Studia Islandica - 01.06.1983, Blaðsíða 102

100
kirkjunnar sá hún Þorkel og förunauta hans standa úti
fyrir kirkju, og rann sjór úr klæðum þeirra. Talaði hún
ekki við þá, en hugðist hitta Þorkel heima er hún kæmi
aftur úr kirkjunni. Brá henni mjög er hún fann þar ekki
þá Þorkel. - Sé nú Eyrbyggja rituð á Helgafelli eða í
næsta nágrenni (EÓS, lv), er afar líklegt að höfimdur
hennar hafi heyrt frá þessu sagt, enda hljóta sagnir af
drukknun slíks stórmennis sem Þorkels að hafa verið vel
þekktar á þessum slóðum.
Enda þótt fáein atriði séu lík með þessmn frásögmun
og frásögn Eyrbyggju eru það svo almenn atriði að þau
segja ekkert um tengsl frásagnanna. Fólk hefur oft farist
á Breiðafirði og sjálfsagt hafa gengið ýmsar sagnir af
því, að það hafi sést eftir dauðann. En það er vissulega
freistandi að álíta að það sem segir um góðan fyrirburð
í Eyrbyggju sé nokkurs konar ummyndun á sögninni um
Þorstein þorskabít.
12.4. Þeir Þóroddur settust við eldinn.24) Hinum
framliðnu hefur verið kalt í gröfum sínum (Klare 1933—
34, 30), og þá ekki síður þeim sem hvíla á sjávarbotni,
og þeir vilja orna sér við eldinn. (Sbr. Færeyinga s.,
41. kap.). Þetta er þannig ein hlið á ásókn hinna dauðu
í heimsins gæði (3.3.) og rótfast í hugmyndinni um lif-
andi lík. 1 því þarf ekki að felast nein mótsögn, að menn
komi kaldir og blautir frá Rán. f Völsungakviðu hinni
fornu kemur Helgi Hundingsbani blóðugur frá Valhöll,
hár hans er „hélu þrungit" og hendur hans „úrsvalar".
Þóroddur kemur þama fram sem foringi afturgöngu-
liðsins. Hann tekur fyrst upp á því að leita inn í hús,
enda húsráðandi, en Þórir viðleggur og hans lið, sem
þegar var komið á kreik, fylgir síðan dæmi hans. Hinir
framliðnu virðast hafa tilfinningu fyrir þjóðfélagsstöðu,
eins og forysta Þóris, en ekki sauðamanns, fyrir því liði
bendir líka til.