Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1980, Blaðsíða 123

NÝTING ÚTHAGA — BEITARÞUNGI 12 1
gróðurlendum, sem geta talizt dæmi-
gerð fyrir víðáttumikil svæði á hálendi
landsins. Par minnkar uppskera jafnt og
þétt með vaxandi beitarþunga. A öllum
stöðunum dregur úr vaxtarhraða og
fallþunga lambanna með vaxandi beit. A
Auðkúluheiði er ríkjandi kvistlendi, og
eins og fram kemur í 4. töflu, er nýting
heildaruppskeru þar um 16%, miðað við
50% nýtingu jurta og 10% nýtingu kvist-
gróðurs. Niðurstöður tilraunarinnar á
Auðkúluheiði benda til þess, að hófleg
nýting gróðurlandanna þar liggi ef til vill
milli 12 og 20%, svo að þeir nýtingar-
stuðlar, sem áætlaðir hafa verið til að
tryggja hóflega nýtingu gróðursins, virð-
ast sízt of lágt áætlaðir.
Þess skal getið, að þessar tilraunaniður-
SUMMARY
Grazing intensity - proper use of rangelands
Ingvi Þorsteinsson
Agricultural Research Institute
Keldnaholt, Reykjavík.
The effects of different grazing intensity
on the botanical composition, yield and
condition of the rangelands and on the
growth rate and performance of lambs are
discussed.
Owing to unfavourable climatic condi-
tions and short growing season the vegeta-
tion in Iceland, especially in the
highlands, is very vulnerable and is easily
damaged by heavy grazing. In addition
the dryland soils are very prone to erosion
due to their volcanic origin and overgra-
stöður frá Auðkúluheiði eru frá öðru til-
raunaári og þá hafði verið borið á landið í
tvö ár, svo að fullra áhrifa áburða gætti
ekki enn. En telja má víst, að gróður á
óábornu landi sé enn viðkvæmari fyrir beit
en á ábornu.
A mjög uppskerumiklu landi í góðu
ástandi er ekki nauðsynlegt að skilja eftir
óbitinn jafnmikinn hluta af ársuppsker-
unni og hér er talið rétt að gera. A sléttum
Bandaríkja Norður-Ameríku, þar sem
uppskera er oft um 20 hkg á hektara, er
t. d. talið hæfílegt að skilja eftir 4—5 hkg.
Hér á landi er heildaruppskera þeirra
plantna, sem bitnar eru, hins vegar sjald-
an meiri en þessu nemur eða jafnvel enn
minni, og þá getur sú regla að sjálfsögðu
ekki gilt.
zing can give rise to soil erosion in a rel-
atively short time.
In large parts of the country the vegeta-
tion of the open rangelands reflects the
harmful effects of heavy grazing: a)
scarcity of palatable plant species; b) the
annual production is 5 to 10 times lower
than that of protected or lightly grazed
areas; c) the plant density is often low and
open scars are common in the vegetation
cover; d) the condition of the rangelands is
poor and their carrying capacity is consi-
derably below the potential or what could
be expected under the prevailing climatic
conditions in Iceland.
Calculations of the carrying capacity of
summer rangelands (June-September) in
Iceland are based on maximum 50 per
cent utilization of the annual growth of the