Bændablaðið - 24.09.2020, Blaðsíða 10

Bændablaðið | Fimmtudagur 24. september 202010
FRÉTTIR
Búnaðarsamband Suðurlands ályktar um fæðuöryggi þjóðarinnar:
Mikilvægt að standa vörð um
innlenda matvælaframleiðslu
Á stjórnarfundi BSSL þann 27.
ágúst sl var umræða um matvæla-
og fæðuöryggi þjóðarinnar og
mikilvægi þess að halda því á
lofti. Á fundinum var samþykkt
eftirfarandi ályktun:
Búnaðarsamband Suðurlands
fagnar stofnun Matvælasjóðs en
hlutverk hans er að styrkja þróun
og nýsköpun við framleiðslu og
vinnslu matvæla úr landbúnaðar- og
sjávarafurðum.
Áhersla sjóðsins er á nýsköp-
un, sjálfbærni, verðmætasköpun
og samkeppnishæfni íslenskrar
matvæla framleiðslu með það að
markmiði að ná til verkefna, allt frá
hugmyndum til markaðssetningar
og hagnýtra rannsókna.
Á tímum kórónuveiru-farald-
ursins er nú sem aldrei fyrr mikil-
vægt að standa vörð um innlenda
matvælaframleiðslu og huga að
fæðuöryggi þjóðarinnar.
Breskir bændur vilja ekkert múður og að innfluttar matvörur lúti sömu framleiðslukröfum og innlend framleiðsla:
Innflutningsbann á matvæli sem standast ekki
kröfur um gæði, velferð og umhverfismál
Breskir bændur óttast að hags-
munir þeirra verði fyrir borð
bornir í óðagotinu við að ná
viðskiptasamningum við ESB
vegna útgöngu Breta. Hafa þeir
nú safnað milljón undirskriftum
með kröfu um að bresk stjórn-
völd banni allan innflutning á
matvælum sem stenst ekki sömu
framleiðlsukröfur og bresk fram-
leiðsla hvað varðar gæði, velferð
og umhverfismál.
Þessi krafa hefur náð eyrum fólks
langt út fyrir raðir bænda. Þannig
hefur baráttufólk fyrir fæðu- og mat-
vælaöryggi sem og aðgerðarsinnar
í dýravelferðarmálum stutt málið
samkvæmt fréttum The Guardian
og Financial Times. Óttast er að
bresk stjórnvöld láti undan kröfum
Bandaríkjamanna og fleiri þjóða um
viðskipti með landbúnaðarvörur sem
framleiddar eru með mun frjálslegri
notkun stera, eiturefna og lyfja í
landbúnaði en heimilt er að viðhafa
í Bretlandi.
Bændur mótmæltu hugsanlegum
viðskiptasamningum við Banda-
ríkja menn í eins konar „útrýmingar-
uppreisn“ með akstri dráttarvéla um
miðborg Lundúna í júlí síðastliðinn.
Var það gert undir slagorðunum
„Save British Farming“.
Minette Batters, formaður
Landssambands bænda í Bretlandi
(National Farmers Union’s), segir að
ef það eigi að gera viðskiptasamn-
inga við Bandaríkin, Ástralíu eða
einhverja aðra sem skapi hættu á
að breska markaðnum sé drekkt í
lággæðamatvælum sem framleidd
eru með aðstoð hormónalyfja,
skordýreiturs, gróðureyðingar-
efna, sýklalyfja og efna sem veikja
dýravelferðarstaðla, þá verði þing-
menn að greiða sérstaklega um það
atkvæði.
Yfir milljón undirskriftir
Á sunnudag (20. september) höfðu
1.046.855 einstaklingar skrifað
undir kröfu um að maturinn sem er
á boðstólum standist kröfur þeirra
um gæði, dýravelferð og um-
hverfismál við framleiðslu hans.
