konráðsson framkv.stj. MFA
þar sem okkur körlum er heldur betur
sagt að taka okkur saman og berja í
brestina sem býsna margir sýnast.
**
Skýrsla Styrktarfélags vangefinna
fyrir starfsárið síðasta hefur hing-
að borizt að venju og er hið myndar-
legasta rit. Þar kennir fleiri góðra grasa
en svo að sú flóra verði öll rakin hér,
enda starfsemin vel kynnt hér á síðasta
ári og allt er þar sem áður í föstum,
farsælum farvegi. Hins vegar kemur
fram að fjárhagsstaða heimila Styrkt-
arfélagsins er erfið, en illa gengur að
fá fram nauðsynlega leiðréttingu þó
nokkuð hafi áunnizt vegna uppsafnaðs
rekstrarhalla. Fram kemur að Gréta
Bachmann hefur tekizt á hendur að
halda áfram við að rita sögu félagsins,
en saga fyrstu 25 áranna er til í handriti.
I samvinnu við Þroskahjálp er for-
eldraráðgjafi í hálfu starfi. Af fram-
kvæmdum má nefna flutninga sam-
býlis frá Víðihlíð 11 í nýtt húsnæði að
Barðavogi 19 og þjálfunaríbúð í
tengslum við Lyngás, sem er á
Háteigsvegi 6.
Sumarbústaður félagsins á Kjalar-
nesi hefur verið seldur og verið er að
kanna aðra möguleika í þeim efnum
t.d. í Hveragerði. Enn kemur fram
hinn góði hugur er margir bera til
félagsins og m.a. kemur fram í gjöfum
og framlögum frá Lions- og Kiw-
anisfélögum að ekki sé minnzt á þær
dýru dánargjafir sem félaginu hlotnast
m.a. á liðnu ári þá hæstu frá upphafi
vega.
Skýrsla Styrktarfélags vangefinna
gefur einstaklega glögga og góða
hugmynd um hið mikla starf svo víða
og er mikill fróðleiksbrunnur um far-
sælt og árangursríkt starf.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
7