Saga


Saga - 2017, Blaðsíða 224

Saga - 2017, Blaðsíða 224
mætt miðað við „raunverulegt vægi“, svo ég leyfi mér að taka þannig til orða? Svarið við þessari spurningu liggur ekki alveg í augum uppi. Sögu kvenna eru gerð nokkur skil í ritinu. Þar má nefna nokkuð ítarlega umfjöllun um ástandið svokallaða í seinni heimsstyrjöldinni og kröfur um kvenréttindi og nýjan stíl í klæðaburði kvenna á þriðja áratug 20. aldar. Þá er t.d. rætt um skrif katrínar Thoroddsen um takmörkun barneigna sem og andstöðu sem fram kom við hugmyndir hennar. Ennfremur er kafli með yfirskriftinni „Barnasprenging og rótgróin fjölskyldugildi“ (bls. 104−107). Í honum er fjallað um barnasprengju eftirstríðsáranna en þar er einnig að finna m.a. umræðu um baráttu fyrir jafnrétti kynjanna á tímabilinu, dagvist- unarmál, tímaritið Melkorku, atvinnuþátttöku kvenna, fjölda kvenna á Al - þingi, umræðu um kynferðismál og aðferðir við getnaðarvarnir. Málið hér er hins vegar að bæði er umfjöllunin stutt og þessir þættir tengjast ekki beint nema þá út frá þeirri hugsun að „konur“ tengist yfirhöfuð „einka sviði“, móðurhlutverki, kynverund og barneignum án tillits til þess sem á sér stað í lífi þeirra að öðru leyti. Öll þau þemu sem sett eru undir einn hatt í kaflan- um hefðu gjarnan mátt fá ítarlega umræðu hvert og eitt. Það hefði mátt nýta betur þær rannsóknir sem til eru þótt höfundi sé líka ákveðin vorkunn vegna skorts á rannsóknum á sögu kvenna á tímabilinu. Annað dæmi, sem vert er að ræða í þessu samhengi, snertir uppgang nýju kvennahreyfingarinnar á sjöunda og áttunda áratugnum. Vissulega er fjallað um þá sögu í ritinu og er hún dæmi um kvennasögulegt efni sem fær óvenjumikla umfjöllun. Varið er sem svarar u.þ.b. fjórum dálkum, eða einni opnu samtals, í umræðu um það hvernig jafnréttisbaráttan var að ná nýjum hæðum, um Rauðsokkahreyfingu, Samtök um kvennalista, kvennafrídag, kjör Vigdísar Finnbogadóttur til forseta Íslands, jafnréttislög, lög um fóstur- eyðingar og stjórnmála- og atvinnuþátttöku kvenna (bls. 164−165, 184−186). Þá er einnig nokkurt myndefni tengt þessari sögu. Ástæður þess að kvenna- og kynjasaga hefði átt að vera meiri burðar- stólpi í ritinu eru kannski tvenns konar. Í fyrsta lagi er staða kvenna meðal þeirra þjóðfélagsþátta sem tóku hvað mestum breytingum á 20. öld. Það má raunar benda á skrif Helga Skúla kjartanssonar í öðru yfirlitsriti, Ísland á 20. öld sem kom út árið 2002. Ástæða þess að þau eru rifjuð upp hér er sú að þar leggur Helgi einmitt mat á vægi breytinga á stöðu kvenna sem sagnfræði - legs fyrirbæris. Hann skrifar að „öll viðhorf til jafnréttis“ hafi gerbreyst á 10 til 20 árum, um 1970 og 1980, og „raunverulegt svigrúm kvenna“ tekið stakka skiptum. Ekki sé „auðvelt að benda á aðra þjóðlífsbreytingu sem hafi [haft] jafn djúptæk áhrif á svo skömmum tíma, og sé litið á breytinguna á stöðu og högum kvenna allt frá aldamótum, þá er það einn hinna dýpstu drátta í mynd aldarinnar“ (Ísland á 20. öld, bls. 395). En fyrir utan sjálfa breyt- inguna sem varð á stöðu kvenna þá hefur fræðasviðið kvenna- og kynjasaga verið meðal þeirra fagsviða sem hvað mestur vöxtur hefur verið í, bæði aðferðafræðilega og í að kynna til sögunnar nýjan þjóðfélagshóp sem var lítt ritdómar222 Saga vor 2017.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 18.5.2017 11:01 Page 222
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224
Blaðsíða 225
Blaðsíða 226
Blaðsíða 227
Blaðsíða 228
Blaðsíða 229
Blaðsíða 230
Blaðsíða 231
Blaðsíða 232
Blaðsíða 233
Blaðsíða 234
Blaðsíða 235
Blaðsíða 236
Blaðsíða 237
Blaðsíða 238
Blaðsíða 239
Blaðsíða 240
Blaðsíða 241
Blaðsíða 242

x

Saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Saga
https://timarit.is/publication/775

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.