Í þessari kröfu segir í lauslegri
þýðingu:
„Okkar ríkisstjórn skal tryggja
að öll matvæli sem neytt er í
Bretlandi, hvort sem er á heim-
ilum, í skólum, á sjúkra húsum, á
veitingastöðum eða eru seld í versl-
unum, séu framleidd samkvæmt
sömu ströngu kröfum og gerðar eru
til framleiðslu bænda í Bretlandi.
COVID-19 hefur sett mikilvægi
fæðuöryggis og rekjanleika fæð-
unnar í öndvegi.
Ég (undirritaður) trúi því að
bresk stjórnvöld sjái tækifærin sem
felast í alþjóðlegum hagsmunum
Bretlands til að kynna sjálfbærni
í framleiðslu og neyslu um heim
allan.
Landbúnaður vítt og breitt um
Bretland er í háum gæðastaðli hvað
varðar öryggi og velferð samhliða
metnaði til að ná jafnvægi í losun
gróðurhúsalofttegunda fyrir 2040.
Mjög strangt eftirlit er með hvaða
framleiðsluhættir eru leyfðir í land-
búnaðarframleiðslu í Bretlandi og
ég ætlast til að sömu reglur gildi
um framleiðslu á allri fæðu sem
flutt er inn til landsins. Sem og
að fæða sem ég borða sé örugg,
rekjanleg og framleidd samkvæmt
ströngustu kröfum um velferð og
umhverfisstaðla.
Áður en Bretland hefur við-
ræður um viðskipti við lönd um
allan heim, þá krefst ég þess að
bresk stjórnvöld setji lög sem
komi í veg fyrir að flutt séu inn
matvæli sem standist ekki kröfur
laga um slíka framleiðslu hér í
landi.“ /HKr.
Minette Batters, formaður Lands-
sambands bænda í Bretlandi.
Breskir bændur mótmæltu fyrirhuguðum viðskiptasamningi við Bandaríkin
með mótamælaakstri dráttarvéla um miðborg Lundúna í júlí.
Krafist er að sömu kröfur séu gerðar
til framleiðsluaðferða á innfluttum
landbúnaðarafurðum í Bretlandi og
gerðar eru til innlendrar framleiðslu.
Þátttakendur í tilraunaverkefni
um heimaslátrun eru 35
– Dýralæknar munu heilbrigðisskoða með fjarfundarbúnaði
Fyrir yfirstandandi sláturtíð
var ákveðið að setja af stað
tilraunaverkefni um heimaslátrun
sauðfjár á vegum atvinnuvega-
og nýsköpunarráðuneytisins, í
samstarfi við Matvælastofnun og
Landssamtök sauðfjárbænda. Nú
liggur fyrir að 35 sauðfjárbýli taka
þátt í verkefninu sem eru staðsett
víðs vegar um landið.
Unnið hefur verið að undirbúningi
verkefnisins síðustu mánuði.
Marmiðið er að kanna hvort skapa
megi grundvöll til að bændur geti í
auknum mæli slátrað eigin gripum og
selt til neytenda og þannig stuðlað að
bættri afkomu sauðfjárbænda, en um
leið að gætt verði að matvælaöryggi
og dýravelferð.
Hólmfríður Sveinsdóttir, doktor
í lífvísindum og næringarfræðingur,
hefur verið ráðin til að stýra
verkefninu fyrir hönd ráðuneytisins.
Heilbrigðisskoðun með
fjarfundarbúnaði
Fyrirkomulag verkefnisins er með
þeim hætti að þátttakendur munu
sjálfir sjá um heimaslátrunina
heima á bæjum en heilbrigðis-
skoðun verður í höndum dýralækna
Matvælastofnunar með tvenns konar
hætti; annars vegar með heimsókn
dýralæknis á 19 bæi og hins vegar
í gegnum fjarfundarbúnað í beinu
streymi á 16 bæjum.
