Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2010, Blaðsíða 28

Múlaþing
Hjónin Fanný Ingvarsdóttir og Gísli Kristjánsson,
Bjargi. Eigandi myndar: Ingvar Gíslason.
í september 1944 þegar ég gekk ofan gang-
stéttina austan við foreldrahúsin á Nýja-Bjargi
meðfram læknum sem skildi að tún á Bjargi og
Hruna, opnaði hliðið út að alfaraveginum sem
í senn var reiðvegur, gönguleið og akvegur
sjávarleiðina (eins og þá var) utan afNesi inn
íNorðfjarðarsveit, en lauk við Kirkjubólsá. Eg
skellti hliðinu í lás, kvaddi í hljóði bemsku-
heimilið og æskustöðvarnar og knúði í síðasta
sinn á Norðfirði minn margreynda hjólhest
frá Fálkanum út á bæjarbryggju í veg fyrir
strandferðaskipið Esju sem hafði það hlutverk,
m.a., að flytja mig endanlega burt úr fæðing-
arsveit, átthögum og uppeldisstöðvum. Eg
fann vel fyrir umskiptum í lífí mínu í bland
við söknuð. Sautján ár liðu svo að ég kæmi
til baka og þá í mýflugumynd gestsins.
Þessar minningar voru mér ofarlega í huga
þegar ég gerði för mína austur sumarið 2008
í þeim tilgangi einum að líta æskustöðvarnar
augum í ró og næði og rifja upp liðna tíð.
Orðasambandið „liðin tíð“ felur margt í sér,
jafnframt því sem efni þess vekur manni við-
kvæmar tilfinningar og hlýja strauma eftirsjár
og minninga.
Þetta tek ég fram vegna þess að ég vil að
lesendum orða minna sé ljóst að ég á bemsku-
árunum á Norðfírði og fólkinu sem ég ólst
upp með, afarmargt gott upp að inna. Hitt er
annað mál að ég ætla ekki að lýsa bemsku
minni og æsku eins og ég sé með grátstaf-
inn í kverkunum á gamals aldri. Þess háttar
viðkvæmni þjónar ekki tilgangi raunsærrar
frásagnar, en gæti e.t.v. sómt sér í ljóði og
hjartnæmu sönglagi!
Er ekki að orðlengja það, að þegar gamall
maður í mínu líki kemur á ættarslóðir á Norð-
firði eftir 65 ár, þá er margt „fymt og farið“.
Það tók mig langa stund og ærna fyrirhöfn
og inngrip annarra manna að átta mig á hvar
athafnasvæði föður míns var og þar með nán-
ustu bemskustöðvar mínar og heimili. Má með
réttu segja að þar sé allt horfíð. Og ekki bara
það sem næst mér stóð og minni fjölskyldu,
heldur var allt nágrennið út og inn, svo rúið
fyrri tíðar svip að varla stóð steinn yfír steini.
Hið eina sem mér sýndist óbreytt var útsýnið
til Hellisijarðarmúla og Rauðubjarga. Bjargið,
sem býlið var kennt við og kringt var stólpum í
fjörunni þar sem Gamla-Bjarg reis forðum, og
stólparnir báru uppi húsið og sjór flæddi um
þá, — þetta bjarg var týnt undir einhverju for-
Ijótu húsbákni, vanhirtu og tilgangslausu utan
að vera ruslakompa. Og mannlífíð? Fólkið?
Það er hvergi að fmna né niðja þess eða stað-
gengla á þessari fomu uppvaxtarslóð minni
og nágrenni. Þetta svæði er ekki lengur fólki
byggt, enda sú afsökun gild að það er dæmt
óbyggilegt vegna snjóflóðahættu. Þessi hluti
norðfirskrar náttúru á sér ekki viðreisnar von
sem mannabyggð. Hér er við engan að sakast
nema náttúruöflin, fannfergi í brattlendi, sem
flæðir undan sjálfs sín þunga, öllu eyðir og
engu þyrmir.
26