Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1980, Blaðsíða 24

22 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
ijölskrúðugri en krækilyngsmórinn. Blá-
berjalyngið er ætíð að finna þar, sem lægra
ber í móasvæðunum og jarðvegur því oft-
ast rakari og snjólag þykkra en í kræki-
lyngsmónum. Þar sem snjór liggur lengst,
verður abalbláberjalyng önnur aðalteg-
undin, og má oft vart milli sjá, hvor blá-
berjategundin þekur meira. Nálgast
landið þá mjög snjódæld, sem síðar er lýst.
Oft er nokkuð af grösum í bláberjamón-
um. Er þar helzt að telja bugðupunt og
stundum jafnvel snarrótarpunt. Annars eru
fylgi- og einkennistegundir þær sömu að
mestu og í krækilyngsmónum.
Sortulyng-fjalldrapi-krækilyng B8. Stund-
um er sortulyng drottnandi á móasvæð-
unum og myndar þá gróðurhverfi með
öðrum smárunnum. Er þá stundum sem
oftar álitamál, til hvaða móasveitar það
heyrir, en þegar sortulyngið verður alger-
lega yíirgnæfandi, kallast gróðurfélgaið
sortulyngsmór. Oft er svo mikið um beiti-
lyng, að náinn skyldleiki verður við beiti-
lyngsmóinn. Auk einkennistegundanna er
hér að fínna flestar fylgitegundir kræki-
lyngsmósins; þó er bláberjalyng sjaldan í
sortulyngsmónum. Sortulyngsmóar eru
ætíð mjög þurrir og ófrjóir. Samt vill svo
til, að sortulyngið virðist mjög oft tengt
svæðum, sem skógur hefur vaxið á fyrir
ekki alls löngu, hvernig sem á því getur
staðið.
Hrísheibi
Fjalldrapi eða hrís verður oft ríkjandi í
runnaheiðinni og þá talað um hrísheiði.
Annars finnst fjalldrapi í mörgum gróður-
hverfum bæði krækilyngsmós og blá-
berjamós. Er fjalldrapamórinn því gróð-
urfarslega náskyldur lyngheiðinni og
mörkin oft óskýr. Þau eru dregin, þegar
fjalldrapinn verður svo mikils vaxtar, að
lyngtegundirnar hverfa í skugga hans, svo
að þær verða nánast undirgróður hrís-
kjarrsins, en geta samt sem áður þakið
jafnmikið og fengið líka tíðni og fjalldrap-
inn sjálfur. Hann vex að jafnaði utan í
þúfum og í lautum, en þar sem smáþýft er,
vex hann jafnt yfir allt. Að jafnaði er hon-
um meira skýlt af snjó á vetrum en
lynginu, einkum þó krækilynginu, en blá-
berjalyngið vex oft innan um hann. Jarð-
vegur hrísmóanna er rakari en hinna
gróðurfélaga kvistlendisins, og oft verða
engin veruleg skil milli hrísmóa og þurr-
lendra mýra. Hrísmóar virðast víðáttu-
meiri norðan lands en sunnan, og sjaldan
gætir þeirra mikið í hálendinu. Hér eru
talin þrjú fjalldrapahverfi: G1, fjalldrapi-
bláberjalyng-krœkilyng, C2, fjalldrapi-þursa-
skegg-grös og C3, fjalldrapi-víðir. Grösin,
sem einkenna C2 og finnast raunar víða í
hrísmónum, eru: vingull (Festuca rubra og
F. vivipara), bugðupuntur og snarrótarpunlur.
I C3 eru allar víðitegundirnar þrjár: grá-
víðir, loðvíðir og grasvíðir, einkennisteg-
undir, en annars eru fylgitegundir flestar
hinar sömu og í lyngmónum.
Víðiheiði
Kvistlendi það eða runnaheiði, sem nú
hefur verið lýst, er allt safn náskyldra
gróðursveita, sem margar líkjast hver
annarri að samsetningu tegunda, en
greinast sundur eftir því, hverjar tegundir
verða drottnandi á hverjum stað, eins og
þegar er lýst. Víðiheiðin er þeim fjar-
skyldari, enda þótt margt sé sameiginlegt,
en hér verður vtðir drottnandi bæði í gróð-
ursvip og þekju. Er hana að finna á all-
ólíkum stöðum og við önnur lífsskilyrði en
lyngheiðina. Að vísu finna^t ýmsir smá-
runnar lyngheiðarinnar í mörgum gróð-
urhverfum víðiheiðarinnar og stundum