Bændur munu mæla sýrustig og
taka sýni fyrir örverumælingar í því
skyni að mæla gæði kjötsins. Afurðir
úr verkefninu verða ekki seldar á
markaði. Samkvæmt samningnum
fjármagnar ráðuneytið sýnatökur og
rannsóknir á örverumælingum. /smh
Í undirbúningshópi fyrir verkefnið voru meðal annarra bændurnir í Birkihlíð
í Skagafirði, þau Þröstur Heiðar Erlingsson og Ragnheiður Lára Brynjólfs-
dóttir. Mynd / HKr.
Yfirlitsmynd yfir aðstöðuna í Eldstæðinu.
Eldstæðið opnar dyr fyrir matarfrumkvöðla:
Byrjar á að taka á móti sprotunum
í viðskiptahraðlinum
Eldstæðið, sem er deilieldhús
fyrir matarfrumkvöðla, smáfram-
leiðendur og áhugasama matgæð-
inga, hefur fengið starfsleyfi og er
formlega tekið til starfa. Það er
frumkvöðullinn Eva Michelsen
sem mun stýra Eldstæðinu en hún
hefur undanfarna fjóra mánuði
unnið hörðum höndum að því að
standsetja húsnæði í Kópavogi,
ásamt góðum félögum sem eru í
hennar teymi.
Blaðamaður heimsótti frum-
kvöðulinn Evu Michelsen í maí síð-
astliðnum þegar hún var nýtekin við
húsnæðinu. Þá sagði hún að fara þyrfti
í talsverða fjárfestingu í tækjabún-
aði og uppsetningu á starfsstöðvum.
Verkefnið væri rekið undir rekstrar-
félaginu Eldstæðið ehf. en eigendur
þess eru hún sjálf og maður hennar.
„Við fjármögnum þetta af eigin fé, en
ég er með mjög góða aðila í kringum
mig sem eru ómetanlegir í þessu ferli,“
sagði hún.
Tíu sprotafyrirtæki fá
aðstöðuá Eldstæðinu
Forsaga Eldstæðisins liggur í
samnefndum Facebook-hópi, sem
hún hefur haldið utan um undanfarin
misseri. Eva segir í tilkynningu að
hún hafi fengið góðar viðtökur og
ótal fyrirspurnir um aðstöðuna. Þar
kemur fram að Matarauður Íslands
hafi veitt Eldstæðinu styrk til að
taka á móti tíu sprotafyrirtækjum
sem hafa verið valin til þátttöku í
viðskiptahraðlinum Til sjávar og
sveita, sem vinna frumkvöðlastörf í
framleiðslu og vinnslu matvæla. „Við
erum afskaplega stolt og þakklát að
geta unnið með frumkvöðlunum sem
taka þátt í viðskiptahraðlinum,“ segir
Eva.
Opið hús þegar aðstæður leyfa
Það er Icelandic Startups sem rekur
hraðalinn í samstarfi við Íslenska
sjávarklasann, með stuðningi Nettó,
Matarauðs Íslands og Landbúnaðar-
klasans. Í tilkynningunni er haft eftir
Salmóme Guðmundsdóttur, fram-
kvæmdastjóra Icelandic Startups, að
markmið hraðalsins sé að aðstoða
frumkvöðla við að byggja upp næstu
kynslóð fyrirtækja með því að veita
þeim faglega undirstöðu og hraða ferl-
inu frá því að hugmynd kviknar þar
til viðskipti taka að blómstra. Því sé
aðgangur að Eldstæðinu kærkomin og
mikilvæg viðbót við verkefnið.
Um þessar mundir er unnið
úr öllum þeim umsóknum sem
Eldstæðinu hafa borist, en til stendur
að hafa opið hús þegar aðstæður leyfa
þar sem áhugasömum gefst tækifæri
til að kynna sér þá aðstöðu sem
Eldstæðið býður upp á.
Nánari upplýsingar eru að finna
á www.eldstæðið.is og á samfélags-
miðlum. /smh