Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1980, Side 29

FLOKKUN GRÓÐURS í GRÓÐURFÉLÖG 27
skilgreind innan þess, er það samt furðu-
einleitt yfir að líta, og það sem meira er,
það er líkt að notagildi, hvar sem er, enda
þótt á milli greini um einstakar tegundir.
Við gróðurkortagerð, sem unnin er eins og
hér um ræðir, er nær ókleift að skilja þar á
milli einstakra gróðursveita eða gróð-
urhverfa, enda ekki þörf þar á, þegar ekki
er um beina gróðurgreiningu að ræða. I
öllu graslendi eru grös einráð og ríkjandi
jafnt í gróðursvip og þekju, en sérstakar
tegundir þeirra skipa sér saman á misjafn-
an hátt og þáttur þeirra í heildarmagni
gróðursins misjafn. Verða þannig til ein-
stakar gróðursveitir og gróðurhverfi innan
þeirra. Til frekari glöggvunar skulu hér
taldar gróðursveitir graslendisins, eftir því
sem heimildir eru um: hálíngresissveit 10
hverfi, týtulíngresissveit 5 hverfi, ilmreyrssveit
8 hverfi, snarrótarpuntssveit 7 hverfi, túnving-
ulssveit 8 hverfi, reyrgresissveit 2 hverfi. Loks
eru tvö gróðurhverfi, sem ekki teljast til
nokkurrar þessara sveita Jinnungs-ilmreyrs-
hálíngresishverfi, sem þó væri ef til vill rétt-
ast að telja til snjódælda, oghvítsmára-vall-
arveifgras-hverfi. Með þessum aðaltegund-
um skipa sér fjölmargar aðrar tegundir,
blómjurtir, smárunnar og jafnvel starir,
auk þess sem einkennistegundirnar skipa
sér saman á marga vegu og fleiri grasteg-
undir bætast í hópinn, þótt þær verði ekki
ríkjandi í gróðurfélaginu. Þannig eru ein-
kennistegundir hverfanna í hálíngresis-
sveitinni ilmreyr, hvítsmári, krossmaðra,
snarrótarpuntur, vallelfting, túnvingull stinna-
stör, Ijónslappi, skarifífill, og grávíðir. A til-
svarandi hátt er fjölbreytnin í hinum
gróðursveitunum, þótt þessi sé ef til vill
ein hin fjölskrúðugasta.
Því er svo farið, að allmiklum vanda er
bundið að greina grastegundirnar sundur
og alls ekki nema með því að fara um
landið þvert og endilangt og nær ógerlegt
úr nokkurri fjarlægð að skilja á milli gróð-
ursveita. Notagildi graslendisins er líkt,
hverjar sem aðaltegundirnar eru. Á hinn
bóginn er næsta létt að greina graslendi frá
öðrum gróðurlendum, þótt í nokkurri
fjarlægð sé. Hefur því í kortagerðinni verið
horfið að því ráði að sameina flestallar
gróðursveitir þess í eina undir nafninu
graslendi Hl. Sérstöðu innan valllendisins
hafa hér gróðurhverfi, þar sem stinnastör
eða smárunnar eru verulegur þáttur í
gróðrinum. Eru þau hverfi því tekin út úr
graslendinu, en þau er eingöngu að finna í
hálendinu. Hér koma því fram gróður-
hverfin graslendi með stinnustör H2, og gras-
lendi með smárunnum H3. Þeir smárunnar,
sem helzt finnast í graslendinu, erugrávíð-
ir, grasvíðir, krœkilyng og bláberjalyng. Að
öðru leyti er ekkert sérstakt að taka fram
um þessi gróðurhverfi umfram það, sem
sagt er almennt um graslendið.
Jarðvegur er oftast þykkur í gras-
lendinu; undantekningar frá því eru helzt
grónar skriður og skriðufætur, og hann er
flestum öðrum jarðvegi frjórri og tiltölu-
lega þurr. Þó er graslendið aldrei eins
þurrt og hin þurrustu gróðurlendi, t. d.
lyngheiðin. Snjódýpt er heldur meiri en í
meðallagi og oft svo, að verulegu nemur.
Landið getur bæði verið flatt og hallandi.
Oft er mikið um blómjurtir, einkum þar
sem bezt er skýlt og jarðvegur frjóastur, og
er það einkum í skjólsælum brekkum, sem
vita vel við sól. Er þá stundum erfitt að sjá,
hvort fremur er um graslendi en blóm-
lendi að ræða. Yfirborðið er oftast slétt að
mestu, en þó eru til allstórþýfðir valllend-
ismóar. Valllendið er einkum gróðurlendi
láglendisins; einkum er það víða samfellt
fram með hlíðum í dölum, ekki sízt norðan
lands. Graslendisbletti er að vísu að finna