Strandapósturinn - 01.06.1993, Side 130

mjalta fylgdi Páll mjaltafólkinu í fjósið. Nokkrar kýr voru þar á
básurn, fjórar eða fimrn. Páll gengur inn á fjóspallinn, stoppar þar
og virðir fyrir sér kýrnar um stund. Allt í einu hvín í Páli og hann
segir um leið og hann bendir á eina kúna: „Hví er þessi kýr hér?“
Heimamenn áttuðu sig ekki á hvað Páll var að fara. En Páll fer þá
að spyrja hvort þessi kýr sé aðflutt og fleira um uppruna hennar.
Því var ekki hægt að svara á annan veg en þann, að kýrin væri
fædd og uppalin þar í Ófeigsfirði, undan kú frá frú Guðbjörgu
Jörundsdóttur á Seljanesi. Kýrin var svört að lit, líklega lítið hvít í
huppnum, kollótt, stór og fönguleg með fallegt júgurstæði. Ekki
sætti Páll sig við þetta. Segir að þessi kýr sé komin austan úr
Arnessýslu, nánast úr Grímsnesi eða þeirn sveitum. Þaðan sé hún
ættuð, um það sé ekki að villast. Enginn gat þar fært líkur á að svo
gæti verið og varð við það að sitja.
Hélt svo Páll áfrarn ferð sinni og hafði kúasýningu að Árnesi.
Margir mættu með kýr sínar. Þótti þetta nýjung og nutu þess.
Segir ekki af því annað en að Páll lagði þar dóm á kýrnar eftir útliti
þeirra og umsögn. Því lítið annað var við að styðjast.
Valgerður systir mín á Njálsstöðum kom með sína kú til sýning-
ar. Ekki var hún alls kostar ánægð með dóm Páls á kúnni sinni.
Taldi hana góðan og nytsaman grip og eiga betri viðurkenningu
skilið en Páll gaf henni. Fóru einhver orð á rnilli þeirra um þetta.
Þessum meðmælum Valgerðar svaraði Páll þannig: „Hún hefði þá
mátt láta það ógert að leka sig áðan“. Því höfðum við ekki tekið
eftir. En það kom þá upp að kýrin var lausmjólka á einum spena
og átti það til að leka sig.
Þarna hélt Páll fróðlegt og skemmtilegt erindi um kýr, meðferð
þeirra og eðli. Óf hann inn í mál sitt ýrnsu sem kom kúnurn óbeint
við, líkt og siðbætandi predikunum um samspil manna og dýra.
Að sýningu lokinni fór hver heim með sína kú eða kýr, en Páll hélt
áfram för sinni. Minnir mig þó helst að hann gisti þá nóttina eftir í
Árnesi hjá séra Sveini og frú Ingibjörgu.
Nokkru seinna fréttist af komu Páls í fjósið í Ófeigsfirði og hvað
hann hefði sagt þar um kúna Selju, en svo hét kýrin. Barst þetta í
tal milli manna og var farið að leita eftir líkum, hvort svo gæti verið
sem Páll sagði. Guðmundur á Melum Guðmundsson, sem var
128