Fjölrit RALA - 10.05.1992, Page 19

EFNAGREININGASTOFA
Efnagreiningar
Flestar greinar landbúnaðarrannsókna
þurfa efnagreiningaþjónustu og sú þörf
fer vaxandi. A Rala er fyrir hendi að-
staða og þekking til að mæla ýmis efni
og eðlisþætti í vefjum dýra, í jarðvegi,
vatni, fóðri og matvælum.
Algengar mælingar
Prótein, þurrefni, fita, aska, Ca, Mg, K,
Na, P, tréni, ADF, NDF, lignín.
Sjaldgæfari mælingar
NO, í vatni, jarðvegi og kjöti.
NO, í vatni, jarðvegi og kjöti.
NFI4 í vatni og jarðvegi.
Fe, Mn, Zn og Cu í fóðri, vatni, áburð-
arlausnum og matvælum.
Cr í búfjárskít.
A-vítamín í fóðri.
E-vítamín í fóðri.
TVBN (frjáls, reikul, basísk nitursam-
bönd) í fiski og fiskimjöli.
Fitusýrugreining í matvælum.
Fríar fitusýrur í matvælum.
C-vítamín í matvælum.
Oxýtetrasýklín/tetrasýklín.
Oxólínsýra.
Kolefni í jarðvegi.
Leiðni í áburðarlausnum.
Sýrustig.
Alkalóíðar í lúpínu.
Nýuppteknar, aðlagaðar
mæliaðferðir
NO, með elektróðu fyrir áburðar-
lausnir.
Sýruóleysanleg aska í fóðri og búfjár-
skít.
A- og E-vítamín í fóðri.
Aðferðir í aðlögun
Ca, Mg, K og Na í jarðvegssýnum.
Súlfalyf í dýravefjum.
Kvikasilfur í matvælum.
Arsen í matvælum.
Selen í matvælum.
Fita(hydrolysa) með nýrri útfærslu.
Baldur J. Vigfússon og
Kristín Hlíðberg
Vítamínmœlingar í fóðri
í fóðurblöndur er bætt vítamínum og
steinefnum til að sjá dýrum fyrir nægj-
anlegu magni þessara efna. A- og E-
vítamín eru þar á meðal. Vítamín þessi
eru viðkvæm fyrir ýmsum umhverfis-
þáttum, s.s. ljósi, hita og raka. Nauð-
synlegt er að geta ákvarðað magn
þeirra í fóðri, enda dýr viðkvæm fyrir
skorti á þeim.
Teknar hafa verið upp mælingar á A-
vítamíni (retinóli) og E-vítamíni (dl-a-
tókóferóli) í fóðri. Stuðst var við að-
ferðarlýsingu frá sænsku landbúnað-
arrannsóknastofnuninni (Statens
lantbrukskemiska laboratorium,
metodbeskrivning 21/12 1981).
Fóðursýni eru sápuð og vítamín síðan
dregin út í lífrænan leysi (hexan).
Vökvaskilja er notuð við mælingarnar
þar sem gleypni efnanna er mæld með
ljósgleypnimæli (1. mynd).
Vítamínunum er blandað í fóður í gela-
tínu kornum, en korn þessi eru oft mis-
dreifð í fóðrinu þannig að það þarf að
mala og blanda tiltölulega stór sýni
(100-200 g). Gefist hefur best að nota
staðalíbótaraðferð þar sem hvert sýni
er efnagreint í fjórum hlutum (5-10 g
hver) og A- og E-vítamínum blandað í
mismunandi styrk í þrjá þeirra. Auk
þess er innri staðli (ergókalsíferóli)
bætt í.
Aðferðin hefur verið prófuð fy rir ýms-
arfóðurtegundir, m.a. fuglafóður, kan-
ínufóður, grísafóður og nautgripafóð-
ur.
Kristín Hlíðberg
A-vítamín
E-vítamín
innri
staðall
1 2 3 4 5 6 7
mín
1. mynd. Vökvaskiljuróf af greiningu
A- og E-vítamína í kanínukögglum.
17