Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1977, Qupperneq 8

6 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
steini séu nægileg til að hindra skort ef hey-
fengur er um 50—60 kg/ha. Efnagreiningar
á heyinu sýndu að mismikil brennisteinsgjöf
hafði engin áhrif á steinefnamagn heysins
nema brennistein, sem fór heldur vaxandi með
stærri skömmtum af brennisteinsáburði. Þegar
enginn brennisteinsáburður var notaður reynd-
ist brennisteinsmagn grassins vera mjög lítið
— frá 0,02% upp í 0,09%. Við 8 kg/ha S
jókst brennisteinsmagnið þó nokkuð og var
á bilinu 0,06—0,45%. Uppskeruauki varð
talsverður við notkun brennisteinsáburðar.
Mestur varð hann 24 hkg/ha að Lyngási í
Kelduhverfi. Þar höfðu verið borin á 11,6
kg af brennisteini á hektara.
NOTKUN HLUTFALLA
OG MARKGILDA.
Hlutföll milli næringarefna hafa allt frá
fyrstu tíð plöntuefnagreiningar á 19. öld
verið notuð til greiningar á næringarástandi
plantna, eins og kemur fram í yfirliti Good-
alls og Gregorys (1947, 107.—112. bls.).
Nýlegt dæmi um slíka notkun hlutfalla milli
næringarefna er í svonefndu DRIS-kerfi
(Diagnosis and Recommendation Integrated
System), en upphafsmaður þess er Beaufield
(Sumner, 1977).
Lengst af hefur notkun þessara hlutfalla
verið réttlætt með því að ákveðið jafnvægi
þyrfti að vera milli næringarefna til þess að
tryggja sem bestan vöxt. Því er einnig haldið
fram að með nálgun markgilda einsstakra
næringarefna séu jafnframt hæfileg hlutföll
milli næringarefna tryggð.
Kostirnir við að nota hlutföll milli nær-
ingarefna eru þeir að þroskastig er leiðrétt
á einfaldari og öruggari hátt en með öðr-
um aðferðum. Orugg greining þroskastigs og
sýnitaka á sérstöku þroskastigi er oft illfram-
kvæmanleg. Leiðrétting á efnamagni að
ákveðnu vaxtarstigi, þ.e. ákveðnu þurrefnis-
magni á hektara eða plöntu, krefst auk þess
uppskerumælingar. Þurrefnismagn semmæli-
kvarði á þroskastig hefur verið notað um
korntegundir (Möller-Nielsen og Friis-
Nielsen, 1976).
Knauer (1970) benti á að nota mætti
hrápróteín sem mælikvarða á þroskastig
grasa. Einnig sýndi hann fram á að hrá-
próteín (6,25xN), P og K í grasi fylgjast
að og fer %-magn þeirra minnkandi með
auknum þroska. Jákvæð fylgni milli %-
magns þessara efna hefur einnig fundist í
ýmsum grastegundum og afbrigðum.
Jákvæð fylgni milli %-magns af hrá-
próteíni annars vegar og fosfórs og kalís
hins vegar hefur fundist í breytileika milli
ára í tilraunum með fosfór og kalíáburð á
íslandi (Friðrik Pálmason, 1972). Þessar
niðurstöður sýna að breytileika í efnamagni,
sem stafar af þroskamun, má leiðrétta með
notkun aðhvarfslíkinga milli næringarefna.
Á einfaldan hátt má setja slíkar líkingar upp
í töflur eða línurit. A sama hátt má að vissu
marki leiðrétta fyrir mismun grastegunda og
afbrigða og þroskamun frá ári til árs.
Notkun hlutfalla milli næringarefna er í
rauninni fólgin í sömu grundvallaratriðum
og aðhvarfslíkingin milli N, P og K. Sumn-
er (1977) lýsir þessu á eftirfarandi hátt:
Ástæðan til þess, að nota má DRIS-kerfið
til greiningar á næringarástandi á ólíkum
stigum vaxtar, er fólgin í því, að við út-
reikning hlutfalla, t. d. N/P, er dregið úr
útþynnandi áhrifum þurrefnissöfnunar með
aldri. Því má setja fram eftirfarandi:
100N 100P N 100DM
N/P = -------- / ---- = -X----------
DM DM P 100DM
Þegar plöntur skortir hvorki köfnunarefni
né brennistein, safnast sá brennisteinn fyrir
sem súlföt, sem af gengur við myndun próte-